انتشار یافته در
کلمه «اتراف» در عربی هنگامی بهکار میرود که مال و ثروت شخص باعث فساد و بیخیالی گردد. در این کلمه معنای فساد که ناشی از ثروت است و معنای بی تفاوتی که در اثر آن نسبت بههمنوعان بهوجود میآید، چشمگیر است. طبق آیه های قرآن کریم اتراف یکی از زمینههای سقوط اقوام و تمدنها است چنانکه در آیه 16 اسراء بهآن اشاره مستقیم گردیده است. مرحوم عﻼمه محمدحسین طباطبایی در تفسیر المیزان ذیل آیه 16 سوره اسرا در مورد معنای اتراف میفرماید: راغب در مفردات گفته است که: کلمه ترفه به معنای توسعه دادن در نعمت است و وقتی گفته میشود اترف فﻼن- فﻼنی مترف است معنایش این است که فﻼنی نعمتش از حد گذشته است و صاحب مجمع البیان گفته است: ترفه به معنای نعمت است . ابن عرفه در معنای آن گفته: مترف کسی را گویند که افسارش را رها کرده باشند و هرچه دلش خواست بکند و جلویش را نگیرند. آیت اﷲ مکارم شیرازی در تفسیر نمونه ذیل آیه 16 سوره اسرا در مورد مترفین می فرماید: مترفین سردمداران اجتماع اند و دیگران تابع و پیرو آن ها. به عﻼوه در این تعبیر اشاره به نکته دیگری نیز هست و آن اینکه سرچشمه غالب مفاسد اجتماعی نیز ثروتمندان از خدا بی خبری هستند که در ناز و نعمت و عیش و هوس غرق اند و هر نغمه اصﻼحی و انسانی و اخﻼقی در گوش آنها ناهنجار است، به همین دلیل همیشه در صف اول در مقابل پیامبران ایستاده بودند و دعوت آنها را که به نفع عدل و داد و حمایت از مستضعفان بوده همیشه بر ضد خود میدیدند . روی این جهات از آنها بالخصوص یاد شده است چرا که ریشه اصلی فساد همین گروه اند . به هر حال آیه فوق هشداری است به همه مردم با ایمان که مراقب باشند حکومت خویش را به دست مترفین و ثروتمندان مست شهوت ندهند و از آنها دنبالهروی نکنند که جامعه آنان را سرانجام به هﻼکت و نابودی می کشاند. از طرفی در سخنان امام خمینی (ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی هشدارهایی جدی نسبت بهزندگی اشرافی و خوی کاخنشینی وجود دارد که گاهی با مسأله مهم استمرار زندگی انقلاب اسلامی گره خورده است. مرحوم امام در کتاب صحیفه خود میفرمایند: ˮخدا نیاورد آن روزی را که سیاست ما و سیاست مسؤلین کشور ما پشت نمودن بهدفاع از محرومین و رو آوردن بهپشتیبانی از سرمایه دارها گردد و اغنیا و ثروتمندان از اعتبار و عنایت بیشتری بهره مند شوند. معاذا... که این با سیره و رویکرد انبیاء و امیر المؤمنین و ائمه معصومین علیهمالسلام سازگار نیست“همچنین در وصیتنامه خود میفرمایند:ˮ اشخاص غرضمند و سلطنت طلب سرمایه دار که با رباخواری و سودجویی و اخراج ارز و گران فروشی بهحد سرسام آور و قاچاق و احتکار مستمندان و محرومان جامعه را تا حد هلاکت در فشار قرار داده و جامعه را بهفساد می کشد“ تا جایی که حضرت امام در جمع مسؤلین کشور بارها ایشان را از رفاه زدگی و ثروتاندوزی منع می کردند و آن را آفتی مهم برای حکومت اسلامی میدانند و پشتیبانی از مستضعفین و خدمت بهخلق را جزء نعمتهای بزرگ الهی بر میشمارند و دلیل عقبماندگی کشورهای مسلمان را حاکمان قدرت طلب و ثروتمند آنها میدانند که بهخاطر ثروت و مالاندوزی دین خود را بهدنیای غرب فروختهاند لذا در آنالیز حضرت امام (ره) ارتباط مهمی بین ثروتمندی و ثروتاندوزی مسؤلین نظام و سقوط انقلاب اسلامی وجود دارد که در این پایان نامه سعی میشود این ارتباط و فرایندهای آن مورد ارزیابی قرار گیرد تا بتوان دید روشنی در جهت صدمه شناسی فاکتورهای سقوط انقلاب بهدست آورد.