ضرورت تشکیل تمدن نوین اسلامی در عصر حاضر و زمینه‌سازی برای تشکیل تمدنی جهانی و اصیل، با عطف نظر به اینکه بر اساس تجربه، الگوهای تمدنی غرب و شرق (غیر الهی)، به خصوص در زمان حاضر، توان اداره جامعه و پاسخ‌گویی به نیازهای حقیقی بشریت را نداشته و ندارند، ایجاب می‌کند مدلی از تمدن را به‌کار بست تا بشریت را به حیاتی طیبه، همراه با پیشرفت مادی و معنوی رهنمون سازد و از آنچه تمدن‌های پیشین را به انحطاط کشاند، مصون دارد. کارآمدترین الگو برای رسیدن به این هدف، الگویی است که کلام الهی ارائه نموده و بر آن تأکید دارد. در پژوهش پیش رو، این الگوی قرآنی با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای کیفی که نوعی روش تحقیق برای تفسیر داده‌های متنی از طریق فرایندهای طبقه‌بندی نظام‌مند، کدبندی و استخراج الگوی متن‌بنیاد است، به دست آمده و ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد شاخصه‌هایی که به فراز یک تمدن منتج می‌شود به ترتیب اهمیت و بار ارزشی عبارتند از: شاخص‌های اعتقادی، عبادی، سیاسی، نظامی-اطلاعاتی، فرهنگی-اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی و علمی. در مقابل، عواملی که قرآن کریم بیش از همه درباره فرود و زوال تمدنی آنها هشدار داده است، به ترتیب اهمیت و قدرت تخریب از این قرارند: اعتقادات نادرست، رذیلت‌های اخلاقی، فرهنگی-اجتماعی، سیاسی، اخلالگری بدکاران، شاخص‌های عبادی فاسد، عوامل اقتصادی و نظامی.