کتاب ها
پورتال تمدن اسلامی
کاوش
- Home
- کاوش
یادداشت ها
مقاله ها
334 مقاله
پژوهشهای علوم تاریخی
بر خرابه های ناشی از حملات مغول، یک کانون تمدنی فعال، به کوشش عالم برجسته، ریاضیدان و منجم مشهور و فقیه و متکلم شایسته، حضرت خواجه نصیرالدین طوسی بنا شد. ویژگی های خاص این مرد دانشی، سبب شکل گیری این کانون تمدنی گردید. نقطه درخشان این کانون، رصدخانه مراغه بود…
مقالات و رسالات تاریخی
بسیاری از تلاشهایی که امروزه برای تاسیس یا احیای تمدن اسلامی صورت می گیرد، در قرون اولیه اسلامی تجربه شده و نتایج آن در آثار برجای مانده از آن روزگاران در اختیار ماست. مع الاسف، ما بی توجه به آن تجارب، بارها اقدامی را تکرار می کنیم و نتیجه آن،…
آیینه پژوهش
تاریخ تمدن، شاخه نسبتا جدیدی در شاخه های درس تاریخ است. در فرهنگ تاریخی مسلمانان، نگاه تمدنی به تاریخ نبوده و غالبا همان نگاه های سیاسی و احیانا اجتماعی غیر پویا به تاریخ گذشته وجود داشته است. درحالیکه گرایش علمی تاریخی با عنوان تاریخ تمدن مورد توجه بسیاری از مورخان…
کتاب ماه تاریخ و جغرافیا
تمدن اسلامي دوران‌هاي متفاوتي را پشت سر نهاده است. صرف نظر از اين که اين ادوار چگونه و بر چه اساسي تقسيم شود، مسلم است که نبايد با ادوار تمدن غربي مقايسه و زمان‌بندي و موجود در مراحل مختلف تمدن غربي، از دوران روم تا قرون ميانه و عصر جديد،…
مطالعات تاریخ اسلام
حلب در سال 333 ق، توسط سیف الدوله، مرکز حکومت شیعی حمدانی شد. فعالیت این حکومت در ابعاد مختلف باعث رواج و تثبیت تشیع در این شهر شد. بعد از حمدانیان نیز سلسله شیعی مرداسی در این شهر حکومت کردند. یکی از ابعاد فعالیت حکومت و جمعیت شیعه در این…
مطالعات تاریخ اسلام
مزیدیان یکی از حکومت های شیعی عراق بودند که در فاصلة میان سال های 350 تا 545 ه .ق برابر با 961 تا 1150م.، بر منطقة حلّه و پیرامون آن فرمان راندند. آنان که شاخه ای از اعراب بنی اسد به شمار می آمدند، نخست در محلی بین کوفه و…
الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
پس از ظهور اسلم در شبه جزيره عربي و گسترش نسبتا سريع آن در سرزمينهاي همجوار از جمله ايران، شام، مصر، مغرب و اندلس و در نتيجه تلقي انديشه هاي متعالي آن دين با انديشه هاي ملل مغلوب، بخشي از ظرفيت فرهنگي و تمدني اسلم با ميراث تمدني ديگر ملل…
تاریخ پزشکی
نورالدین محمود بن زنگی در شهرهای مختلف قلمرو خود از جمله حلب و دمشق اقدام به تاسیس بیمارستان نمود و موقوفات قابل ملاحظه ای برای اداره آنها اختصاص داد که مهم ترین آنها بیمارستان نوری دمشق بود. این بیمارستان پس از نورالدین به حیات علمی خود ادامه داد و به…
مطالعات اسلامی آسیب های اجتماعی
دانش اجتماعی مسلمین که از زوایای گوناگون به ژرفانگری در مسائل اجتماعی پرداخته است، با کنترل شایسته‌ی آسیب‌های اجتماعی در سده‌های میانی، نقش مهمی در فراز تمدنیِ جامعه‌ی مسلمان داشته است. از میان رویکردهای گوناگون دانش اجتماعی مسلمین، رویکرد خطابی بیشترین اثرگذاری را بر اندیشه و رفتار مردمان داشته و…
اسلام و مطالعات اجتماعی
