728 x 90
728 x 90



کتاب ها


یادداشت ها


مقاله ها


45 مقاله
نظریه های اجتماعی متفكران مسلمان
روش شناسی بنیادین، مسیری است که نظریه در آن تولید می شود. بر این مبنا، معرفت اجتماعی سید قطب، ملهم از دو جریان ظاهرگرایی و کلام اشعری است. ضرورت بازگشت به عقاید نسل اول مسلمانان به شیوه ای جهادی، اندیشه وی را به جریان سلفی نیز پیوند داده است. در…
مطالعات جوان و رسانه
سبك زندگی، مجموعه¬ای از الگوهای نظام¬مند در حوزه رفتار است كه خاستگاه آن را باورها، ارزش-ها و هنجارهای شكل‌گرفته در یك فرهنگ یا خرده¬فرهنگ تشكیل می‌دهد. از آنجایی كه فرهنگ نیز از عامل دین اثر پذیرفته است، می¬توان ادعا كرد آموزه¬های دینی می¬تواند در شكل¬گیری یك سبك زندگی اثرگذار باشد.…
محفل
سبک زندگی عبارت است از مجموعه رفتارها و الگوهای کنش فردی و گروهی که معطوف به ابعاد هنجاری و معنایی زندگی اجتماعی باشد. با توجه به ویژگی انتخاب گری که در سبک زندگی وجود دارد، می توان هر مجموعه منسجمی از الگوهای رفتاری برآمده از آموزه های دینی را که…
مطالعات اجتماعی و رسانه
سبك زندگی، مجموعه ای از الگوهای نظام مند رفتاری است كه خاستگاه آن را باورها، ارزش ها و هنجارهای شكل گرفته در یك فرهنگ یا خرده‌فرهنگ تشكیل می دهد. از آنجا كه فرهنگ جوامع بشری، به میزان بسیاری از عامل دین اثر می‏پذیرد، طبیعی است كه آموزه های دینی در…
تاریخ اسلام
تمدن پژوهی در نظام علمی غرب، سابقه­ای دیرینه دارد و چیستی تمدن اسلامی از این قاعده مستثنا نیست. هدف اصلی نگارش این مقاله، شناخت چیستی تمدن اسلامی براساس تنوع رویکردها است. با توجه به مفهوم شناسی تمدن با رویکردهای ماهیت نگر، تمایزنگر، علت­نگر و تحلیل مفهومی و با توجه به…
مطالعات انقلاب اسلامی
موج سوم بیداری اسلامی سراسر جهان اسلام را فرا گرفته است. برخی منتقدین براین باورند که قرن 21 نه‌تنها قرن انقلاب‌ها بلکه قرن انقلاب‌های اسلامی می‌باشد. اگرچه الگوی همه این انقلاب‌ها یکسان نیست اما ریشه‌های مشترکی در میان آنها یافت می‌شود که برگرفته از اسلام است. با ظهور انقلاب اسلامی…
دین و ارتباطات
پس از دهة 1960 شاهد مطرح شدن فهرست های مختلف و متنوع ارزش های خبری در ارتباطات هستیم. در این مقاله، پس از بررسی تحلیلی-مقایسه ایِ فهرست های گوناگون ارزش های خبری در پنج دهة اخیر، فهرست منتخب و پیشنهادی نگارندگان که سعی شده، جامع فهرست های پیشین باشد، جهت…
علوم انسانی اسلامی صدرا
مطلبی که تقدیمتان می‌شود. بخشی از متن تکمیل شده سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین رضا غلامی, رئیس مر کز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدراء در جمع مدیران حوزه هنری در تاریخ ۱/۷/۱۵٩ می‌باشد. وی در این سخنرانی از فصل تازه‌ای برای رویارویی توامان با تحجر و روشن‌فکری غربی سخن گفته و…
علوم انسانی اسلامی صدرا
گفت‌وگو با معاون تحقیق و پژوهش موّسسة مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام برای مصاحبه‌کننده تجربه‌ای جدید و ماندگار بود؛ مصاحبه کننده در نه ماه گذشته با بیش از سی صاحب‌فظر داخلی و خارجی دربارة علوم انسانی مصاحبه کرده است که در شماره‌های پیشین صدرا خوانده‌اید. اما هیچ یک از…
سوره اندیشه
با ظهور انقلاب اسلامی، نیاز به امتداد انقلاب در سطح ساختارها و نظام های اجتماع موجب شد جامعه ی علمی تلاش هایی را برای زمینه سازی این مهم آغاز کند. از آنجا که فرهنگستان علوم اسلامی قم در این راستا، در سطح فلسفه و علم، پیشتاز و صاحب نظر است،…
مطهر پژوهی
