جهان غرب، شاهد جریان‏های مهمی است كه در جهان اسلام روی می‏دهد، اما به دلیل عدم شناخت عمیق خطوط اصلی این تمدن، نمی‏تواند تفسیر درستی از آن ارائه دهد. در دوره حاضر نیز این روابط بیشتر با تعصب و سوء تفاهم‏ هایی همراه شده است. این اثر تلاش دارد تا با تبیین و گونه شناسی مراحل تطور تمدن اسلامی تصویری روشن از گذشته و حال تمدن اسلامی ارائه دهد. شكل‏ گیری و شكوفایی تمدن اسلامی (قرن‏های دوم تا چهارم هجری)، تجزیه امپراتوری و تعدد كانون‏های تمدن، دوره عثمانی (قرن‏های دهم تا سیزدهم) و نوزایی دوران معاصر (قرن‏های سیزدهم و چهاردهم)، عنوان‏های 5 بخش این اثر است.