دستیابی به الگویی مطلوب از سیره ارتباطی رسول اکرم| در گروِ تحلیل و فهم منطقیِ اجزاء، عناصر، متغیرهای مؤثر و فرایند طی شده است؛ چرا که فرایند ارتباط به هر شکلی که برقرار شود، حداقل سه عنصر را در بر می گیرد: فرستنده، پیام و گیرنده (مخاطب). هر سه عنصر…
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
قرآن کتابی تاریخی نیست، اما به موضوع تاریخ توجه کرده و حتی از آن برای نیل به اهداف خود استفاده کرده است. از این رو گاهی به توصیف تاریخ پرداخته تا در پس تحلیل آن به هدف خود برسد و گاهی به سنت های تاریخ و گاه به تاریخ انبیا،…
مطالعات انقلاب اسلامی
رنسانس و انقلاب صنعتی، جهان معاصر خود را تحت تأثیر قرارداد، پیشرفت های مادی چشمگیر غرب، ممالک دیگر را ترغیب به ایجاد تحولاتی نمود تا خود را به کاروان غرب برسانند. برخی از کشورها تحول در نظام آموزش را راهکاری موثر برای این تحول دانستند. دولت قاجار نیز همین مسیر…
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
امیرالمومنین(ع) تاریخ را برای هدایت بشر و جامعه بشری بسیار حیاتی می دانند، چراکه با تلفیق مشاهدات شخصی و تجارب تاریخی پیشینیان مجموعه ای از دانستنی ها و سرمایه های فکری را پیش روی انسان قرار می دهد. کشف و استخراج میدان معنایی واژه تاریخ در نظام فکری امام(ع)، پیشینه…
تاریخ اسلام در آینه پژوهش
مدیریت افکار مقوله ای است ناظر به «حوزه شناختِ» انسان که تحت تأثیر متغیرهای متعددی قرار می گیرد و مقتضیات و شرایطی متفاوت با دیگر حوزه ها همچون سیاست و حاکمیت دارد. از جمله متغیرهای مطرح در این زمینه، «اقتدار» است که بیشتر از منظر دینی و ساختار سیاسی مورد…
اندیشه نوین دینی
شناخت بستر وقوع حوادث و رویداد های تاریخی و محدوده و وسعت آن، که جهان تاریخی را سامان می دهد در مطالعات تاریخی و زندگی بشری از اهمیت بسزایی برخوردار است، توجه به دامنه تاثیر رفتارهای تاریخی انسان در عوالم مختلف علاوه بر اثر تربیتی بر فرد و جامعه، به…
اندیشه نوین دینی
چیستی، اعتباروکاربست نظریه دینی در علم تاریخ و مطالعات تاریخی، از مسائل اساسی فلسفه علم تاریخ دینی است. کاربردی کردن نظریه دینی در علم تاریخ و تحقق عینی تحلیل دینی تاریخ، ضرورت تحقیق را مضاعف می کند. (هدف و ضرورت مقاله) سؤال اصلی تحقیق برچیستی، اعتبار و کاربست نظریه دینی…
نامه تاریخ پژوهان
مطالعه و تحلیل انتقادی تئوری سنت تاریخی قرآن در حیطه مسائل فلسفه نظری تاریخ است.هدف مقاله حاضر،بررسی تحلیلی و انتقادی تئوری شهید صدر درباره سنت تاریخی قرآن است.همچنین تبیین ساختارها و قالب‌ها،و صفات و ویژگی‌های سنن و قوانین تاریخی قرآن و نیز تحلیل اشکال و چهره‌های سنن و قوانین تاریخی،از…
روش شناسی علوم انسانی
پژوهشهای فلسفی تاریخ با توجه به کاربرد متفاوت واژه‌ی تاریخ، به دو شاخه‌ی متفاوت معرفتی (معرفت درجه اول و درجه دوم) تقسیم می‌شود. معرفت درجه اول فلسفه‌ی نظری یا جوهری تاریخ، و معرفت درجه‌ی دوم فلسفه‌ی تحلیلی یا انتقادی یا فلسفه‌ی علم تاریخ است. مقاله‌ی حاضر درصدد بررسی تمایز موضوعی،…
کلیة التربیة-جامعة واسط
