واکاوی حدود و شاخصه های رئالیسم علمی در معرفت اجتماعی سید جمال الدین اسدآبادی

در پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد نظری روش شناسی بنیادین، روش تحقیق اسنادی و با نگرشی تفسیری و اکتشافی، محدوده و برخی از شاخصه های رئالیسم علمی مندرج در معرفت اجتماعی سید جمال الدین اسدآبادی شناسایی شده است. سید جمال الدین با استفاده از بینش هرمنوتیکی و بر اساس…

نقش جذب نخبگان در تمدن اسلامی عصر عباسیان

عوامل متعددی در شکوفایی تمدن اسلامی در دوران طلایی آن نقش داشته اند که جذب نخبگان علمی توسط دولت های مسلمان، از جمله آنهاست. این تحقیق می کوشد فرآیند مذکور را در دولت عباسیان بررسی کند. این دولت از مهم ترین قدرت های مسلمان و پیش گام جذب نخبگان در…

ملاحظاتی انتقادی بر مبانی نظری علم دینی از منظر علامه جوادی آملی

معنا، مبنا و پیشینۀ طبقه بندی علوم در تمدن اسلامی و ایده ای برای دستی‌ابی به طبقه بندی جدید علوم سیاسی

این مقاله به‌منظور پاسخ به یک سؤال اصلی و سه سؤال فرعی شکل گرفته است. سؤال اصلی عبارت است از اینکه چگونه می‌توان براساس دارایی‌های تمدنی در طبقه‌بندی علوم مبتنی بر علوم انساني اسلامی به طبقه‌بندی تازه و اولیه‌ای در حوزه دانش سیاسی دست یافت؟ و سه سؤال فرعی نیز…

عناصر تمدن‌ساز دین اسلام

تمدن به عنوان یک پدیده اجتماعی، محصول تفکرات نهفته در ورای آن است. برای ساختن تمدن، وجود اندیشه تمدن‌ساز ضروری و اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. در اینکه آیا تمدن‌سازی در جوهره اندیشه اسلامی، قابل مشاهده هست یا نه، موضوعی است که در این نبشتار به اندازه وسع علمی خود و گنجایش مقاله…

علم و تمدن در اسلام

ساختار تولید و توسعه علوم دینی

شرکت‏ کنندگان در این گفت‏ و گو پیرامون جنبش نرم‏ افزاری و منشور آزاداندیشی سخن گفته ‏اند. به نظر آنان، وضعیت تولید علم در حوزه و دانشگاه چندان مطلوب نیست و ترکیب انضمامی علوم حوزوی و دانشگاهی دردی را دوا نمی‏کند، بلکه باید به وحدت زیرساخت‏ها و مبانی کارکردی علوم…

تعقّل و تدیّن در ساحت‌های تمدّن از منظر حکیم متألّه جوادی آملی

تمدن متعالی و راستین برایند پیشرفت همه‌جانبه ساحت‌های جامعه، حاکمیت نظم و اقتدار، برقراری امنیت پایدار، رشد علم و فن‌آوری، توزیع متناسب شرایط محیطی، گسترش سنت‌های اخلاقی و معنوی و سریان عقلانیت و عدالت در عرصه‌های مختلف اجتماعی با هدف تأمین سعادت انسان است. این تعریف از تمدن از منظر…

تحلیلی انتقادی بر نظریه «امتناع علم دینی و تمدن‌سازی» با غلبه تفکرتئولوژیک و حوالت تاریخی مدرنیته

ازجمله رویکردهای قابل‌توجه در مخالفت با تمدن سازی و اسلامی سازی علوم، نگاهی است که با اتکا بر فلسفه پدیدار شناختی و رویکرد انتولوژیکی، تلاش می‌کند الزامات تمدنی مدرنیته را امر اجتناب‌ناپذیر و حوالت تاریخی دانسته و هرگونه تلاش در اسلامی سازی و بومی کردن علوم جهت مهندسی تمدن اسلامی…