شایستگی‌های کارگزاران تراز دولت اسلامی ایران با رویکرد تمدّن نوین اسلامی

در طلیعه گام دوم انقلاب اسلامی ایران، نقش کارگزاران در تعالی نظام اسلامی منحصر به‌فرد است و اگر کارگزاران نظام با تراز آرمان‌های انقلاب اسلامی تربیت و انتخاب نشوند، نمی‎توان به مقاصد عالی انقلاب دست پیدا کرد. در همین راستا این مقاله تلاش کرد با احصای مؤلفه‌های شایستگی کارگزاران در…

مبانی جامعه شناختی فقه تمدنی

تمدن، بزرگ ترین مقیاس حیات اجتماعی است که تمامی ابعاد زندگی انسان ها را تحت تدبیر و تأثیر خویش قرار می دهد؛ بنابراین رسیدن به تمدن اسلامی، می تواند بالاترین آرمان جوامع و دولت های اسلامی باشد. تمدن اسلامی، تمدنی است که از پایگاه شریعت اسلامی و از معبر استنباط…

تبیین و شرح حکمت و کارکرد غیبت از دیدگاه امام خامنه ای

در خصوص حکمت غیبت و ظهور، دیدگاه های متعددی وجود دارد که از آن میان، کلام گهربار امام صادق(ع) مبنی بر پوشیده ماندن این حکمت تا ظهور و همراستا بودن آن با غیبت های حجج الهی پیشین می تواند بسیار راه گشا باشد. همراه بودن این تعلیل با دیدگاه حضرت…

حکمرانی و تمدن آینده

اندیشه‌های تمدنی علامه مصباح یزدی (ره)

اندیشه؛ شخصیت تمدنی آیت الله مصباح (ره)

دکتر موسی نجفی۔ پژوهشگر و استاد تمام علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. در مراسم گرامیداشت منزلت علمی وعملی عالم ربانی و حکیم والامقام آیت الله علامه محمدتقی مصباح یزدی در ستخنانی با اشاره به جایگاه علمی ایشان گفت: ما اگر تمدن را دارای سه جزء بدانیم: «عقلانیت:،…

چالش تمدنی جمهوری اسلامی ایران و امریکا با تاکید بر نظریات کیسینجر، هانتینگتون و فوکویاما

چالش های بین ایران و آمریکا ابعاد گوناگونی دارد که عمدتاً از منظر سیاسی تحلیل می شود اما در نگرش غالب متفکرین و استراتژیست های غربی این چالش ها ریشه عمیق تری دارد. در این مقاله تلاش می شود با بهره گیری از روشی توصیفی تحلیلی و با تأکید بر…

بازنمایی نقش رسانه در تمدن سازی پس از انقلاب اسلامی ایران

بررسی تاثیرگذاری رسانه ها در فعالیت های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی همواره مطرح بوده است، اما این که چگونه رسانه ها باتوجه به ابعاد وجودی و کارکردی خود می توانند بر فرآیند تمدن سازی به خصوص پس از انقلاب اسلامی ایران تأثیر داشته باشند به عنوان هدف اصلی این…

ادلّه ی اعتبار شرعی اسناد بالادستی نظام اسلامی در فقه سیاسی امام خمینی

هدف از این پژوهش، بررسی مبانی امام خمینی در مشروعیت «اسناد بالادستی و برنامه های توسعه»در حکومت اسلامی است. فرضیه ی پژوهش این است که در فقه حکومتی ایشان، با استناد به ادلّه ای هم چون «عرف عام و عرف خاص»، «سیره و بنای عقلا» و «قاعده ی حفظ نظام»…

واکاوی ضرورت فقاهت در سفیر دولت اسلامی

مقتضای فقه محوری دولت اسلامی در عرصه ی غیبت این است که کارگزاران آن در سطوح مختلف از جمله کارگزاران ارشد نظام نسبتی وثیق با فقه برقرار نمایند. ایده سفیر فقیه بر پایه نظریه اجتهاد سازمانی تأکید می کند که مدیران ارشد دولت اسلامی باید در حیطه وظایف و دخالت…