إن التأثير والتأثر بين الحضارات الإنسانية أمر بديهي لأنه يقع ضمن طبيعة البشر الفطرية في الافادة والتطور الذي يسعى له من خلال إيجاد كل ما من شأنه أن يجعل حياته أسهل وأرقى . والحضارة العربية الإسلامية واحدة من الحضارات التي كان لها دورها في المساهمة في تقدم الحضارة الإنسانية في…
المستقبل الرقمي للدراسات التاريخية
لا ينکر أحد الدور التنويري الذي ساهم به الرحالة والأدباء العرب في تجسيد الانفتاح الثقافي والمعرفي على العالم الخارجي خاصةً في القرن الرابع الهجري/ العاشر الميلادي، وعلى رأسهم الرحالة العربي أحمد بن فضلان، الذي أرسله الخليفة المقتدر إلى شمال أوروبا. وقد استعرض رحلته "القزويني" في آثار البلاد، و"ياقوت الحموي" في…
التراث العلمي العربي
إن التطور الذي أصاب الزراعة في الأندلس من دخول أصناف جديدة من المحاصيل و التطور في العناية بزراعة المحاصيل المزروعة الجديدة و المعروفة في تلك البلاد، أدى إلى ظهور أصناف جديدة من الأطعمة التي انتقلت إلى أوروبا، فكانت أنواع لم يسبق أن وجدت في موائدهم الغذائية. - إن البحث في…
جامعة کرکوک للدراسات الانسانیة
عرف العرب الطب والأدوية قبل الإسلام معرفة ارتبطت بالسحر والكهانة ، وكانت بسيطة عبر ما تناقلته ذاكرة الأجيال في ما بينها انتقالا شفهيا ، بحيث يمكن أن يسمى طبا شعبيا يمارسه عدد من الأشخاص معتمدين في علاجهم على الأعشاب والأشربة البسيطة ، فضلا عن الكي والحجامة والفصد . وكان للإسلام…
كلية التربية الأساسية-جامعة بابل
المعارف للبحوث والدراسات التاريخية
نشطت الحركة العلمية في الأندلس خلال العصور الوسطى، وقد تصدر نتاجها في العلوم والمعارف خلال تلك الفترة، إذ انتقلت العلوم منها إلى أوروبا وكانت سبباً مباشراً في تطور النهضة الأوروبية، لذلك تعد من أهم حلقات التواصل بين علوم الحضارة الإسلامية والغربية، ولها دور كبير في تطور وازدهار عدد من العلوم…
التراث العلمي العربي
کان الشریف المرتضی من الشخصیات التی سجلت حضورها التاریخی بحروف الابداع الفکری، فهو صاحب مولفات عدیدة یمکن للباحث فیها ان یجد ضالته، عما یبحث عنه من مادة علمیة فی جوانب مختلفة. فغزارة المادة العلمیة فی مولفاته تجعل منه منهل غنی للدراسات والبحوث التی لا بد من ان تاخذ طابع التخصص…
المسلم المعاصر
إن الحديث عن أبعاد دراسة تطور وضع المرأة المسلمة في التاريخ الإسلامي في هذه الدراسة ليس مجرد حديث تاريخي أو تأريخي، ولكن هو مكون من مكونات عملية منهاجية متكاملة تتضافر فيها الرؤية التأصيلية مع التحليل التاريخي انطلاقًا من تشخيص الواقع وتحديد متطلباته وسعيًا نحو استشراف المستقبل، كل ذلك من أجل…
شیعه پژوهی
دورة فاطمیان (٢٩٧-٥٦٧ ق ) از دوره های مهم در زمینه شکوفایی تمدن اسلامی اسـت که تاکنون کمتر اندیشمندان و صاحب نظران مسلمان و غیـر مسـلمان بـه واکـاوی آن پرداخته اند. با وجود آنکه توجه نویسندگان مسلمان و خاورشناسان بـه حـوادث سیاسـی این دوره ، زوایایی از تاریخ فاطمیان را…
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی
دوره فاطمیان از دوره های مهم در شکوفایی تمدن اسلامی به شمار می رود. با توجه به تشیع فاطمیان و تأکید اساسی آنان بر مذهب، بسیاری از ناظران غیرمسلمان در بررسی عوامل شکوفایی علمی دوره فاطمیان به عوامل مذهبی این شکوفایی نیز پرداخته اند. در این نوشتار، دیدگاه های اندیشمندان…
