چیستی، اعتباروکاربست نظریه دینی در علم تاریخ

چیستی، اعتباروکاربست نظریه دینی در علم تاریخ و مطالعات تاریخی، از مسائل اساسی فلسفه علم تاریخ دینی است. کاربردی کردن نظریه دینی در علم تاریخ و تحقق عینی تحلیل دینی تاریخ، ضرورت تحقیق را مضاعف می کند. (هدف و ضرورت مقاله) سؤال اصلی تحقیق برچیستی، اعتبار و کاربست نظریه دینی…

بازخوانی دو الگوی تمدنی اسلام اجتماعی و اسلام سیاسی در ترکیه معاصر؛ کاربست الگوی تمدنی اسلامِ اجتماعی در ترکیه معاصر

الگوی تمدنی ترکیه، به عنوان یکی از کشورهایی که در سال های اخیر مورد توجه جریان های لیبرال اسلام گرا قرار گرفته است، درخور توجه ویژه می باشد. این نوشتار، درپی آن است که با بررسی تحلیلی انتقادی، جریان های اسلام گرای معاصر ترکیه، به دو الگوی تمدنی غالب در…

تبیین و تحلیل نقش اجتماع علمی در فرآیند تمدّنی دولت شیعی صفویه

یکی از شاخص‌های مهم فرهنگ و تمدّن در هر عصری پیشرفت‌های علمی و پرورش صاحبان اندیشه در عرصه علوم است. هدف اصلی نوشتارحاضر، مطالعه اجتماع علمی عصر صفوی و نقش آن در فرآیند تمدّنی آن روزگار است. این مقاله با الهام از الگوی نظری رندل کالینز و با روش توصیفی…

هنجارهای مرتبط با پیامبران در سه کتاب مقدس

مقاله با این مقدمه که در آینده ای نه چندان دور، تحولات سخت افزاری ارتباطات و توسعه ابزارهای نوین ارتباطی، بشریت را وارد دوره جدیدی از مواجهه ادیان با یکدیگر خواهد نمود، بر این نکته تأکید نموده که در آن شرایط، وابستگان به هر یک از سه دین ابراهیمی فرصت…

علت حضور نیافتن جریان روشن فکری در نهضت تحریم تنباکو

نهضت تحریم تنباکو را می توان اولین نهضت بیداری ایرانیان در تاریخ معاصر دانست. این نهضت در عصری به وقوع پیوست که ایران اسلامی به وسیله استبداد و استعمار دچار ضعف و نابسامانی شدیدی شده بود. در این نهضت، با اینکه اقشار و گروه های گوناگون اجتماعی شرکت داشتند، جریان…

اندیشه تحریم در رسائل سیاسی( از قیام تحریم تنباکو تا نیم قرن بعد از آن)

اندیشه تحریم و ماهیت شیعی آن از لحاظ کمی و کیفی جهت و نحوه عمل مقاومت منفی در ایران را ترسیم نمود و این نحوه اثر عمیق تر از آن بوده است که بتوان فقط آن را در راستای انحطاط اقتصادی جامعه ایران محدود کرد تحریم دارای ابعاد فرهنگی اجتماعی…

از تاریخ تحقق‌یافته ابن خلدون تا تاریخ در حال تحقق استاد مطهری

بازشناسی نظام ارتباطات و تبلیغ در سیره علوی

همواره نظام های ارتباطی و تبلیغی به عنوان یکی از عوامل بسیار مهم در رشد و گسترش ادیان و مذاهب مختلف از جمله اسلام مطرح بوده اند. در دین مبین اسلام، رساندن پیام خدا به مخاطبان در حد یک تکلیف الهی مطرح است. در این راستا پیامبر بزرگوار اسلام (صلی…

جایگاه معیاری امام جواد (علیه السلام) در تفکر اعتقادی شیعه

جریان امامت شیعی برای نخستین بار در عهد امام جواد (علیه السلام) با پرسش هایی متفاوت مواجه گردید. همین امر موجب شد تا آن حضرت از جایگاه ویژه و متمایزی برخوردار شود. حضرت با اینکه در خردسالی به امامت رسید، به خوبی توانست پاسخگوی مشکلات و پیشامدها باشد؛ چه در…

رهیافت تمدنی به انتصاب امام در غدیر

در شناخت و تحلیل محتوایی آنچه در غدیرخم روی داد، راه های فراوانی پیموده شده و شیعه در این میان، آن را به دیده مذهبی نظر کرده و به طور طبیعی فراتر از محاسبه های بشری و نگره های سیاسی اجتماعی نشانده است، اما در عین حال این پرسش اذهان…

امنیت از دیدگاه ابن خلدون

از جمله دانش های کاربردی با قابلیت نتایج محسوس برای جامعه بشری، مطالعات امنیتی است. این مطالعات آنگاه که با تجربه های امنیتی تاریخی عجین شود، جامعه را از آزمون های مجدد امنیتی حفظ می کند. ابن خلدون از جمله اندیشمندانی است که در آثار خود مباحث امنیتی را جمع…

شاخص‌های تمدنی نظام حکومتی پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله و سلم

پیامبر اسلام در طول دوران رسالت خـویش توانسـت جامعـه بـدوی آلـوده بـه تعصبات و خرافات را با مجاهـدت عظـیم خـود و اصحابشـان ، بـه جامعـه مترقـی اسلامی تبدیل کند و در نظام حکومتی خود، شالوده و منظومه فکری فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تمدن اسلامی را بر پایه آموزه های…

شهر حله در قرن هفتم تا نهم هجری؛ یک سنجش تمدنی

واکاوی تحولات تاریخی با بهره گیری از شاخص های جدید تمدنی، می تواند به داوری در باره فقدان یا وجود، و در صورت اخیر، سنجش سطح و میزان فرایند تمدنی در برش های گوناگون تاریخی مدد رساند. این نوشتار، به بررسی تحلیلی ویژگی ها و تحولات شهر حله در عصر…