تحقیق حاضر، درآمدی بر امکان شکل گیری علم جدید اسلامی با عنوان «فلسفه الهی تاریخ با توجه به مباحث استاد مرتضی مطهری است. ماهیت این علم در حقیقت نوعی فلسفه تاریخ است؛ اما این فلسفه تاریخ با نوع مشابه آن در تاریخ تفکر غرب متفاوت بوده و همچنین از فلسفه…
علوم سیاسی
 قیام تحریم تنباکو در سال 1309 هجری قمری نخستین حرکت توده وار و مردمی بوده که از از نظر اکثر مورخین ریشه اصلی و اصیل نهضت مشروطیت ایران و پایان عصر به اصطلاح «بی خبری» محسوب می گردد. این جنبش مهم به عنوان یک خط سیـر و شاخـص در تاریخ…
سیاست
بحث تجدد در تاریخ سیاسی ایران از چند جهت قابل پژوهش است: تطور در مفهوم شناسی تجدد و نسبت آن با مدرنیسم و مدرنیزاسیون، تأثیری که تجدد و مفاهیم هم خانواده آن در سیر تحولات سیاسی ایران بخصوص درنهضت مشروطه به بعد داشته و دو مفهوم تجدد ملی و تجدد…
مطالعات انقلاب اسلامی
اندیشه آزادی در دومین و چهارمین موج از بیداری اسلامی به مراتب و درجات خاص تأثیرگذار بوده است. این تأثیر در نهضت مشروطیت به صورت نظام مند کردن مشروطیت در کنار «جنبش عدالت خانه» صورت پذیرفته است؛ هرچند در اثر نفوذ فلسفه های سیاسی غربی، اندیشه آزادی از عدالت و…
جستارهای سیاسی معاصر
عصر مشروطیت از مقاطع مهم تاریخ سیاسی و فکری ایرانیان است، همچنین به نظر می رسد به علت رهبری مذهبی و سیاسی مراجع شیعه در نجف، این زمان برای عراق و حتی حوزة عثمانی نیز مباحث و مسائل مهمی را برای تحقیق و پژوهش دربر دارد، اما با دقت و…
مطالعات انقلاب اسلامی
از نظر آیت الله خامنه ای، بیداری اسلامی واقعیت انکارناپذیری در مقابل «احساس تحقیرشدگی» است که استعمار غرب طی قرون گذشته به جوامع اسلامی تحمیل کرده است؛ بااین وصف، از نظر معظم له بیداری اسلامی همان «عزت اسلامی» است که در اثر انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک الگوی زنده…
تاریخ اسلام
پرسش از امکان معرفت تاریخی و عینیت تاریخ یکی از دغدغه‌های مهم فیلسوفان انتقادی تاریخ در گذشته و امروز بوده است. این پرسش که ارتباط مستقیم با مقوله علمیت تاریخ دارد خواستار آن است که تاریخ باید فارغ از هرگونه نگاه شخصی و ارزشی عرضه گردد و در این صورت…
حکمت اسراء
این مقاله در پاسخ به مسألهٔ «رابطهٔ شریعت و سیاست در حکمت متعالیه» با بحث در این زمینه به تبیین تمایزهای چهارگانهٔ (تفاوت در مبدأ و خاستگاه، تفاوت در غایت، تفاوت در فعل، تفاوت در انفعال) این دو مقوله از نظر ملاصدرا می پردازد. توجه به تحلیل بحث از منظر…
علوم سیاسی (باقرالعلوم)
مقاله حاضر بر اساس چارچوب علل اربعه در صدد تبیین نظام سیاسی متعالیـه اسـت . بدین منظور ضمن مقدمه ای، مفاهیمی همچون علل اربعه و نظام سیاسـی متعالیـه را بیـان کرده ، سپس در دو مبحث و طی شش گفتار، بحث را به سامان رسانده اسـت . در مبحـث اول…
مطالعات انقلاب اسلامی
مدعای مقاله این است که از نظر امام خمینی توسعه سیاسی برخاسته از بنیان ها و اصول اسلامی و الهی مبتنی بر مشارکت حداکثری تک تک شهروندان بوده و در پی سعادت دنیوی و اخروی و بهبود وضع مادی و تعالی معنوی انسان و جامعه، با جهت گیری تقرب به…
علوم سیاسی (باقرالعلوم)
برخی بر این ایده¬اند که هر شرحی از سیاست باید از طبیعت انسان، امکانات و محدودیت هایش آغاز شود نه از توانایی انسان؛ از این رو بایدهای مذهبی و دینی را به کنار نهاده و براساس بایدهای علمی یا باهست¬ها و ممکنات مادی به سیاست انسان پرداخته¬اند اما شهید مطهری…
حکومت اسلامی
انقلاب اسلامی، انقلابی مبتنی بر سنت اسلامی است. برخلاف تلقی رایج در غرب که سنت، به مثابه بخش و جزئی از عالَم غربی ملاحظه می شود، سنت در اندیشة اسلامی، شامل عالَم اسلامی بوده و قابل تقلیل به جزء و بخشی از آن نمی باشد. دکتر سید جواد طباطبایی ـ…
مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی و ایرانی
تأسیس مرکزی مستقل برای تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را باید نقطة عطفی در کلا ن نگریهای منتهی به سند رسمی در کشور دانست. اهمیت این تصمیم را میتوان در این محورها بیان کرد: چاره اندیشی برای اجرایی شدن همة کلان نگریهای نظام، ارتقاء سطح پرداختن به تدوین الگو از…
اندیشه نوین دینی
با توجه به گستره و ژرفای مطالعات نوین دین شناسی و ضرورت های برخاسته از فضای جهانی برای مفاهمة بین ادیانی، بهره گیری از روش های دقیق علمی به ابزاری اجتناب ناپذیر برای شاخه ای از این مطالعات به نام «دین شناسی تطبیقی» تبدیل شده است. در این مقاله که…
تحقیقات تاریخ اجتماعی
توجه به مفهوم ارتباطات سنتی و پژوهش دربارة نقش آن در تحولات اجتماعی ـ سیاسی شیعه می تواند، ضمن بازشناسی هویت اجتماعی شیعه، ما را به شناخت عمیق تر ابزارهای ارتباطی سنتی و کارکردها و قابلیت های آن در جوامعی با فرهنگ شفاهی، به ویژه جامعة ایران، رهنمون سازد. این…
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
تاریخ و چگونگی پیدایش تشیع، از دیرباز در منابع تاریخی و کلامی مسلمانان و سپس در آثار مستشرقان مورد توجه بوده و در سال های اخیر هم با انگیزه هایی غیرعلمی در انواع منابع مکتوب و چندرسانه ای، دیدگاه هایی دراین باره مطرح شده است. شیعیان با توجه به پیوند…
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
فلسفه تاریخ گرچه همانند بیشینه دانش های بشری شواهد و حتی ریشه هایی در دانش های سنتی شرق مسلمان دارد، ولی به عنوان یک شاخه معرفتی مستقل در غرب سامان یافته و سپس وارد سرزمین های شرقی شده است. وضعیت کنونی دانش در ایران، اسلامی به ویژه با توجه به…
آیینه پژوهش
مرادخای کاپلان در کتاب "یهودیت به مثابه یک تمدن" درصدد شناخت نگرانی های هویتی و زیستی در آینده یهودیت است تا راهی برای نجات جهانی یهودیان فراهم آورد. بدین منظور، باید تمدن یهودی از نو کشف، تفسیر و برساخته شود. وی در این کتاب می کوشد دین یهودیت را نه…
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی
این مقاله به فرایند ورود اجباری یا اختیاری اسلام به شهر قم می پردازد و در صدد است از یک سو نظریه پذیرش اجباری اسلام توسط اهالی قم را رد نماید و از سوی دیگر ایده پذیرش آسان و از سرآگاهی اسلام از سوی قمی ها را نقد کند. در…
آیینه پژوهش
الهیات عملی، اندیشیدن درباره عمل فردی و اجتماعی انسان به روش الهیاتی است. این نوع از الهیات در گام نخست، به تحلیل و تفسیر الهیاتی از واقعیات اجتماعی و فرهنگی پرداخته، و سپس با نگرش انتقادی به آسیبهای ایمانی و دینی فرهنگ موجود، با طرح پیشنهاداتی برخاسته از منابع الهیاتی،…
پژوهش های اخلاقی
این مقاله ، با تحلیل و تقسیم خود به خود مجازی (خود سفلی یا خود فردی ) و خود حقیقی (خود علوی یا خود جمعی ) در صدد است تناقض میان نفی خود در قربـانی ، و اثبات خود در عزت نفس را از یک سو، و نسبت بـه ظـاهر…
حکمت اسراء
اخوت انسانی بر اساس مؤلفه های مشترک و فراگیرِ فطری میان آدمیان شکل می گیرد؛ بنابراین می تواند نوعی اخلاق حداقلی به وجود آورد که در عین حال، در عرصهٴ عام جهانی مؤثر باشد. برادری میان انسان ها، نوعی ازخودگذشتگی (self-sacrifice) در روابط انسانی را در پی دارد و همزیستی…
معرفت اقتصاد اسلامی
