یکی از مفاهیمی که امروزه بر سر زبانها شایع است مفهوم اصلاحات می‏باشد. برخی برآنند که امروزه دو نظریه درباره اصلاحات مطرح است که یکی به طرف آزادی و اهمیّت دادن به آن حرکت می‏کند و پیشینه آن را در میان علمای اسلام به جریان علمای نجف، همچون آخوند خراسانی، شیخ عبداللّه‏ مازندرانی و میرزای نائینی و بخصوص کتاب تنبیه ‏الامّة و تنزیه‏ الملّه ایشان مربوط می‏دانند و دیگری خلاف آزادی عمل می‏کند که پیشینه آن را به جریان مشروعه‏خواه نهضت مشروطه و بویژه شیخ فضل‏اللّه‏ نوری مربوط می‏دانند. هدف ما در این مجال، نقد و بررسی نگاه فوق به مقوله اصلاحات است.