فلسفه سیاسی اسلام: امکان یا امتناع

جامعه اسلامی در عصر غیبت در فقدان رهبر و حاکمی به‌سر می‌برد که مستقیما نمی‌تواند تکالیف زندگی دنیوی را از منبع وحی دریافت و آنها را به مردم ابلاغ کند تا مردم به این تکالیف به مثابه باور دینی عمل نمایند. آنان اصول و قواعد کلی و ارزشی را از…

ره یافت غرب شناختی روشن فکران سکولار و علم دینی

این نوشتار به دنبال تحلیلی جریان‌شناختی از روشن‌فکری سکولار بعد از انقلاب می‌باشد. به این منظور، با بررسی شاخص‌ترین جریان‌های روشن‌فکری سکولار، ابتدا نوع رویکرد جریان‌های فوق نسبت به مدرنیته غرب و سپس راهبرد جریان‌های فوق را در حل پارادوکس سنت و تجدد بررسی نموده و با نقد و ارزیابی…

زندگى و زمانه احمد بن حنبل‏

احمد بن حنبل رئیس و پیشواى مذهب حنابله و اصحاب حدیث است که در دوران اوج اقتدار عباسیان و علماى معتزله، با دفاع از اندیشه قدمت قرآن و پایدارى در واقعه محنت مطرح گشت. اهمیت زندگى احمد بن حنبل از آنجاست که او على‏رغم همه پایدارى‏اش در برابر عباسیان به…

مناسبات دانش و آزادی

چیستی «ولایت مطلقه فقیه» در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)

نظریه ولایت فقیه که از سوی امام خمینی ارائه شده است، تفاسیر و برداشتهای مختلفی را در پی داشته است. واژه «ولایت مطلقه» که در مکتوبات و سخنان امام خمینی(ره) نیز تبیین و تفسیر شده است موضوع محوری این مقاله است و محقق در پی پاسخ به این سؤالات است…

فقه سیاسی در ایران، کاستی ها و بایستی ها

فلسفه سیاسی «متعالیه»

مبلغان مسیحی و تبلیغ علیه اسلام در ایران عصر قاجاریه

سرزمین ایران از دیرباز شاهد حضور مسیحیان (به‌ویژه نسطوریان) بوده است. تا پیش از پنج سده قبل، تعامل ایرانیان با مسیحیان، که بسیاری از آنان ایرانی بوده‌اند، بیش‌تر تعامل اقتصادی و معیشتی و کم‌تر تعامل سیاسی دینی بوده است. از پانصد سال پیش تا کنون که به تبع شکل‌گیری عملی…

علت موضع گیری علمای شیعه در برابر اندیشه غرب

تاریخ‌نگاری معاصر ما از آسیب‌های بسیار جدی رنج می‌برد. یکی از مهم‌ترین این آسیب‌ها، به فراموشی سپرده شدن موضوعات مهم و کلیدی در متن آن می‌باشد. از جمله این موضوعات می‌توان به رویکرد جریان دینی که همواره علمای شیعه نماد و طلایه‌دار آن بوده‌اند در قبال جریان‌ها و اندیشه‌های غربی…

نصر متأخر، نصر اسلام گرا

نظریه وحدت در فلسفه دین از منظر علامه طباطبایى(ره)

از سرگیری جنبش تمدن و تقریب

درگيري‏هاي مذهبي باعث توقف جنبش و حرکت تمدّن اسلامي شد. پيش از اسلام، قبايل عرب به علت نزاع‏هاي گوناگون فاقد تمدّن بودند؛ اما اسلام با حل اختلاف‏ها، بستري مناسب براي شکوفايي تمدّن اسلامي پديد آورد و تاريخ بحث‏هاي کلامي و غيره خود نشانه تقريب و در نتيجه زمينه تمدّن بود.…

روش شناسی جرجی زیدان در نگارش تاریخ تمدن اسلامی

روش تاریخ نگاری جرجی زیدان، ادیب و مورخ بزرگ لبنانی و آغازگر شیوه نوین تاریخ نگاری اسلامی، موضوع بحث حاضر می باشد که طی آن، نخست از زیدان و جایگاه علمی و ادبی او و سپس اهمیت روش وی در نگارش تاریخ تمدن اسلامی سخن به میان آمده است، آن…

جایگاه اندیشه های برخی از عارفان جمال پرست در گفت و گوی فرهنگ ها و تمدن ها

در پيدايش و تکوين تمدن و فرهنگ جهاني، انديشمندان و جريان هاي فکري کوچک و بزرگ بسياري، کم يا بيش، سهم داشته اند. حاصل همه دستاوردها، اکنون بناي بسيار گسترده و سهمگيني است که تمدن انساني ناميده مي شود. گذشت ساليان فراوان و توسعه همه جانبه، ناگزير، فاصله ها و…