بخش کلان هر تمدن محصول دستمایه و اندیشیدن علمی علما و پیروان آن است. امام صادق(ع) در زمانی به امامت رسیدند که مناسب‌ترین شرایط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی برای فعالیت‌های علمی ایشان بوجود آمد. آنچه در این پژوهش بدان پرداخته‌شده، نقش جایگاه علمی امام صادق(ع) در تمدن اسلامی است تا پاسخ مناسبی برای این سؤالات فراهم آورد که اساساً وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی در عصر امام(ع) و نقش آموزشی ایشان در آموزش و تربیت شاگردان در بسط و توسعه تمدن اسلامی چگونه بوده است. روش پژوهش در این رساله به‌منظور یافتن پاسخ به این پرسش با پایبندی بر روش معمول علوم تاریخی یعنی ترکیبی(توصیفی، تحلیلی) مبتنی بر روش کتابخانه‌ای به تحلیل جایگاه علمی امام صادق(ع) درتمدن اسلامی پرداخته است. بررسی تحقیقات پیشین و یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد، امام(ع) با استفاده بهینه از فرصت آزادی عمل به وجود آمده و با توجه به آشفتگی سیاسی ناشی از جابجایی حکومت‌های بنی‌امیه و بنی‌عباس ونشاط علمی ایجادشده، زمینه‌های مناسبی برای ایجاد تحول علمی به دست آوردند و توانستند با ایجاد پایگاه علمی در مدینه، ایجاد مناظرات علمی و طراحی نظام آموزشی مبتنی بر دستورات اسلامی از فرصت به‌دست‌آمده به نحو مطلوبی استفاده کرده و نظام علمی مناسبی را برای جامعه اسلامی پایه‌گذاری کردند. از مهم‌ترین دستاوردهای علمی امام صادق(ع) تولید، نشر، آموزش و تربیت تعداد پرشماری از شاگردان، رفع شبهات مطرح‌شده توسط گروه‌های مختلف، پویایی فقه شیعی، ایجاد تشکیلات سیاسی، ایجاد دانشگاه اسلامی، رشد و گسترش علوم و درنهایت افزایش توان و ظرفیت بالقوه سرمایه فکری و علمی تمدن ساز اسلامی است .