رابطه اسلام و تمدن در اندیشه امام خمینی (ره)

موضوع رابطه دین و تمدن و نقش دین در فرایند تمدن سازی، از مباحث بسیار مهم در حوزه مطالعات تمدنی به شمار می رود. این نوشتار درصدد است چیستی و چگونگی رابطه دین اسلام و تمدن را در اندیشه امام خمینی(ره) مورد واکاوی قرار دهد. برای این هدف، با روش…

دوران جدیدی آغاز شده

انقلاب اسلامی و بازیابی میراث درون فرهنکی و برون فرهنگی در تمدن سازی نوین

داشته های تمدنی، یعنی «میراث درون فرهنگی» و دستاوردهای برون فرهنگی، می توانند به ظرفیت هایی برای تمدن سازی نوین اسلامی، در تکاپوی تمدن سازانه انقلاب اسلامی تبدیل شوند. این تبدیل، نیازمند وجود شرایط و لوازمی است که تبیین آنها هدف اصلی این پژوهش است. بهره گیری از «میراث درون…

الگوی پایه اسلامی-ایرانی پیشرفت؛ آنچه هست، آنچه باید

جنس گزاره‌های سند الگوی پیشرفت چه باید باشد؟ (یادداشتی ناظر بر سند منتشرشده از الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت)

لازمه تحقق گام دوم انقلاب در گفت و گو با دکتر موسی نجفی؛ ریل گذاری در مسیر «تمدن نوین اسلامی»

گذشته چراغ راه آینده است. اگر به درستی ٤٠ ساله گذشته انقلاب اسلامی رصد و پایش گردد مسیر آینده آن هموار و طی طریق خواهد شد دیده بان انقلاب اسلامی در آغاز چهل ساله دوم انقلاب با منشوری کارساز بار دیگر عظمت اسلام و اهمیت استکبار ستیزی را به جهانیان…

انقلاب اسلامی و نقش محوری آن در شکل گیری تمدن نوین اسلامی با تأکید بر دکترین امامت

تمدن نوین اسلامی یکی از مباحث نوظهور در اتمسفر فکری انقلاب اسلامی محسوب می شود. در این میان، بررسی بنیادهای این تمدن و نیز فرآیند و عناصر دخیل در شکل گیری آن، موضوعی است که این پژوهش به مثابه یک مسئله کلیدی به آن نگریسته است. ازآنجا که هر تمدنی…

نسبت نظام مردم سالاری دینی با تمدن غرب (تمدن موجود) و تمدن مهدوی(تمدن موعود)

در چند دهه ی اخیر، نظام مردم سالاری دینی، به مثابه ی نظام سیاسی برآمده از آموزه های اسلامی، مورد توجه متفکران در حوزه های مختلفِ علوم انسانی قرار گرفته و از زوایا و رویکردهای گوناگون بدان نگریسته شده است. یکی از رویکردهایی که کمتر مورد توجه قرار گرفته، رویکرد…

کارکرد «امنیت بخشی» امامزادگان در ایران

هجرت امامزادگان از دیار اصلی خود و اقامت ایشان در مناطق مختلف ایران، از رخدادهای مهم تاریخ اسلام است که منشأ آثار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و موجب نضج و گسترش ایمان و امان مردم منطقه گردید. این نوشتار به روش تاریخی تحلیلی با رویکرد جامعه شناسانه و بر پایه…

نظریه دولت در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه ای

نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه، نخستین بار در اندیشه شیعه، همراه با پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی در صحنه عمل ظاهر شده و سپس از سوی مقام معظم رهبری، آیت الله خامنه ای ادامه یافته است. با مراجعه به اندیشه سیاسی…

امنیت از دیدگاه ابن خلدون

از جمله دانش های کاربردی با قابلیت نتایج محسوس برای جامعه بشری، مطالعات امنیتی است. این مطالعات آنگاه که با تجربه های امنیتی تاریخی عجین شود، جامعه را از آزمون های مجدد امنیتی حفظ می کند. ابن خلدون از جمله اندیشمندانی است که در آثار خود مباحث امنیتی را جمع…

