انتشار یافته در
تمدن اسلامی به عنوان یکی از باشکوهترین تمدن های بشریت است که شکوه و تمایز آن به جهت معارف غنی الهی و انسانی است. لیکن معالاسف مسلمانان در دورهای با فاصله گرفتن از مبانی اصیل خویش رو به ضعف و رکود گذارده و با ظهور کاستیهای مادی و معنوی، بازسازی تمدنی براساس مولفهها و شاخصههای اصیل اسلامی به یکی از چالشهای عمده اندیشمندان اسلامی بدل شد. در این راستا، شناخت آسیبهای فراروی این تمدن بهویژه در دورهای که تهاجمات استعمارگران برای حذف جامعهای بر مبنای معارف اسلامی بیش از پیش شده، امری ضروری است. لذا پژوهش حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی - تحلیلی در آموزههای قرآن، به بررسی دو آسیب بزرگ ضعف و وهن در ابعاد مختلف تمدنی پرداخته؛ با ارائه مصادیق قرآنی آنها در جهت آشنایی با این دو آسیب گام برداشته؛ و عواملی که سبب بروز این دو آسیب و نتایجی که از رهگذر آن ایجاد شده است را مورد بررسی قرار داده است. .بررسیها نشان داد حیطه های ضعف و وهن در تمدن اسلامی عبارتست از اعتقادی، اجتماعی، نظامی و سیاسی. مهمترین مصادیق قرآنی آن در حوادث پیش از اسلام، صدر اسلام و دوران معاصر تبیین شده؛ عوامل تأثیر گذار در پیدایش این دو آسیب استکبار، بهانه جویی، رفاه طلبی، فقر فکری و فرهنگی کم توجهی عالمان دینی و...بوده و تقویت استعمار و استکبار، کاهش روحیه تعبد و تسلیم، شکست نظامی و کاهش اقتدار مومنان از جمله نتایج آن دو است.