اندیشه تحریم و ماهیت شیعی آن از لحاظ کمی و کیفی جهت و نحوه عمل مقاومت منفی در ایران را ترسیم نمود و این نحوه اثر عمیق تر از آن بوده است که بتوان فقط آن را در راستای انحطاط اقتصادی جامعه ایران محدود کرد تحریم دارای ابعاد فرهنگی اجتماعی سیاسی و اقتصادی دامنه داری بوده است تداوم فکری و عملی آن را میتوان در اسناد و متون تاریخی ایران رهگیری نمود. در این نوشتار به اندیشه تحریم در کتب و رسالههای سیاسی که غالبا از سوی علمای دینی نوشته شده است میپردازیم برهه زمانی که میتوان اندیشه تحریم را در کتب و رسائل سیاسی تحقیق کرد از بعد از قیام دخانیه شروع شده و تا اواخر قاجاریه نیز رگه ها و اشاراتی از آن را میتوان یافت. این نکته را هم باید اضافه کرد که برخی از نویسندگان این کتب و رسائل از شاگردان بلاواسطه مرحوم میرزای شیرازی بوده اند و برخی نیز با واسطه تحت تأثیر وی قرار داشته اند.