میزگرد علمی ” بررسی ابتکار آفریقای جنوبی در محاکمه اسرائیل در دادگاه بین المللی لاهه و تبعات ان برای تل آویو “به همت مرکز شرق غرب آسیا (Asia WE) و مؤسسه بین‌المللی مطالعات پیشرفته اسلامی (IAIS) و حمایت رایزنی فرهنگی ایران در مالزی در تاریخ سه شنبه ۲۰ فوریه ۲۰۲۴ برابر ۱ اسفند ماه ه ۱۴۰۲از ساعت ۱۴:۰۰-۱۷:۰۰ د ر مؤسسه بین‌المللی مطالعات پیشرفته اسلامی (IAIS) مالزی برگزار شد . در این نشست دکتر محمدرضا بهمنی معاون توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ایران ، دکتر حبیب الله ارزانی رایزن فرهنگی ایران در مالزی ، سفرای افریقای جنوبی و الجزایر در مالزی ،کاردار سفارت پاکستان و افریقای جنوبی و همچنین برخی از جامعه دانشگاهی، سیاستگذاران، فعالان و اعضای جامعه علمی و رسانه ای مالزی حضور داشتند .

سخنرانان این میزگرد دیو مالکومسون، کمیسر عالی (سفیر ) آفریقای جنوبی در مالزی ،دکتر چاندرا مظفر، رئیس جنبش بین المللی برای دنیای عادلانه (JUST)، دکتر شریف ابوشماله – فعال فلسطینی و مدیر بنیاد الاقصی مالزی دکتر سید ازمان احمد نواوی، مدیرعامل مؤسسه بین المللی مطالعات پیشرفته اسلامی (IAIS) مالزی و دکتر حبیب الله بابایی – رئیس پژوهشکده مطالعات تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مدیر گروه مطالعات فرهنگی تمدنی دانشگاه باقرالعلوم ع ایران به ایراد سخن پرداختند و در ادامه این جلسه به سوالات حاضران پاسخ دادند بود.

دیو مالکومسون، کمیسر عالی (سفیر ) آفریقای جنوبی در مالزی در ابتدای این میزگرد با اشاره به روند برگزاری دادگاه و نتایج شکایت افریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی در عالی‌ترین دادگاه سازمان ملل در لاهه گفت که «اسرائیل نسخه افراطی‌تری از آپارتاید را در سرزمین‌های فلسطینی» اعمال می‌کند. دیو مالکومسون گفت که او این شکل از آپارتاید را در کشور خود دیده است و حالا در «سرزمین‌های فلسطینی‌ها می‌توان آن را دید، شنید و احساس کرد.»
کمیسر عالی (سفیر ) آفریقای جنوبی در مالزی در ادامه سخنان خود گفت : طرح دعوی این کشور علیه اسرائیل، فرصتی بود تا یکی از جملات ماندگار نسلون ماندلا رهبر فقید مبارزات ضدآپارتاید را یادآوری کند که گفته بود: «آزادی ما بدون آزادی مردم فلسطین، کامل نخواهد شد.» از طرف دیگر، قطعنامه ۳۰۷۰ مجمع عمومی ملل متحد و نیز پروتکل اول ۱۹۷۷ الحاقی به کنوانسیون¬های ژنو نهضت ¬های مسلّحانه ضد تبعیض نژادی و ضد اشغال را همردیف یکدیگر به مثابه نهضت¬های دفاع از حق تعیین سرنوشت تلقّی کرده اند. این پیشینه اگرچه تصویری از انگیزه¬های آفریقای جنوبی برای اقامه دعوی ایجاد می کند اما فی نفسه نشان دهنده نفع مستقیم حقوقی برای آفریقای جنوبی نیست و آنگونه که مواد راجع به مسئولیت می گویند آفریقای جنوبی را نمی توان دولت زیان دیده از نقض تعهدات اسرائیل تلقی نمود؛ مگر آن که پای ارزش های مهم جامعه بین المللی و تعهدات عام الشمول در میان باشد که نقض آنها توسط هر دولتی و علیه هر دولت یا ملتی، به منزله نقض تعهد در برابر جامعه بین المللی است و از این رو همه اعضای جامعه بین المللی این «حق» را خواهند داشت تا به مسئولیت دولت متخلف استناد نمایند. اما دادخواست آفریقای جنوبی از این موضع نیز عبور کرده و اقامه دعوی را «تعهد» و تکلیف خود تلقی می کند. این تکلیف در درجه اول از ماده یک کنوانسیون ۱۹۴۸ نشأت می گیرد که تصریح می کند طرف‌های متعهد تصدیق و تأیید می‌کنند که نسل‌کشی اعم از اینکه در موقع صلح صورت گیرد یا جنگ به موجب حقوق بین‌المللی جنایت محسوب می‌شود و تعهد می‌کنند از آن جلوگیری کرده و مورد مجازات قرار دهند. به زعم دولت آفریقای جنوبی، تعهد به پیشگیری از نسل کشی، تنها دولت ذیربط که این جرم در سرزمین او واقع می شود یا دیگر دولتهای ذیربط درگیر را مکلّف نمی کند بلکه این تعهدی عام الشمول برای همه کشورهاست. از این رو حتی فاصله جغرافیایی زیاد با محل وقوع نسل کشی نیز این تعهد را زائل نمی کند.