بدون شک توجه به وضعیت فرهنگ اقتصادی و ارائة الگو برای ارتقای آن بر اساس مبانی اسلامی نقشی بی بدیل در پیشرفت ایران اسلامی دارد. در این تحقیق به منظور بررسی چگونگی ارتقاء فرهنگ اقتصادی جامعه در راستای وضعیت مطلوب، این فرضیه را مطرح می کنیم که تامل در آموزه…
إضاءات نقدية
قد أولي أهل الأندلس بالثقافئ الإسلاميئ واللغئ العربيئ اهتماما بالغا وعملوا علی نشرهما، فازدهرت اللغئ والأدب في الأندلس؛ فمن ثم يعد التراث الأدبي واللغوي العظيم الذي خلفه لنا الأندلسيون من نتاج ذلک الاهتمام. من کبار الأدباء الذين أسهموا في ترسيخ الثقافئ الإسلاميئ والأدب العربي في الأندلس هو أبوعلي القالي الذي…
مطالعات قرانی
تمدن بشری که امروز ما وارث آن هستیم حاصل هزاران سال کار و کوشش ملل و اقوام مختلفی است که هر یک برای مدت کوتاه یا طولانی مسئولیت زنده نگاه‌داشتن مشعل تمدن انسانی را بر عهده داشته‌‌اند و این سکّان را به دیگری سپرده‌‌اند و به قول شاعر هر که…
پژوهش هاي رشد و توسعه اقتصادي
در اين تحقيق شاخص ترکيبي جامعي جهت سنجش توسعه انساني مبتني بر آموزه هاي تمدن اسلامي ارائه مي شود. بر مبناي تحليل مباني نظري مبتني بر آموزه هاي تمدن اسلامي، توسعه انساني مدنظر اين پژوهش شامل ابعاد «اقتصادي - رفاهي»، «اجتماعي - فرهنگي»، «مذهبي - اخلاقي»، «سياسي - حکمراني» و…
مطالعات انقلاب اسلامی
ترکیه از جمله کشورهایی است که در جدال میان سنت و تجدد، به علل مختلف، تجدد را با تمام لوازم آن پذیرفت که لائیسیم و سکولاریسم بارزترین ویژگیهای آن محسوب میشدند. با این حال، شاهد افول سکولاریسم و رشد لائیسیم در این کشور هستیم که ناشی از متغیرهای داخلی و…
معرفت اقتصاد اسلامی
بدون شک توجه به وضعیت فرهنگ اقتصادی و ارائة الگو برای ارتقای آن بر اساس مبانی اسلامی نقشی بی بدیل در پیشرفت ایران اسلامی دارد. در این تحقیق به منظور بررسی چگونگی ارتقاء فرهنگ اقتصادی جامعه در راستای وضعیت مطلوب، این فرضیه را مطرح می کنیم که تامل در آموزه…
مطالعات انقلاب اسلامی
در سده اخیر، متفکران بزرگی را میتوان یافت که برای تحقق آرمان تشکیل امت واحده و تمدن اسلامی زحمات و مشقات فراوانی را متحمل شدند. پرسش این تحقیق آن است که ارکان شکل گیری امت واحده اسلامی از نظر امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری به عنوان دو رهبر مهم…
مطالعات تاریخ اسلام
طبقه بندی علوم، علاوه بر سهولت در کارهای علمی، نوعی نظم فکری در محقق ایجاد میکند و حدود و میزان هر علم را مشخص می سازد و به ترسیم هندسه ی علوم در تمدن اسلامی یاری می رساند. به همین سبب، در جامعه ی علمی اسلام همواره بر این اصل…
فصلنامه علمی مطالعات انقلاب اسلامی
ترکیه از جمله کشورهایی است که در جدال میان سنت و تجدد، به علل مختلف، تجدد را با تمام لوازم آن پذیرفت که لائیسیم و سکولاریسم بارزترین ویژگی‌های آن محسوب می‎شدند. با این حال، شاهد افول سکولاریسم و رشد لائیسیم در این کشور هستیم که ناشی از متغیرهای داخلی و…
علوم سیاسی
با مطرح شدن «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» از سوی مقام معظم رهبری، مباحث مختلفی پیرامون تمدن اسلامی در فضای علمی کشور به وجود آمده است. از جمله این مباحث مطالعه انقلاب اسلامی ایران با رویکرد تمدنی است. در این مقاله با استفاده از سطح تحلیل تمدن به نقش انقلاب اسلامی…
غرب شناسی بنیادی
تمدن اسلامی از موضوعات مهمی است که نه فقط به هویت جهان اسلام بازمی گردد، بلکه در زمانه ای که تمدن غرب خود را بی رقیب دیده است، می تواند در هویت یابی دنیای اسلام بسیار مؤثر باشد؛ اما این که این تمدن چه فراز و فرودهایی را طی کرده…

پایان نامه ها


نشست های علمی


افراد