جایگاه و نقش حوزه علمیه در تمدن سازی اسلامی در دوره معاصر

حوزه‌های علمیه شیعه با پیشینه‌ای بیش از هزارساله، از مهم‌ترین نهادهایی به شمار می‌رود که همواره در شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی نقش‌آفرین بوده‌اند. این نقش‌آفرینی در دوره معاصر نیز استمرار یافته و به‌ویژه پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، تقویت شد. پرسش اصلی نوشتار حاضر این است که جایگاه و نقش حوزه علمیه در عرصۀ تمدن‌سازی اسلامی در دوره معاصر چه بوده است؟ در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، نقش حوزۀ علمیه در چهار خرده‌نظام تمدنی بررسی شده است: نخست، نظام فکری-معرفتی که رسالت و نقش اصلی حوزۀ در این عرصه معنا می‌یابد. دوم، نظام فرهنگی تمدن که دربرگیرندۀ نظام اعتقادی، ارزشی و هنجاری است و حوزۀ علمیه در آن نقش کلیدی دارد. سوم، نظام سیاسی که نقطۀ اوج نقش‌آفرینی حوزه علمیه با برپایی نظام سیاسی اسلامی در این عرصه رقم خورد. چهارم، نظام اقتصادی که اگرچه حوزۀ علمیه در آن ورود نموده، اما در ابتدای راه است. مهم‌ترین بایستۀ تکامل نقش‌آفرینی حوزۀ علمیه در عرصۀ تمدن‌سازی، نگرشی نو و جامع به اجتهاد به‌عنوان ابزار اصلی تمدن‌سازی دینی است که اگرچه در دورۀ معاصر تحولات و پیشرفت‌های قابل توجهی داشته، اما همچنان ظرفیت فوق‌العاده‌ای در آن وجود دارد که بهره‌گیری از آن می‌تواند رسالت تمدن‌سازی دینی حوزه را تسریع و تکامل بخشد.


133paper مرتبط

  •  

    نام

  •   133

    دسته بندی نشده

  •   1

    همایش ملی تبیین مفهوم اعتدال

  •   1

    همايش ملي تمدن نوين اسلامي

  •   13

    ایران

  •   125

    فارسی

  •   13

    نقد و نظر

  •   3

    تاریخ اسلام

  •   4

    آیینه پژوهش

  •   2

    کتاب نقد

  •   1

    غرب شناسی بنیادی

  •   19

    مطالعات بنیادین تمدن اسلامی

  •   1

    سیاست اسلامی

  •   1

    آموزه های قرآنی

  •   2

    معرفت

  •   1

    مقالات و بررسی ها

  •   1

    مطالعات خاورمیانه

  •   2

    سوره

  •   1

    وحید

  •   6

    تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

  •   1

    فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)

  •   1

    پژوهش های اسلامی

  •   1

    سوره اندیشه

  •   1

    پژوهشنامه تاریخ

  •   1

    آینه میراث

  •   2

    مطالعات انقلاب اسلامی

  •   1

    آیین

  •   1

    رهیافت انقلاب اسلامی

  •   1

    دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

  •   1

    مهر

  •   1

    درس هایی از مکتب اسلام

  •   1

    ماهنامه مکتب اسلام

  •   1

    مربیان

  •   1

    کتاب ماه تاریخ و جغرافیا

  •   1

    معارف اسلامی(سازمان اوقاف)

  •   1

    کیان

  •   1

    ماهنامه خبری علمی و فرهنگی گزارش و گفتگو

  •   1

    کتاب ماه دین

  •   1

    سخن تاریخ

  •   1

    نامه فرهنگ

  •   1

    یغما

  •   1

    کتاب ماه هنر

  •   1

    بازتاب اندیشه

  •   1

    مطالعات راهبردی

  •   3

    تمدن پژوهی

  •   2

    تمدن نوین اسلامی

  •   1

    پژوهش های سیاست اسلامی

  •   2

    اسلام و مطالعات اجتماعی

  •   1

    مشرق موعود

  •   1

    گفتمان فقه حکومتی

  •   2

    اندیشه تمدنی اسلام

  •   1

    فصلنامه 15 خرداد

  •   3

    حوزه

  •   2

    پژوهشنامه تاریخ اسلام

  •   1

    دین وسیاست فرهنگی

  •   2

    فرهنگ رضوی

  •   1

    جستارهای سیاسی معاصر

  •   1

    انجمن معارف اسلامی

  •   6

    نور علم

  •   1

    کیهان فرهنگی

  •   1

    تحقیقات بنیادین علوم انسانی

  •   1

    علوم انسانی اسلامی

  •   2

    معرفت سیاسی

  •   1

    دین و ارتباطات

  •   2

    مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی

  •   1

    پژوهش های قرآنی

  •   1

    مشکوة

  •   1

    پژوهش های اجتماعی اسلامی

  •   1

    تمدن اسلامی و دین پژوهی

  •   1

    پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی

  •   1

    شیعه پژوهی

  •   1

    اندیشه سیاسی در اسلام

  •   1

    محفل

  •   1

    الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

  •   1

    مطالعات تاریخ اسلام

  •   1

    مقالات و رسالات تاریخی

  •   1

    نظریه های اجتماعی متفكران مسلمان

  •   1

    اسلام و علوم اجتماعی

  •   13

    آسیا

  •   2

    دانشگاه باقرالعلوم (ع)

  •   6

    پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

  •   1

    دانشگاه تهران

  •   1

    دانشگاه امام صادق (ع)

  •   1

    دانشگاه معارف اسلامی

  •   6

    1392

  •   7

    1397

  •   5

    1396

  •   9

    1393

  •   3

    1376

  •   11

    1394

  •   5

    1391

  •   8

    1399

  •   4

    1386

  •   1

    1373

  •   4

    1385

  •   4

    1390

  •   1

    1348

  •   4

    1387

  •   2

    1375

  •   1

    1381

  •   2

    1388

  •   1

    1354

  •   1

    1352

  •   1

    1347

  •   3

    1377

  •   2

    1383

  •   1

    1350

  •   4

    1389

  •   1

    1378

  •   11

    1401

  •   8

    1400

  •   10

    1398

  •   4

    1395

  •   1

    1384

  •   1

    1368

  •   3

    1367

  •   2

    1366