ظرفیت‌های دانش کلام در مطالعات تمدنی

این مقاله از دو بخش اصلی تشکیل شده است: در بخش نخست با اشاره به تعریف‌ها و مفاهیم اصلی مانند تمدن و طبقه‌بندی دانشی مطلوب، جایگاه دانش کلام در این طبقه‌بندی و ظرفیت‌های دانش کلام در مطالعات تمدنی نشان داده می‌شود. ظرفیت کلام در دو قلمروِ تبیین رویکرد تمدنی از…

ساختار تولید و توسعه علوم دینی

شرکت‏ کنندگان در این گفت‏ و گو پیرامون جنبش نرم‏ افزاری و منشور آزاداندیشی سخن گفته ‏اند. به نظر آنان، وضعیت تولید علم در حوزه و دانشگاه چندان مطلوب نیست و ترکیب انضمامی علوم حوزوی و دانشگاهی دردی را دوا نمی‏کند، بلکه باید به وحدت زیرساخت‏ها و مبانی کارکردی علوم…

رابطه متقابل عقل و ایمان

دولت عقلانی : نگاهی به جایگاه عقل و عقلانیت در دولت و حکومت اسلامی

تمدن نوین بر اساس عقلانیت اسلامی

در نیمه دوم قرن بیستم از برکت وجود مبارک حضرت امام (قدس سره) دو هدیه گرانبها به بشریت عرضه شده است. یکی نظام جمهوری اسلامی در ایران به عنوان یک نمونه از حکومت اسلامی و دیگری نهضت عظيم احیای اسلام در میان مسلمانان جهان این دو نعمت بزرگ قابل درک…

تحلیل تطبیقی میان عقلانیت و خلاقیت تمدّنی در دو پارادیم مدرن و اسلامی (مبتنی بر حکمت متعالیه)

عقلانیت، توان و استعدادی انسانی است در خدمت کشف و به‌کارگیری قواعد و قوانین در جهان اجتماعی و پیامد و نتیجه‌ی آن تثبیت و پایداری زندگی اجتماعی است و خلاقیت نیز استعداد و توانمندی انسانی است برای تغییر و تحول در جهان اجتماعی. تلقی از فرهنگ و نظریه‌ی فرهنگی، تعیین‌کننده‌ی…

ایران با تمدن مدرن یا فرهنگ مدرن؟

آقای ملکیان در این مقاله، مؤلفه‌های مدرنیسم را در هشت عنوان انسان‌گرایی، اندیشه پیشرفت، مادی‌گرایی، عقل‌گرایی، ویژگی تجربی، برابری‌طلبی، فردگرایی و احساسات‌گرایی خلاصه کرده، آن‌گاه سرنوشت مدرنیسم را در ایران مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

ارکان امت واحده و تمدن اسلامی از منظر امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری

در سده اخیر، متفکران بزرگی را میتوان یافت که برای تحقق آرمان تشکیل امت واحده و تمدن اسلامی زحمات و مشقات فراوانی را متحمل شدند. پرسش این تحقیق آن است که ارکان شکل گیری امت واحده اسلامی از نظر امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری به عنوان دو رهبر مهم…

«پیوستگی» در تمدن اسلامی (بررسی نظریه مارشال هاجسن)

از منظر هاجسن، تمدن اسلامی در گذشته مسلمانان نه یک سلسله رخدادهای گسسته از هم، بلکه زنجیره‌ای از حوادث به‌هم‌‌پیوسته است که در یک هماهنگیِ کلان و پیوستگی تاریخی رخ می‌دهد و برخوردار از یک روح در میان فرهنگ‌ها و ملت‌های مختلف در دوره‌های تاریخی است. پیوستگی تمدنی در هر…