مطالعات سیاسی جهان اسلام
در نیمه دوم قرن بیست بویژه پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران شاهد بیداری اسلامی و حرکت مجدد مسلمانان به سمت هویت یابی تمدنی هستیم. در میدان جهان اسلام کشورهای ج.ا.ایران، عربستان سعودی، مالزی و ترکیه، بیش از دیگران به نظریه پردازی در راستای مهدشدن تمدنی پرداخته اند. این کشورها…
Comparative Civilizations Review(iscsc)
What is history? Or rather, what are the appropriate time-scales that can be constituted as “history”? The general consensus among scholars is that history is the study of approximately the last 5,000 years or so due to the existence of written records. Anything prior to that is generally considered pre-history,…
American Journal of Islamic Social Sciences Volume
Muhafazakar Düşünce Dergisi
Şehir tarihçiliği etrafında yapılan çalışmalara baktığımızda hep belli unsurlar ağırlık taşıyor: Nüfus yoğunluğu, iş bölümü, teknolojik yoğunlaşma ve gelişme. Bu kriterlerden her biri, şehri nesneleştiren bir bakış açısı ve öylesine bir tarih anlayışı ile beslenmiştir. Öncelikle şehir, nüfus, teknolojik paylaşım ve iş bölümü gibi nicel kriterlerin ötesinde nesne midir yoksa…
Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi
پژوهش های اجتماعی اسلامی
در این مقاله نویسنده درصدد بررسی حیات تمدن و فرهنگ اسلامی و احیای آن در عصر حاضر است. وی در این راستا پس از ارائه‌ی تعاریف تمدن و فرهنگ از منظر اندیشمندان مختلف غرب و شرق، تمدن اسلامی را از حیث واجد یا فاقد بودن صفات تمدنی ارزیابی می‌نماید. در…
ICR JOURNAL
This article is intended to comment on the civilisational history of Islam in Southeast Asia. The history is explained and accounted for in terms of the three major waves of globalisation that have impacted the region since the arrival of Islam as early as the eleventh century. The first wave,…
KATHA- The Official Journal of the Centre for Civilisational Dialogue
Tujuan utama kertas ini ialah untuk membincangkan beberapa aspek berkaitan dengan isu dialog antara Islam dan dunia Barat. Perbincangan tertumpu pada dialog selepas peristiwa 11 September. Kertas ini cuba menjawab beberapa menjawab beberapa soalan berhubung dengan dialog antara Islam dan Barat. Soalan pertama, apakah kesan peristiwa 11 September ke atas…
Al-Shajarah: Journal of the International Institute of Islamic Thought and Civilization
The main arguments in this article pertain to the plurality of approaches in the study of nature in different human civilisations. In the popular Western narrative on scientific history, Greek science is presented as the first rational and empirically-established science in the world. Pre-Greek sciences were not rational in the…
حوزه
