گفته اند که عنصر نهایتا تعیین کننده در تاریخ تولید و باز تولید زندگی حقیقی است و این آخری تولید نمی شود، مگر با تحقق بخشیدن به تناقض نماهای (پارادوکس های زندگی بشری ؛ مثلا یکی از پایه های آن تولید و باز تولید انسانهایی است که به تمام معنا توانسته اند تناقض نماهایی همچون فرزانگی و شیدایی، لطافت و سرسختی، بال اندیشی و واقع گرایی، شکنندگی و لجاجت و اصول گرایی و سازگاری را در خود جمع کنند. حیات تمدن وار و حقیقت ساز با چنان بازیگرانی امکان پذیر و عملی است. انسانهای بزرگ معمولا ظاهری تناقض آمیز دارند. می گویند از والت ویتمن شاعر آمریکایی سؤال شد: «در آثار شما تناقض به چشم می خورد. او با خونسردی پاسخ داد: عظمت دارم، به همین دلیل تناقضها در من می گنجد».) مقاله حاضر با مروری بر آثار آلبرت حبیب حورانی (۱۹۹۳- ۱۹۱۵)، بویژه با تأکید برسه کتاب او ، نظراتش را، که به گمان نگارنده، مصداق چنین تناقضی نماهایی است، به تحلیل می کشد.