دیوید ای مالکومسون، کمیسر عالی آفریقای جنوبی در مالزی، در ادامه در خصوص همکاری مالزی در حمایت از این شکایت گفت که آفریقای جنوبی مالزی را به عنوان یک متحد کلیدی در دفاع از حقوق فلسطینیان و تعیین سرنوشت آنها می‌داند.از زمانی که آزادی خود را به دست آوردیم، می‌دانستیم که مالزی همیشه در کنار ما در مورد مسئله فلسطین خواهد بود.می‌دانم که مالزی در این موضوع ثابت قدم خواهد بود و من به امیدواری خود ادامه خواهم داد.

دکتر حبیب الله بابایی – دانشیار و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی و همچنین مدیر گروه مطالعات فرهنگی تمدنی دانشگاه باقرالعلوم ایران در ادامه نشست در سخنانی گفت وقتی به تاریخ تمدن غرب نگاه می‌کنیم، با دگرگونی‌های بزرگی روبرو می‌شویم. این تحولات عظیم در تاریخ غرب، با شک‌های بزرگی همراه بوده است. غرب مدرن با نخستین شک بزرگ آغاز شد. شک در اعتبار مسیحیت کاتولیک. سؤال و تردید این بود که آیا می‌توان به مسیحیت اعتماد کرد؟ آیا مسیحیت می‌تواند برای ما رفاه، آسایش، آرامش و شادی به ارمغان بیاورد؟ پاسخ منفی بود! این پرسش‌ها و پاسخ نه، پس از جنگ‌های صلیبی، رنسانس و اصلاحات مذهبی به‌دست آمد. ماهیت سؤالات لزوماً آکادمیک نبود، بلکه سؤالات سیاسی، اقتصادی و شاید روان‌شناختی بود. هرچند این شک بزرگ، نظم نوینی (نظم جهانی و سکولار) بر جهان غرب حاکم کرد. دومین شک بزرگ پس از جنگ‌های جهانی ظهور کرد. این تردید بزرگ در مورد اعتبار خود مدرنیته، اعتبار عقلانیت مدرن، علم مدرن، اومانیسم مدرن و در نهایت سکولاریسم جدید بود. سؤالاتی که در این زمینه مطرح شد از این دست بود که: آیا این بار می‌توان به خود سکولاریسم اعتماد کرد؟ آیا عقل سکولار می‌تواند برای ما آسایش، آرامش و شادی به ارمغان بیاورد؟ پاسخ دوباره منفی بود. این بار این شک، شک سیاسی و اقتصادی نبود، بلکه سؤالی برخاسته از وجدان بشری بود. از عقل سلیم آمده بود. این تردید بزرگ، پسامدرنیسم را پدید آورد که از عقل مدرن، علم مدرن و نظم سیاسی مدرن فاصله گرفته بود. در واقع این شک دوم یک شک وجودی برای جهان غرب به‌شمار می‌رفت. شک در تمام زندگی مدرن از جمله فلسفه، هنر، سیاست، علم و غیره وجود داشت.اما این دومین شک بزرگ در جهان غیرغربی، به ویژه جهان اسلام که عمیقاً به غرب خوش‌بین بود، تردید واقعی ایجاد نکرد. هنوز افراد و دانشمندان زیادی بودند که بر پیروی و تقلید از غرب اصرار داشتند.