گفتمان حوزه و جهان اسلام از زاویه‌های گوناگون درخور بحث و بررسی است، اما ساحت تعاملی و تمدنی این نهاد علمی در جهان اسلام، کمتر موضوع پژوهش قرار گرفته است . در این نوشتار هدف آن است تا با رویکردی تاریخی و روشی توصیفی -تحلیلی موضوع به صورت کلی تصویر…
مشکوة
تاریخ تمدن اسلامی از به ثمر رسیدن دانش های گوناگون حکایت دارد که سرشتی از جنس مراحل این تمدن یافته اند.به همین اعتبار می توان از دانش های مرحله پیدایش و دوره شکوفایی و روزگار انحطاط تمدن اسلامی یاد کرد. در این میان بررسی تاریخ پیدایش دانش تمدن شناسی نشان…
معرفت فرهنگی اجتماعی
الگوی تمدنی ترکیه، به عنوان یکی از کشورهایی که در سال های اخیر مورد توجه جریان های لیبرال اسلام گرا قرار گرفته است، درخور توجه ویژه می باشد. این نوشتار، درپی آن است که با بررسی تحلیلی انتقادی، جریان های اسلام گرای معاصر ترکیه، به دو الگوی تمدنی غالب در…
معرفت ادیان
موضوع تمدن سازی و پیشرفت در حکومت های دینی، همواره از موضوعات مهم و چالش برانگیز در حوزه فرهنگ و تمدن بوده است. بی شک، بررسی مصداق های تاریخی این مقوله، کمک زیادی به روشن شدن مسئله و شفافیت نظریه پردازی ها می کند. این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی…
تاریخ در آینه پژوهش
موضوع تمدن سازی در حکومت های انبیا همواره از موضوعات مهم و چالش برانگیز در حوزه فرهنگ و تمدن بوده است. بیتردید، بررسی مصداق های تاریخی این مقوله، کمک شایانی در شفافیت موضوع و نظریه پردازیها دارد. قرآن کریم برای موسی(ع) دو ویژگی دانایی و توانایی را به کار برده…
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
مالیه نگاری در فرهنگ و تمدن اسلامی از سده اول مورد توجه مسلمانان واقع گردید. از شاخه های فرعی تاریخ نگاری مالی، خراج نگاری بود. با آغاز فتوح اسلامی یکی از مباحث مطرح در ارتباط با فتح سرزمین های جدید، پرداخت خراج به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمد دولت…
اندیشه دینی
در توسعه و تمدن دینی, تربیت و رشد انسان جایگاهی محوری دارد. در تمدن شناسی معاصر, تمدن را محصول تاثیرپذیری انسان از یک جانشینی می دانند. این شیوه از زندگی, پی آمدهایی چون غلبه شیوه معیشت کشاورزی و تجارت و بازرگانی و افزایش درآمد سرانه دارد که نتیجه آن شکل…
تاریخ اسلام در آینه پژوهش
دولت حضرت داود و سلیمان( براساس قانون، عدالت‌گستری، توسعه علمی و خداباوری بود و آثاری بر جای گذاشت که هنوز پس از سه هزار سال، از تمدنی پویا در زمان ایشان حکایت دارد. نگرش حکومتی به الگوی حاکمیت داود و سلیمان( ما را با افق‌های روشنی از ترکیب دین و…
تحقیقات تاریخ اجتماعی
هدف اصلی نوشتار حاضر مطالعه رابطه تمدّن با ساخت‌های سیاسی-اجتماعی دولت صفویه است. اهمیت این موضوع به این امر بازمی‌گردد که سیر صعود و نزول هر تمدّن نتیجه سازکارهای تراکمی، بازتولیدی و انحطاطی شکل‌گرفته در نظام اجتماعی-سیاسی جوامع سازنده آن است. پژوهش حاضر به‌دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که…
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی
