فلسفه تاریخ شاخه ای از تحقیقات فلسفی و اجتماعی است که به تاریخ مینگرد و در پی آن است که از یک سو منطق حاکم بر تلاش مورخ را دریابد و از دیگر سو، هدف و معنی سیر کلی تاریخ را کشف کند. فلسفه تاریخ مانند جامعه شناسی، علمی است جوان و بیش از یک قرن از عمر آن نمی گذرد، اما با این وصف، پیش از آنکه نظام پذیرد و به صورت کنونی درآید، همواره اصول و مبانی آن مورد توجه کثیری از تاریخ شناسان و فیلسوفان ژرف اندیش قرار گرفته است.