نقد و بررسی نظریه توین بی در فلسفه تاریخ

پژوهش های فلسفی تاریخبه دو شاخه«فلسفه نظری یا جوهری تاریخ» و «فلسفه تحلیلی یا انتقادی تاریخ» تقسیم میشود. فلسفه نظری تاریخ، الگویی از فلسفه مضاف به واقعیت ها است که در آن معنا و روند کلی جریان تاریخ مطالعه می شود. این مقاله به نقد دیدگاه توین بی می پردازد.…

مقایسه فلسفه علم تاریخ از دیدگاه ابن خلدون و استاد مطهری

عبدالرحمن ابن خلدون، تاریخ را به «ظاهر» و «باطن»، و استاد مرتضی مطهری، آن را به سه نوع «نقلی»، «علمی» و «فلسفة (نظری) تاریخ» تقسیم کرده اند. ظاهر تاریخ با تاریخ نقلی، و باطن تاریخ با تاریخ علمی، قابل تطبیق است. اما ابن خلدون، واژة معادلِ فلسفه (نظری) تاریخ براساس…

قانونمندی تاریخ و ویژگیهای آن در قرآن

قانونمندی تاریخ، ماهیت و چیستی قانون تاریخی، روش بررسی قانونمندی تاریخ ذیل آیات قرآن و نوع و عامل قانون تاریخی از دیدگاه قرآن، از سنخ پژوهش های مربوط به مطالعات فلسفه نظری تاریخ با رویکرد قرآنی است. فراگیر بودن قانون تاریخی، خدایی بودن قانون تاریخی، اراده انسان در قانون تاریخی،…

فلسفه نظری تاریخ در نگاهی مقایسه ای میان دو متفکر غرب و شرق جهان اسلام ابن خلدون و استاد مطهری

عبدالرحمن‌بن خلدون (به‌عنوان نمایندة فکری یک دوره اندیشه‌ورزی در مغرب اسلامی) در ابتدای کتاب تاریخ «العبر»» با تاسیس علمی در مقام کشف قوانین حاکم بر اجتماعات انسانی برآمده است. در مقابل, استاد مرتضی مطهری (به عنوان نمایندة فکری یک دورة اندیشه‌ورزی در شرق اسلامی) در کتاب «فلسفه تاریخ» و برخی…

تاریخ به مثابه فرایند اندیشه ، در مروج الذهب و التنبیه و الاشراف مسعودی

اصطلاح «تاریخ جدید» یا «تاریخ جامع»ناظر بر تغییر و تحولی است که در دو حوزه روش و موضوعات علم تاریخ رخ داده است. البته این طرز نگاه به تاریخ بیشتر گویای رویکرد مورخان غربی به مقوله علم تاریخ است. در این پ ژوهش سعی برآن است تا با بازخوانی آثارموجودمسعودی…

پیشنهاد طرح واره ای بومی برای فلسفه تاریخ

فلسفه تاریخ گرچه همانند بیشینه دانش های بشری شواهد و حتی ریشه هایی در دانش های سنتی شرق مسلمان دارد، ولی به عنوان یک شاخه معرفتی مستقل در غرب سامان یافته و سپس وارد سرزمین های شرقی شده است. وضعیت کنونی دانش در ایران، اسلامی به ویژه با توجه به…