شاخص‌های تمدن را از دو منظر می‌توان فهرست کرد و در سنجش تمدن‌ها به کار بست: منظر مدرن غربی که بیشتر معطوف به تمدن سکولار شکل‌گرفته در مغرب‌زمین است؟؛ منظر قدسی که معطوف به تمدن اسلامی و منابع و مصادر مربوط به آن (به‌ویژه قرآن) در مشرق‌زمین است. آنچه در این نوشته به روش استقرایی بیان خواهد ارائة نمونه‌ای از شاخص‌های جدید دربارة تمدن در گفتمان سکولار امروز غرب است. پس از مرور شاخص‌های عرفی و دنیوی تمدن غرب» به برخی شاخص‌های تمدنی برآمده از قرلن (همچون شاخص‌های اخلاقی تمدن» شاخص‌های عقیدتی تمدن و شاخص‌های اجتماعی تمدن) نیز توجه خواهد شد تا روشن شود افزون بر شاخص‌های مدرن که هریک در تجربة انسانی درخور اعتنا و البته نقدشدنی استء می‌توان به شاخص‌های متفاوت تمدنی نیز اندیشید و با رویکردی متفاوت به تحلیل و ارزیابی تمدن‌های بشری پرداخت. تاکید بر چنین شاخص‌های دینی و قرآنی در ترسیم فرایند متفاوت از تمدن اسلامی و تعیین حدود و ماهیت متمایز آن از تمدن غربی بسیار حیاتی و مهم خواهد بود.