کشور ایران, از اندک کشورهاى مسلمانى است که در قرون موسوم به قرون استعمارى(قرون۱۷ـ۲۰میلادى) هیچ گاه مستعمره هیچ کشور استعمارى نشد. به خلاف این, از زمان جنگهاى ایران و روس, تا پیروزى انقلاب اسلامى(قریب به دو قرن) ایران در شرایط نیمه مستعمره بوده است و همواره در زیر باج خواهى هاى روس و انگلیس ـ و تا حدودى فرانسه ـ دست و پا مى زده است. زمینه ها و ویژگیهاى ژئوپلیتیکى ایران نیز, که از سویى آن را بهترین ر اه براى وصل شوروى به آبهاى آزاد و از سویى آن را بهترین حایل و سد براى حیات خلوت انگلیس(در هندوستان) قرار داده بود, تا حدودى کمک مى کرده تا خود کشورهاى استعمارى هم به حالت نیمه استعمارى آن, بیش از حالت استعمارى آن راضى باشند.