بررسی مبانی انسان‌شناختی علوم انسانی اسلامی از دیدگاه علامه مصباح یزدی

علوم انسانی مدعی توصیف واقعیت انسان و جامعه است و خود را عهده­دار تبیین روابط، ترسیم اهداف و بیان چگونگی رسیدن به آن اهداف می­داند؛ بنابراین لازم است انسان، به‌عنوان موضوع محوری این مطالعات به‌درستی شناخته شود. انسان کیست؟ چه ویژگی‌هایی دارد؟ اراده و رفتار اختیاری او چقدر در سعادت و کمال نهایی او مؤثر است؟ و نقش علوم انسانی در تکامل او و در ساخت تمدن اسلامی چیست؟ از دیدگاه علامه مصباح یزدی، با توجه به تعریف دین و نقش بی‌بدیل آن در تبیین سعادت و شقاوت انسان، ارتباط تنگاتنگ آن با رفتار اختیاری انسان، نقش علوم انسانی در تفکر و سبک زندگی و درنهایت سعادت و شقاوت انسان‌ها، علوم انسانی اسلامی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. علوم انسانی براساس مبانی تفکر و اندیشه­های بنیادین استوارشده و زیربنای تمدن‌های بشری را به‌وجود می­آورد. شناخت این اندیشه­ها و نحوه تأثیر آن در علوم انسانی، نقاط دقیق تقابل تمدن اسلامی و فرهنگ غرب را نمایان می­کند. در نگاه ایشان اکتفا به روش تجربی برای مطالعه روابط و پدیده‌های انسانی صحیح نیست، بلکه عقل و تجربه در بسیاری موارد، ارتباط افعال انسان و نتایج اخروی آن‌ها را درنمی‌یابد. ازطرفی با اثبات روح مجرد برای انسان، مفهوم سعادت و گستره آن فراتر از چارچوب جهان مادی خواهد بود؛ بنابراین نیازمند مراجعه به وحی الهی به‌عنوان یک روش و منبع معتبر معرفت‌بخش برای دست‌یابی به انسان‌شناسی صحیح خواهیم بود. در این مقاله سعی کرده‌ایم مبانی انسان‌شناسی اسلامی را از دیدگاه فیلسوف متفکر، علامه مصباح یزدی (ره) بررسی کرده و به نقش آن در علوم انسانی اسلامی بپردازیم.


127paper مرتبط

  •   1

    مطالعات راهبردی جهان اسلام

  •   4

    مطالعات اسلامی تمدن

  •   3

    مطالعات تطبیقی تمدن

  •   116

    دسته بندی نشده

  •   2

    مطالعات نظری تمدن

  •   1

    مطالعات تاریخی تمدن

  •   1

    همايش ملي تمدن نوين اسلامي

  •   1

    همایش ملی تمدن نوین اسلامی

  •   11

    ایران

  •   119

    فارسی

  •   11

    نقد و نظر

  •   4

    آیینه پژوهش

  •   2

    کتاب نقد

  •   1

    غرب شناسی بنیادی

  •   20

    مطالعات بنیادین تمدن اسلامی

  •   1

    سیاست اسلامی

  •   1

    آموزه های قرآنی

  •   2

    معرفت

  •   1

    مقالات و بررسی ها

  •   1

    مطالعات خاورمیانه

  •   2

    سوره

  •   1

    وحید

  •   2

    تاریخ اسلام

  •   6

    تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

  •   1

    فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)

  •   1

    پژوهش های اسلامی

  •   1

    سوره اندیشه

  •   1

    پژوهشنامه تاریخ

  •   1

    آینه میراث

  •   2

    مطالعات انقلاب اسلامی

  •   1

    آیین

  •   1

    رهیافت انقلاب اسلامی

  •   1

    دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

  •   1

    مهر

  •   1

    درس هایی از مکتب اسلام

  •   1

    ماهنامه مکتب اسلام

  •   1

    مربیان

  •   1

    کتاب ماه تاریخ و جغرافیا

  •   1

    معارف اسلامی(سازمان اوقاف)