دفتر و ساحت پژوهش

مطالعات تمدنی در حوزه های علمیه ایران بعد از انقلاب

نـگاه تمدنـی در دورههـای قبـل از انقلاب بـه ایـران انباشـته از مفاهیم عرفیِ نهفتـه در تاریخ لفظ و دنیـوی بـود، در حالیکـه بعـد از انقلاب از معنـای سـکوالر«تمـدن» بـه مفهومـی دینـی، اسلامی و حتـی معنـوی تحـول یافـت. فلسـفه تمـدن و تمدنپژوهـی و فراینـد تمدنـی در غـرب در مسـیر تفکیک دین…

نقش نرم‌افزاری ولایت فقیه و فقه حکومتی در ایجاد تمدن نوین اسلامی

مطابق اندیشه امـام خامنـه ای، تشـکیل تمـدن نـوین اسـلامی، هـدف غـایی انقلاب اسلامی است . از سوی دیگر در دوران غیبت کبری و بر پایه نظریه ولایـت فقیه ، اسلامی بودن حکومت و به دنبـال آن شـکل گیـری تمـدن اسـلامی نـوین ، منوط به حاکمیت ولی فقیه است که تحقق…

چگونگی عمق بخشی تفکر علمی در سازمان‌ها

سازمان های پیشرفته نمادی از رشـد تمدنیانـد. توسـعه و پیشـرفت هـر سـازمانی نیازمنـد نــوعی تــوان مغزافـزاری یــا بــه عبــارتی شـیوه ای خــاص از تفکــر جهــت تصمیم سازی و تصمیم گیری است . بررسی چگونگی عمق بخشی تفکـر علمـی در سازمان ها هدف اصلی این نوشتار است . مفروض این است…

تبیین عناصر وجودی سازنده تمدن نوین اسلامی «با الگوگیری از دوسویه تمدن نبوی و مهدی»

واضح است حرکت در مسیر تمدن سازی و ارائه هر طرح و نظریه ای در ایـن بـاب ، مبتنی بر فهم دقیق سازه های تمدن و عناصر تمدن ساز است . بـرای رهیافـت بـه این مهم ، تلاش کرده ایم با روشی تحلیلی و رویکردی انتقادی ضـمن تامـل در آرا…

تمدن نوین اسلامی؛ تفکر ازی a و غیر A

طرح موضوع تمدن نوین اسلامی، درواقع نشـانگر وحـدت نظـری اسـت کـه بـین ملت های مسلمان و مستضعفان جهان ، در تقابل با حصـرگرایی جهـان اسـتکبار، به منصه ظهور رسیده و حضور مقتدرانه چنین تمدنی در تمـام معـادلات جهـانی، حاکی از وجود عالمانه آن اسـت . مولفـه هـای ایـن تمـدن بـا…

علائم پیدایش تمدن نوین اسلامی؛ هشداری برای ایجاد و تقویت نهادهای تمدن ساز

هدف مقاله حاضر شناسایی و ارائه نشانه ها و علائم تمدن نوین اسلامی با روش تحلیل مضامین می باشد؛ تمدن نوین اسلامی یک پدیده اسلامی است و نیازمند مفروضات و روش اسلامی برای آینده پژوهی است. شناسایی علائم تغییر یکی از روش های دیده بانی در علم آینده پژوهی است.…

تبیین الگوی مفهومی ‌نقش‌آفرینی زنان در تحقق تمدن نوین اسلامی

در طول تاریخ زنان عناصری موثر در تغییر ارزش­ها، باورها و رفتارهای جامعه دانسته شده­ و می‌شوند. زن به واسطه جایگاه تربیتی­اش، محور کلیدی خانواده است و خانواده به عنوان مهم­ترین عنصر نظام اجتماعی و هسته بنیادین تحولات آن، نهاد فعال جامعه‌ساز تلقی می­شود؛ بنابراین زن در خانواده نقش بی‌بدیلی…

تمدن نوین اسلامی؛ عبور از مدیریت استراتژیک

امروزه الگوواره نوینی در برابر مدیریت راهبردی پدیدار شده است که در پرتو آن می‌توان بدیل موفقی با عنوان مدیریت آینده‌پرداز معرفی کرد. آینده‌پژوهان بر این باور هستند که با بهره‌گیری از الگوهای توسعه غربی کنونی، شتاب حرکت به‌سوی افق‌های متعالی اسلامی اندک است و این الگوها، به ارزش‌های بومی…

تمدن نوین اخلاقی بر محور تبدل فقاهت سیاسی با رویکردی بر آراء امام خمینی (ره)