فقه کارگزار در دولت اسلامی

الزامات نظری – عملی تحقق فقه دولت

تحلیل روند ایده پردازی پیرامون نهاد ولایت فقیه در دوره ی دوم جمهوری اسلامی

هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین تغییر و تحولات روند نظریه پردازی در ولایت فقیه در دوره ی دوم جمهوری اسلامی بود. این پژوهش با بهره گیری از «الگوی تحلیل روند» و با روش توصیفی- تحلیلی نشان داد که پس از وقوع تغییرات در قانون اساسی، روند ایده پردازی پیرامون…

تاثیرات و پیامدهای تربیتی فضای مجازی در تحقق تمدن نوین اسلامی

کنشگر اصلی ایجاد تمدن نوین اسلامی، «انسان» است و آنچه که از صفر تا صد در تمدن سازی اتفاق می افتد، برای انسان و در جهت ایجاد بسترهای رشد و تعالی اوست. از طرفی امروزه فضای مجازی به عنوان فضایی معنابخش و موثر بر سبک زندگی انسان، در اغلب عرصه…

بازشناسی و تحلیل پیش انگاره های تحقق تمدن نوین اسلامی با رویکرد کلامی با تأکید بر اندیشه امام خامنه ای

امام خامنه ای به عنوان یک متفکر انقلابی مسئله مهمی بنام تحقق تمدن نوین اسلامی را مطرح نمودند که از نظر راه بردی دارای اهمیت است و پژوهش در این موضوع با رویکرد دینی و کلامی از حیث اینکه این موضوع با وعده الهی در قرآن همخوانی دارد، دارای اهمیت…

خطوط کلی مهندسی تمدن نوین اسلامی در اندیشه آیت‌الله جوادی آملی

نظریه‌های تمدنی برپایه بنیانهای فکری و رهیافتهای اجتماعی اندیشمندان شکل می‌گیرد و امکان سنجش و ارزیابی الگوهای تمدنی با آن وجود دارد. آیت‌الله جوادی به عنوان یکی از اندیشمندان برجسته مسلمان معاصر بر ضرورت بازیابی هویت تمدنی مسلمانان توجه دارند و دیدگاه ایشان به دلیل برخورداری از شاخصه‌هایی چون اصالت،…

تحلیل تطبیقی میان عقلانیت و خلاقیت تمدّنی در دو پارادیم مدرن و اسلامی (مبتنی بر حکمت متعالیه)

عقلانیت، توان و استعدادی انسانی است در خدمت کشف و به‌کارگیری قواعد و قوانین در جهان اجتماعی و پیامد و نتیجه‌ی آن تثبیت و پایداری زندگی اجتماعی است و خلاقیت نیز استعداد و توانمندی انسانی است برای تغییر و تحول در جهان اجتماعی. تلقی از فرهنگ و نظریه‌ی فرهنگی، تعیین‌کننده‌ی…

تأمّلاتی در خصوص «مراحل تمدن اسلامی»؛ رهیافتی برای تمدن نوین

امروزه دغدغه تمدن نوین اسلامی، ذهن نویسندگان زیادی را به خودمشغول داشته و هر کسی می کوشد ذیل آن،الگویی برای زندگی متعالی/ مطلوب برای ایرانیان و در سطح‌کلان تر، جهان‌اسلام شناسایی کند، اما واقعیت آن است که ارائه الگویی قابل‌دفاع و گفتگوپذیر زمانی میسر می‌شود که از تجربه زیسته و…

انقلاب اسلامی و تمدن نوین بر پایه اتحاد و ائتلاف ملل اسلامی (خوانشی تعمیقی و تحلیل محور به اصل ۱۱ قانون اساسی)

ائتلاف‏سازی و اتحاد ملل اسلامی یکی از مسائل بنیادی در تمدن سازی است. با عنایت با اینکه؛ پیش شرط تاسیس تمدن نوین اسلامی وحدت مسلمین و ائتلاف سازی میان ملت‏های مسلمان می‏باشد؛ این مسئله به عنوان محور اصلی پژوهش انتخاب شده است. مولفه‏های ائتلاف‏ساز و دستاوردهای انقلاب اسلامی در امتداد…