مدیر گروه مطالعات فرهنگی تمدنی دانشگاه باقرالعلوم ایران در ادامه سخنانان خود افزود :پس از مدتی، فاجعه غزه و هولوکاست غزه این‌بار (هفتم اکتبر) به ویژه کشتار کودکان و نسل‌کشی اسرائیل آگاهی جهانی جدیدی را در سراسر جهان اعم از جهان مسلمان و غیرمسلمان ایجاد کرد. این آگاهی جهانی و بار دیگر شک بزرگ ناشی از مصائب تاریخی، سؤالات جدیدی را در برابر ارزش‌های ریاکارانه دنیای مدرن مطرح کرد. سؤالی از این قبیل: آیا بین مدرنیته غربی و مدرنیتۀ توصیه‌شده به شرق تفاوتی وجود دارد؟ آیا وقتی از حقوق بشر صحبت می‌کنیم، انسان غربی با انسان غیرغربی تفاوتی دارد؟ آیا ارزش‌های غربی برای جهان غیرغربی و همچنین جهان غربی صلح و رفاه ایجاد خواهد کرد؟
نکته بسیار مهم این است که، این شک فقط یک شک و انکار نیست. در دنیای دیگر این تردید نه تنها مخرب نیست، بلکه سازنده نیز خواهد بود. در واقع، آگاهی بشردوستانه در سراسر جهان، راه را برای فعالیت‌های جدید و روند جدیدی از تمدن اخلاقی و بشردوستانه در برابر تمدن وحشیانه هموار می‌کند. این روند تمدنی جدید برخاسته از مظلومان و مستضعفان (مسلمان و غیرمسلمان) است. در این رابطه بین آفریقا و فلسطین تفاوتی وجود ندارد. آفریقا و فلسطین امروز عقلانیت مشترک، اخلاق مشترک، همدردی مشترک و مقاومت مشترک دارند. همین اشتراک را می‌توان در میان ملت‌های ایران، ملت‌های یمن، ملت لبنان و ملت‌های آمریکای جنوبی در زمانی‌که با نژادپرستی و تحریم‌های مختلف مواجه می‌شوند، مشاهده کرد.
دانشیار و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی با اشاره به ابتکار افریقای جنوبی اضافه کرد : جایگاه فعالیت‌های آفریقای جنوبی و نقش تعیین‌کننده آن نه تنها همدردی بشردوستانه است، بلکه نقطه آغاز وحدت و نظم جدید بشردوستانه محسوب می‌شود. صرف‌نظر از این‌که مسلمان باشیم، مسیحی یا حتی بی‌دین باشیم، باید به انسانیت و به فضیلت‌های اخلاقی متعهد باشیم. درست است که ما مسلمانان با فلسطینی‌ها همدردی می‌کنیم، شاید به این دلیل که آنها مسلمان‌اند و ما نیز مسلمانیم. اما رفتار آفریقای جنوبی بیش از آن‌که رفتاری مذهبی و مسیحی باشد، یک شورش انسانی علیه یک نظام غیرانسانی به شمار می‌رود.

دکتر چاندرا مظفر رییس بنیاد عدالت برای صلح مالزی در سخنانی با عنوان “از آفریقای جنوبی الهام بگیرید، به دنبال عدالت برای فلسطین باشید”گفت : ما از اقدام دولت آفریقای جنوبی به خاطر مطرح کردن یک درخواست ضروری از دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) تقدیر می‌کنیم. این درخواست که خواستار صدور یک حکم فوری به جهت نقض تعهدات اسرائیل تحت کنوانسیون ژنو ۱۹۴۸ است، یک گام قاطع در محکومیت کشتار گسترده‌ای است که در غزه شاهد آن هستیم.از طریق بمباران بی‌امان، اسرائیل در تلاش است تا نه تنها جان و مال فلسطینیان را نابود کند، بلکه هویت و جامعه‌ آن‌ها را نیز از بین ببرد، تلاشی که متأسفانه به صورت یک سیاست سیستماتیک درآمده و به مرحله‌ای رسیده است که بومیان این سرزمین در معرض نابودی کامل یا جزئی قرار گرفته‌اند. این اقدامات، نقض آشکار کنوانسیون ژنو محسوب می‌شوند.
مردم غزه از دسترسی به نیازهای اولیه خود مانند غذا، آب، برق و دارو محروم شده‌اند. بیمارستان‌ها، مدارس و زیرساخت‌های حیاتی به ویرانه‌هایی تبدیل شده‌اند. غزه، این نوار کوچک زمین، تقریباً غیرقابل سکونت شده است.کشتار بی‌رویه و تخریب‌های انجام شده، بسیاری را به این باور رسانده است که آنچه در غزه می‌گذرد، چیزی جز پاکسازی قومی نیست، ادامه‌ای از یک فرآیند که با تأسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ آغاز شد. نسل کشی علیه فلسطینیان، به معضلی تاریخی تبدیل شده است که برای بیش از ۷۵ سال ادامه داشته است.
