تاريخ نگاري اسلامي فراز و نشيب بسياري داشته و از شرايط و ويژگي هاي اجتماعي و تاريخي بسياري تاثير پذيرفته است، تا آنجا که مي توان از مولفه هايي ياد کرد که به مثابه مجموعه يک گفتمان تاريخي، تاريخ نگاري يک دوره را رقم مي زند. آثار دکتر عبدالحسين زرين کوب درباره تاريخ ايران در قرون نخستين اسلامي، طي نيم قرن گذشته در حوزه دانشگاهي از مقام و مرجعيت شاياني برخوردار بوده است. دو قرن سکوت، محصول دهه سي خورشيدي، اثري که بيش از آثار ديگر وي زبانزد عام و خاص است، روايتي متفاوت با روايت کارنامه اسلام، محصول دهه پنجاه خورشيدي، ارایه مي دهد. در روايت نخست بر دستاورد تمدن اسلامي در قرون نخست مي تازد و ورود اعراب مسلمان را منشا نگون بختي ايرانيان مي نامد و در روايت ديگر به آن مي بالد و اين تلاقي را موجب باروري و شکوفايي دو تمدن مي داند. مقاله پيش رو سعي دارد به مقايسه اين دو روايت از تمدن اسلامي و واکاوي تناقض پيش آمده از منظر هرمنوتيک بپردازد.