یکی از شاخص‌های مهم فرهنگ و تمدّن در هر عصری پیشرفت‌های علمی و پرورش صاحبان اندیشه در عرصه علوم است. هدف اصلی نوشتارحاضر، مطالعه اجتماع علمی عصر صفوی و نقش آن در فرآیند تمدّنی آن روزگار است. این مقاله با الهام از الگوی نظری رندل کالینز و با روش توصیفی…
پژوهشنامه نهج البلاغه
تبیین مفهوم و نقش امت براساس مجموعه فرمایشات علمی و سیره عملی امام علی(ع) در فرآیند ساخت تمدن اسلامی، نقطه عزیمت این نوشتار است تا وانماید که این نظریه چه ظرفیت‌هایی در باروری تمدن‌سازی دارد. سؤال پژوهش این است که امام علی(ع) برای احیای مفهوم امت اسلامی چه رفتارهایی داشتند…
پژوهشنامه معارف قرآنی
بنا بر مشهور کوفه در دهه دوم پس از هجرت تأسیس شد که در لا به لای نوشتار به اجمال به بیان تاریخ آن خواهیم پرداخت، ولی روایات متعدد و قابل توجهی وجود دارد که نشان می دهد کوفه و مناطق خاصی از آنکه امروز به طور مشخص به عنوان…
دین و ارتباطات
خلاقیت به معنای عام شرط پویایی فرهنگ و تحقق تمدن است. یکی از نقاط قوت تمدن غربی معاصر نیز جذب و به کارگیری نخبگان است. خلاقیت فرهنگی که به تولید محصولات نمادین می انجامد و یکی از انواع خلاقیت است که به ویژه در آثار هنری تجلی می یابد. هدف…
دین و ارتباطات
مقاله با این مقدمه که در آینده ای نه چندان دور، تحولات سخت افزاری ارتباطات و توسعه ابزارهای نوین ارتباطی، بشریت را وارد دوره جدیدی از مواجهه ادیان با یکدیگر خواهد نمود، بر این نکته تأکید نموده که در آن شرایط، وابستگان به هر یک از سه دین ابراهیمی فرصت…
معرفت فرهنگی اجتماعی
مسئله تکثر و تنوع فرهنگی، از مسائلی است که اکثر کشورهای جهان با آن مواجه هستند و تلاش می کنند در عرصه سیاست گذاری اجتماعی، الگوهایی را در پیش گیرند که به انسجام و همبستگی اجتماعی منجر شود. بررسی این مسئله در حکومت شیعی آل بویه، که در قرن چهارم…
مشرق موعود
با تامل در ادعیه, زیارات و روایات مربوط به دو واقعه عاشورا و ظهور, درمی یابیم که نه تنها مقابله با اهل بیت علیهم السلام _ به ویژه در واقعه عاشورا _ در همکاری میان دو جریان یهود و بنی امیه به عنوان دو روی یک سکه به نام حزب…
فرهنگ رضوی
تاکنون تحلیل های گوناگونی از واقعه مهم هجرت امام رضا (ع) به ایران ارائه شده است. در این میان شاید آنچه تاکنون تا حدی مهجور مانده، هویت تمدن ساز این هجرت باشد. در این رویکرد، این هجرت مبارک، بر خلاف ظاهر تبعیدگونه آنکه خود در پس پرده ادعای تکریم اهل…
مطالعات فرهنگ - ارتباطات
در دیدگاه اسلامی چه با رویکردی فلسفی و چه با رویکردی عرفانی سفر و جهانگردی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. این نگرش سبب شده است تا مقوله سفر به عنوان یکی از مهمترین مفاهیم مطرح در فرهنگ برخاسته از این نوع نگاه در میان مسلمانان به شمار…
دین و ارتباطات
در دوران سلطه تمدنی که آن را به نام تمدن غرب می شناسیم، ارتباطات و رسانه‌ها نقش و کارکرد بسیار مهمی در تثبیت این سلطه جهانی دارند. آنچه در این میان شایان توجه است، استفاده از توان باورنکردنی رسانه‌های توده[1] خلق تصاویر دستکاری شده از تمدن غربی و همچنین از…
حکومت اسلامی