مؤلفه‌های تدوین خط‌مشی‌های عمومی در دولت اسلامی با رویکرد تمدن‌سازی نوین اسلامی (با محوریت بیانات مقام معظم رهبری)

خط‌مشی‌های عمومی، تصمیماتی هستند که نظام خط‌مشی‌گذاری در قالب مراحل خط‌مشی‌گذاری و برای حل مسائل عمومی اتخاذ می‌کند. فرآیند خط‌مشی‌گذاری در سه حوزه تدوین، اجرا و ارزشیابی می‌باشد، که نقش تدوین در آن برجسته است. اکنون که در گام سوم از گام‌های پنج‌گانه تمدن نوین اسلامی، یعنی دولت اسلامی قرار…

نقش قدرت در تأسیس تمدن نوین اسلامی در اندیشه امام خمینی

امام خمینی سرشتی سراسر سیاسی برای اسلام ناب محمدی و نه اسلام آمریکایی قائل است و معتقد است که مسلمانان باید سنگرهای کلیدی جهان را فتح کنند. این فتح با تشکیل تمدن نوین اسلامی میسر است(اهمیت). از آنجا که قدرت نقشی کلیدی در تأسیس و حفاظت از تمدن دارد، مسئله…

چالش های تمدنی پیش روی انقلاب اسلامی ایران

انقلاب اسلامی ایران داعیه دار نظم اجتماعی جدیدی است که خود را در سطحی فراگیر در قالب تمدن‌نوین اسلامی نمایان می‌سازد. حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی با چالش‌هایی همراه است که چیستی آن‌ها، مساله این پژوهش را شکل می-دهد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مطالعه‌ی اسنادی است و…

مطالعه ظرفیت‌های توسعه فضای مجازی با رویکرد تحقق تمدن نوین اسلامی (از منظر متخصصان فضای مجازی)

مقاله حاضر پژوهشی با رویکرد مطالعه ظرفیت‌های توسعه فضای مجازی در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی است که با هدف بررسی رابطه فن آوری ارتباطات و فضای مجازی با تمدن سازی اسلامی در جهان اسلام از منظر کارشناسان و متخصصان فضای مجازی انجام شده‌است. توسعه و گسترش فضای مجازی در…

سرمایه های اجتماعی تمدن ساز در اندیشه امام خمینی(ره)

مجموعه بیانات امام خمینی(ره)، از گنجینه‌های عظیم معارف اسلامی و انقلابی دوران معاصر و منشور تمام‌نمای انقلاب اسلامی است. در این منشور، نگاه تمدن‌ساز و غایت-محور امام خمینی(ره)، به‌مثابه‌ی سرمایه‌های اجتماعی تمدن‌ساز قابل رویت است. سرمایه اجتماعی تمدن‌ساز مجموعه‌ای از ادراکاتی است که موجب ایجاد ارتباط و مشارکت بهینه اعضای…

نظریه جغرافیایی تمدن و امکان ظهور تمدّن نوین اسلامی

هویّت هر تمدّن علاوه بر اندیشه و فرهنگ با محل ظهور و رشد آن پیوند خورده است وجود عوامل مساعد طبیعی و جغرافیایی به همراه عوامل فکری و فرهنگی بستر تکوین یک تمدّن را فراهم می‌آورد. به اعتقاد برخی محقّقان، عامل جغرافیایی تمدّن به‌ عنوان شرط لازم وقوع تمدّن در…

“سرمایه اجتماعی” “تمدن نوین اسلامی” “ارتباطات” “اعتماد” “مسئولیت اجتماعی”

بیان مساله : شکاف بین بین چشم‌انداز تمدنی و انفعال نهاد دولت در امور کوتاه مدت و سطحی، و غفلت از عاملیت نهادی هدف: بررسی کنش نهادی و سیاست گذاری دولت تمدنی در پی ریزی ترتیبات نهادی جدید به منظور خلق کسب وکارها و کارآفرینی است. روش : تحلیلی وتوصیفی…