این وضعیت به دوران محاصره غزه بازمی‌گردد که از سال ۲۰۰۶ آغاز شده و همچنان ادامه دارد. انتخابات سال ۲۰۰۶ فلسطین که توسط ناظران بین‌المللی به عنوان انتخاباتی آزاد و دموکراتیک شناخته شد، نتیجه‌ای را به دنبال داشت که اسرائیل نمی‌خواست بپذیرد.حملات مکرر به غزه از سال ۲۰۰۸، گویای رویکردی است که برای سرکوب آرزوهای مردم این منطقه به کار رفته است. فقر گسترده و نرخ بیکاری بالا، به ویژه در میان جوانان، معضلاتی هستند که باید به آن‌ها پرداخته شود. غزه خانه بیش از ۲.۳ میلیون انسان است که در یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق جهان زندگی می‌کنند. بسیاری از آن‌ها نوادگان آوارگانی هستند که از زمان تأسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ محروم شده‌اند. این واقعیت‌ها موجب افزایش حمایت و همدردی جهانی با مردم غزه شده است.تصویب قطعنامه‌ای توسط ۱۵۳ کشور در مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۲۰۲۳، که خواستار آتش‌بس فوری در غزه و کرانه باختری شد، نشان‌دهنده نگرانی جهانی است.
این فعال اجتماعی و مدافع حقوق بشر مالزیایی افزود :آفریقای جنوبی، که برای دهه‌ها پیشگام مبارزه با نابرابری و ظلم بوده، به شدت علیه رفتارهای ظالمانه‌ی اسرائیل سخن گفته است. این کشور، به ویژه پس از تجربه‌ی تلخ آپارتاید، به مبارزه‌ی فلسطینیان برای آزادی و تعیین سرنوشت خود، صدا و قدرت بخشیده است.بیایید، مثال آفریقای جنوبی را الهام‌بخش خود قرار دهیم و به سوی عمل در جهت بخشی و تحقق عدالت برای همه، پیش برویم.
ما اکنون بیش از هر زمان دیگری باید به خواسته‌های مردمی که در زیر سایه‌ی ستم و ناعدالتی زندگی می‌کنند، گوش دهیم. باید یک صدا شویم و برای آزادی و حقوق بشر بایستیم. همانطور که نلسون ماندلا فرمود، “آزادی فلسطینیان، آزادی ماست.” این تنها یک شعار نیست، بلکه یک حقیقت عمیق و تعهدی اخلاقی است که ما را به یکدیگر پیوند می‌دهد.وقت آن رسیده است که جامعه‌ی جهانی، نه تنها با کلمات بلکه با اقدامات خود، این پیام را به جهان ارسال کند: ما دیگر نمی‌توانیم به سادگی شاهد این فاجعه باشیم. دیگر نباید به محاصره، تبعیض و خشونت علیه مردم فلسطین بی‌توجه باشیم. باید همه‌ی کشورها، به ویژه آن‌هایی که در جنوب جهانی قرار دارند، به صف آفریقای جنوبی بپیوندند و از آرمان فلسطین حمایت کنند.پیام ما باید روشن و واضح باشد: ما برای دفاع از حقوق بشر، برای مبارزه با نسل‌کشی و برای پایان دادن به پاکسازی قومی ایستاده‌ایم. زمان آن فرا رسیده است که جامعه‌ی جهانی، به جای تحریم و سکوت، با تعهدی جدی و اقدامات مؤثر، به حمایت از فلسطینیان پرداخته و برای عدالت ایستادگی کند.
دکتر چاندرا مظفر در پایان سخنان خود افزود : هر یک از ما مسئولیت داریم تا این حقیقت را به رسمیت بشناسیم: درد و رنج مردم فلسطین، درد و رنج ماست. آن‌ها به دنبال همان آرزوهایی هستند که ما برای خود و خانواده‌هایمان داریم: صلح، امنیت و فرصت برای زندگی با کرامت. بگذارید همدلی ما تنها در کلمات نباشد، بلکه در اعمال و اقداماتی که برای تغییر این وضعیت انجام می‌دهیم، نمایان شود.با تشکر از شما که صدایتان را به صدایی برای عدالت و صلح بلند کرده‌اید. با هم، ما می‌توانیم تغییر ایجاد کنیم. با هم، ما می‌توانیم به جهانی عادلانه‌تر دست یابیم.