آرمانها، همواره فاصله قابل توجهی با واقعیت های زندگی بشر دارند. کم کردن این فاصـله یکی از دغدغه های بزرگ متفکران و اندیشمندان در طول تاریخ بوده است . تاریخ تشـیع در ایران ، یکی از بهترین نمونه ها برای بررسی این مساله است . این پژوهش با هدف بررسی…
مطالعات انقلاب اسلامی
نهضت تحریم تنباکو در شرایطی به وقوع پیوست که میان دو قدرت استعماری روس و انگلیس رقابت شدیدی بر سر ایران در جریان بود. انگلیس و روس هرکدام به میزان اهداف و منافعشان با نهضت تحریم تنباکو مرتبط بودند. انگلیس صاحب امتیاز رژی بود و روس که تلاش می کرد…
تاریخ پژوهان
این نوشتار با بررسی و بازبینی دیدگاه‌ها و پژوهشهای تاریخی ـ تحلیلی فریدون آدمیت درباره نهضت مشروطه، ارزش علمی و تحلیلی آنها را می‌سنجد و روشن می‌سازد که به‌رغم تصور رایج درباره وی، برخی از پیش‌فرض‌های تحلیل‌های تاریخی‌اش نادرستند و او در نقل و به‌کارگیری مواد تاریخی، کمابیش از دقت…
پگاه حوزه
در موضوع چیستی، نقش و جایگاه فلسفه اسلامی در تکوین عالم تشیع، با دو مولفه اساسی روبرو هستیم که عبارتند از: فلسفه و تاریخ ایرانیِ تشیع و اسلام؛ پرسش از نسبت میان این دو مولفه. در واقع طرح فلسفی این مسئله، هدف اصلی این مقاله است.
زمانه
فراز و فرود نیروهای هوادار هر جریان را شاید بتوان امری عادی تلقی نمود که همواره وجود داشته است، لیکن این تلقی تا جایی پاسخگوی تبیین وضعیت آن جریان می باشد که متوجه مهره های کلیدی و محوری نگردد، در غیر این صورت موضوع بحث از فراز و فرود نیروهای…
تاریخ اسلام در آینه پژوهش
نهضت تحریم تنباکو را می توان اولین نهضت بیداری ایرانیان در تاریخ معاصر دانست. این نهضت در عصری به وقوع پیوست که ایران اسلامی به وسیله استبداد و استعمار دچار ضعف و نابسامانی شدیدی شده بود. در این نهضت، با اینکه اقشار و گروه های گوناگون اجتماعی شرکت داشتند، جریان…
تاریخ اسلام
پیامبراکرم(ص)به عنوان مفسر و تفصیل دهنده آیات قرآنی هم آهنگ با نظام اجتماعی مورد نظر قرآن، جامعه اسلامی را در مدینه بر اساس توحید پایه گذاری کرد و در شرایطی که جامعه مدینه، متشکل از گروه های مختلف اجتماعی با اعتقادات و گرایش های مختلف بود، سامان دهی جامعه اسلامی…
خردنامه همشهری
متن حاضر تلخیصی از سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی در نشست پژوهشی موضوعات تاریخ علم کلام است که در دانشکده علوم حدیث(قم) برگزار شد. وی در آغاز، میان اندیشه و تاریخ آن تمایز می‌نهد و با توجه به این تمایز، به یکی از پیش‌نیازهای روشی در…
پژوهش های سیاسی جهان اسلام
فرح پهلوی به عنوان جزئی از چرخه ی فرهنگی دهه ی پایانی حکومت پهلوی، در جهت تثبیت هویت سه گانه سلطنت، با تاسیس زیر مجموعه های متعددی در بنیاد تحت مدیریت خود با اقداماتی: در حوزه سینما، تئاتر، موسیقی با تاکید بر رویکرد پیشروانه (نوآوری بر خلاف هنجارهای جامعه)، در…
کیهان فرهنگی
«در این جهادی که وجود داردش در این جنگ بی امانی که وجود دارد بین اسلام و کفر، بین حق و باطل، بین روایت دروغ و حقیقت این جنگی است بین این ها. ما در کجای این جبهه قرار داریم و حضور داریم؟» (در دیدار مداحان .۱۴۰۰/۱۱/۳) «جهاد تبیین» موضوعی…
پایان نامه ها
نشست های علمی
افراد