ترسیم نقش و جایگاه مفهوم سرمایه اجتماعی در شکل گیری تمدن نوین اسلامی

مفهوم سرمایه اجتماعی آن‌طور که توسط دانشمندان مختلف ارائه شده بیشتر در برگیرنده مفاهیمی چون اعتماد، همکاری و همیاری متقابل میان اعضای یک گروه یا یک جامعه‌، مشارکت و جنبه‌هایی از ساختار اجتماعی است که نظام هدفمندی را شکل می دهند و آن‌ها را به سوی منافع مشترک هدایت می‌کند‌.…

چینش نخبگانی، جوانان و چالش‌های پیش روی تمدن نوین اسلامی؛ تاکید بر نخبگان دانشگاهی

همگام با گسترش تحولات شگرف و تعاملات نوین، جوانان و نسل‌های جدید عمدتا تحت تاثیر ابعاد جدیدی از نقش‌آفرینی نخبگانی و شخصیت‌های اجتماعی در قالب‌هایی نظیر نخبگان سمبولیک(ستارگان سینمایی، ورزشی و هنری) قرار گرفته‌اند. اگرچه در نگاه نخست، تغییر در وضعیت و چیدمان نخبگانی محصول طبیعی شرایط و مقتضیات زمانی…

آینده پژوهی وقف های جدید در تمدن نوین اسلامی

در تمدن نوین اسلامی،نهاد وقف از دو منظر عبادی و اقتصادی جایگاه ویژه ای دارد.علیرغم این جایگاه متاسفانه در گذر ایام عین مال موقوف به ویژه درمورد املاک ثبت شده باعث شده بخشی از سرمایه ملی از گردش بیفتد و گاهاً بی‌مبالاتی متولیان وقف و اختلالات موقوف نیز باعث شده…

فرایند ترمیمی پدیده های اجتماعی در مهندسی تمدن نوین اسلامی (ارائه یک نمونه: پدیده اشتغال زنان)

تمدن نوین اسلامی وضعیتی آرمانی است که در آن همه ظرفیت های تمدنی دین اسلام به فعلیت می رسند. پدیده‌های اجتماعی از جمله ظرفیت های تمدنی هستند که می‌توانند در جهتی همسو و یا مخالف جهت تحقق تمدن نوین اسلامی نقش آفرین باشند، از این رو لازم است که از…

تبیین حرکت تاریخی ملت ایران به سوی تمدن‌سازی مبتنی بر روند‌شناسی تاریخی

امروزه این مسأله که بازطرح موضوع « تمدن اسلامی » در گفتمان و ادبیات انقلاب اسلامی ایران بر چه واقعیت تاریخی و عینی استوار است ؟ به یک دغدغه علمی ـ پژوهشی تبدیل شده است. پژوهش حاضر تلاش می‌ کند بخشی از این مسأله را با رویکرد آینده ‌پژوهی و…

نظریه «تمدن نوین اسلامی» از رویکرد فلسفی- نظری تا رویکرد تاریخی- نظری

نظریه «تمدن نوین اسلامی»، دربردارنده دو بعد تمدنی و اسلامی است که درون خود اندیشه تعالی، تمدن برتر، تکامل و هویت را دارد. اگرچه تا کنون از تمدن نوین اسلامی سخن به میان آمده؛ کمتر در قالب و چهارچوب نظریه عنوان شده است. حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی با…

حضور تشیع در عرصه بین الملل

ایران و چالش‌های علوم اجتماعی در جهان اسلام

متافیزیک غربشناسی در ستیز بین ایران و غرب

مقدمه این تحقیق می کوشد تا مبانی و مقدمات متافیزیک غرب شناسی را در عرصه تجربه ایرانی بیان کند و به آن، همچون یک اتفاق استثنایی در تاریخ معاصر بنگرد. براساس این فرضیه، بحث ما در تبین تمایزات گسست و پیوست بین دو بعد موازی این تجربه ایرانی، یعنی بعد…