حاکمیت اسلامی در عصر اخیر خواستار بازسازی چهره سیاسی خود در قالب عرضه تمدن نوین اسلامی به ملل و آحاد می­باشد . این جریان که در قالب حاکمیت دینی بر رفتار سیاسی جلوه نموده است به دلیل عدم پشتوانه سازی مناسب جریان فقاهت به توفیقی مستلزم شأن خود فائق نیامده…

چشم‌انداز تمدن نوین اسلامی

وضعیت امروزی جهان اسلام نشان می­دهد که به­رغم ظرفیت­های بسیار بالای تمدن سازی، دنیای اسلام هنوز با مشکلات و بحران­های فراوانی همراه است و نتوانسته است تمدن اسلامی را تحقق بخشد. این تحقیق در تلاش است با مدل چشم­انداز سازی ارگون که فرایندی متشکل از چهار گام و پرسش ساده…

بررسی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در بیانات مقام معظم رهبری و نقش آن در تمدن سازی نوین اسلامی

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در بیانات مقام معظم رهبری و نقش آن در تمدن سازی نوین اسلامی است. ازجمله مهم‌ترین دغدغه‌های مقام معظم رهبری در طول چند سال اخیر تلاش برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی است. یکی از مسیرهای رسیدن به این مهم، توجه به…

آینده امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی و تحقق تمدن نوین ایرانی اسلامی

امنیت بستر ظهور و ناامنی آغاز افول تمدنهاست، و رمز ماندگاری و توسعه و گسترش تمدنها در حفظ و ارتقای امنیت فرهنگی آنهاست. با مطالعه تاریخ تمدن بشری می توان دریافت که کارایی، قدرت نفوذ و اشاعه عناصر فرهنگی به جوامع دیگر از جمله ویژگی های مهم امنیت مقتدرانه بوده…

مردم سالاری دینی و تمدن نوین اسلامی

مایه اصلی تمدن اسلامی، دین اسلام است. بعثت مبداء تمدن اسلامی و نزول تدریجی قرآن کریم، اخلاق و سیره عملی نبی اکرم(ص) و سنت‌های اجتماعی و مدنی که از ناحیه آن حضرت بنیان نهاده شده است از عناصر سازنده بنیادهای تمدن اسلامی است که برای امت به میراث گذاشته شده…

تحلیل دیدگاه های امام خمینی (ره) و امام خامنه ای(مدظله العالی) پیرامون نقش هنرمند و هنر در پیکره تمدن اسلامی

«هنرمند» اولین وجه از صورت آفرینشگری «هنر» است که وجه انسانی آن بیش از هر زمان دیگری در مقابل دیدگان تجلّی می­یابد. این دو در ارتباط با «تمدّن اسلامی» در طول تاریخ نقش سازنده­ای بازی کرده­اند. به­طوریکه انسان هنرمند همواره موجب تحقّقِ یکی از تجلیّات مهّم تمدن – یعنی اثر…

نظریه گذار تمدنی به مثابه راهبردی برای تحقق تمدن نوین اسلامی با تاکید بر بیدار اسلامی

تمدن محصول باورها، نگرش­ها، احساسات و رفتارهای­انسان و ترکیبی از عوامل سخت افزاری و نرم افزاری است، مطابق رویکردتحلیل لایه­ای علت­ها آشکارترین وجوه تمدن رفتارها و نمادهایی هستند که توسط نهادها و ساختارهای برآمده از جهانبینی­ها و یا جهان­نگری­ها پشتیبانی می­شوند، علاوه براین در لایه­های زیرین تمدن استعاره­ها و اسطوره­ها…

ضرورت و چیستی فلسفه شدن در مهندسی تمدن نوین اسلامی

انقلاب اسلامی در عصری محقق شد که دنیای مغرب زمین با ادعای تمدن پایان تاریخ در پی ساماندهی و مدیریت همه شئون اجتماعی و تمدنی بشر امروز می باشد و شکل گیری تمدن را تنها یک پروسه نمی داند بلکه با تعریف پروژهای مختلف در حوزه های مختلف تمدنی به…

بررسی الگوی تربیتی مبتنی بر جهاد در زمینه سازی تمدن نوین اسلامی

تحقق تمدن نوین اسلامی در عصر حاضر اهمیت ویژه ای پیدا کرده است و از ابعاد و زوایای مختلف بررسی گردیده است. در این مقاله هدف این است که از منظر تربیتی و با محوریت قراردادن مفهوم جهاد در قرآن چگونگی تحقق تمدن اسلامی بررسی شود و تربیت مبتنی بر…