مولفه های اجتماعی در تمدن اسلامی

نقش نور الدین زنگی در گسترش دانش پزشکی در تمدن اسلامی

نورالدین محمود بن زنگی در شهرهای مختلف قلمرو خود از جمله حلب و دمشق اقدام به تاسیس بیمارستان نمود و موقوفات قابل ملاحظه ای برای اداره آنها اختصاص داد که مهم ترین آنها بیمارستان نوری دمشق بود. این بیمارستان پس از نورالدین به حیات علمی خود ادامه داد و به…

بررسی جایگاه تعامل تمدنی حوزه‌های علمیه شیعه در جهان اسلام

گفتمان حوزه و جهان اسلام از زاویه‌های گوناگون درخور بحث و بررسی است، اما ساحت تعاملی و تمدنی این نهاد علمی در جهان اسلام، کم‌تر موضوع پژوهش قرار گرفته است . در این نوشتار هدف آن است تا با رویکردی تاریخی و روشی توصیفی -تحلیلی موضوع به صورت کلی تصویر…

تمدن سازی انبیای ابراهیمی؛ فتنه ها و راهکارها (مطالعه موردی: حضرت موسی(ع))

موضوع تمدن سازی در حکومت های انبیا همواره از موضوعات مهم و چالش برانگیز در حوزه فرهنگ و تمدن بوده است. بیتردید، بررسی مصداق های تاریخی این مقوله، کمک شایانی در شفافیت موضوع و نظریه پردازیها دارد. قرآن کریم برای موسی(ع) دو ویژگی دانایی و توانایی را به کار برده…

تاریخ از دو منظر تفکر دینی و تفکر مادی

از آنجا که تاریخ بستر پرورش و رشد انسان می باشد، یکی از منابع مهم هویت او تلقی می شود. اینکه با چه رویکردی به تاریخ بنگریم، نتایج متفاوتی از آن دریافت می کنیم. رویکرد دینی و رویکرد مادی، دو نگرش کلی و اساسی به تاریخ هستند که تفاوت های…

درآمدی بر حقیقت و عینیت تاریخی در نهج البلاغه

حقیقت وعینیت تاریخی دو مولفه مهم فلسفه انتقادی تاریخ محسوب می شوند. امکان دست یابی به حقیقت تاریخی و میزان عینی بودن گزاره های آن، در مکاتب مختلف فلسفی و تاریخی بسته به نظام فکری، دیدگاه نظری و رویکرد روشی آن ها تعریف های مختلفی دارد و میزان خاصی از…

بررسی انتقادی دیدگاه ابن تیمیه درباره فرماندهی خلفا در سرایا

ابن تیمیه که آرا و آثار او پشتوانة اصلی وهابیت است، در گزاره­ای مدعی شده است که دو خلیفه نخست، در سریه­های متعددی سمت فرماندهی داشته­اند و امیرالمؤمنین علی(ع) جز در یک مورد، هیچگاه چنین نقشی را عهده­دار نبوده است. البته واکاوی منابع اهل سنت نشان می­دهد که تمام سریه…

راز ماندگاری پیام عاشورا؛ تحلیل ارتباطی سیره معصومان(ع)

شناحت الگوبرداری و صیانت از سیره اهل بیت علیهم السّلام برای ماندگاری و انتقال پیام عاشور به آیندگان, وظیفة همگان است. رسیدن به فهم بهتر و جدید از این مهم را می‌توان به کمک شاخه‌ای از علوم اجتماعی؛ یعنی دانش ارتباطات و مدل‌های آن» کسب نمود. در این نوشتار پس…

اندلس و تلألو تمدن اسلامی

حضور سپاه اسلام به فرماندهی طارق بن‌عزیز در سال 92 هجری مقارن با 712 میلادی در شبه جزیره ایبری یکی از درخشان‌ترین تمدن‌های بشری را رقم زد. اندلس مسیحی قبل از آن‌که در سایه‌سار حکومت اسلامی قرار گیرد همانند سایر کشورهای اروپایی قرون وسطی در جهل و تاریکی و توحش…

از کتابت تا وزارت (بررسی اهمیت و نفوذ کاتبان و دبیران در تمدن اسلامی)

ضرورت اداره و ثبت و ضبط اموال، خلیفه ی دو م را واداشت تا به پیشنهاد یکی از مرزبانان ایرانی، «دیوان » را پدید آورد. با شکل گیری چنین نهاد اداری، گروهی با تکیه بر سواد خواندن و نوشتن و دانستن حساب، در نظام های حکومتی آن روزگار پدید آمدند…