  •   1

    کیان

  •   1

    ماهنامه خبری علمی و فرهنگی گزارش و گفتگو

  •   1

    کتاب ماه دین

  •   1

    سخن تاریخ

  •   1

    نامه فرهنگ

  •   1

    یغما

  •   1

    کتاب ماه هنر

  •   1

    بازتاب اندیشه

  •   1

    مطالعات راهبردی

  •   2

    تمدن پژوهی

  •   2

    تمدن نوین اسلامی

  •   1

    پژوهش های سیاست اسلامی

  •   2

    اسلام و مطالعات اجتماعی

  •   1

    مشرق موعود

  •   2

    اندیشه تمدنی اسلام

  •   2

    پژوهشنامه تاریخ اسلام

  •   2

    فرهنگ رضوی

  •   1

    جستارهای سیاسی معاصر

  •   1

    انجمن معارف اسلامی

  •   1

    کیهان فرهنگی

  •   1

    علوم انسانی صدرا

  •   1

    تحقیقات بنیادین علوم انسانی

  •   1

    قبسات

  •   1

    فقه و اصول

  •   1

    حکمت اسلامی

  •   1

    علوم انسانی اسلامی صدرا

  •   1

    كیهان فرهنگی

  •   1

    علوم انسانی اسلامی

  •   2

    معرفت سیاسی

  •   2

    دین و ارتباطات

  •   2

    مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی

  •   1

    پژوهش های قرآنی

  •   1

    مشکوة

  •   1

    حوزه

  •   1

    پژوهش های اجتماعی اسلامی

  •   1

    تمدن اسلامی و دین پژوهی

  •   1

    پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی

  •   1

    شیعه پژوهی

  •   1

    اندیشه سیاسی در اسلام

  •   1

    محفل

  •   1

    الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

  •   1

    مطالعات تاریخ اسلام

  •   1

    مقالات و رسالات تاریخی

  •   1

    نظریه های اجتماعی متفكران مسلمان

  •   1

    اسلام و علوم اجتماعی

  •   1

    پژوهش نامه علوم انسانی اسلامی

  •   11

    آسیا

  •   6

    پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

  •   1

    دانشگاه تهران

  •   1

    دانشگاه باقرالعلوم (ع)

  •   1

    دانشگاه امام صادق (ع)

  •   1

    جامعة المصطفی العالمیه

  •   1

    دانشگاه معارف اسلامی

  •   1

    جریان های تمدنی در جهان

  •   2

    الهیات اسلامی تمدن

  •   1

    تمدن اسلامی و دیگر تمدن ها

  •   2

    تمدن اسلامی و تمدن غرب

  •   2

    چیستی تمدن

  •   1

    دوره بندی تمدنی تاریخ اسلام

  •   1

    اندیشه های تمدنی مسلمانان

  •   1

    علوم اسلامی با رویکرد تمدنی

  •   3

    2017 (۱۳۹۶ هـ.ش)

  •   5

    2013 (۱۳۹۲ هـ.ش)

  •   8

    2014 (۱۳۹۳ هـ.ش)

  •   4

    1997 (۱۳۷۶ هـ.ش)

  •   10

    2015 (۱۳۹۴ هـ.ش)

  •   6

    2012 (۱۳۹۱ هـ.ش)

  •   7

    2018 (۱۳۹۷ هـ.ش)

  •   10

    2020 (۱۳۹۹ هـ.ش)

  •   3

    2007 (۱۳۸۶ هـ.ش)

  •   1

    1994 (۱۳۷۳ هـ.ش)

  •   4

    2006 (۱۳۸۵ هـ.ش)

  •   4

    2011 (۱۳۹۰ هـ.ش)

  •   1

    1969 (۱۳۴۸ هـ.ش)

  •   4

    2008 (۱۳۸۷ هـ.ش)

  •   2

    1996 (۱۳۷۵ هـ.ش)

  •   1

    2002 (۱۳۸۱ هـ.ش)

  •   1

    2009 (۱۳۸۸ هـ.ش)

  •   1

    1975 (۱۳۵۴ هـ.ش)

  •   1

    1973 (۱۳۵۲ هـ.ش)

  •   1

    1968 (۱۳۴۷ هـ.ش)

  •   3

    1998 (۱۳۷۷ هـ.ش)

  •   2

    2004 (۱۳۸۳ هـ.ش)

  •   1

    1971 (۱۳۵۰ هـ.ش)

  •   4

    2010 (۱۳۸۹ هـ.ش)

  •   1

    1999 (۱۳۷۸ هـ.ش)

  •   11

    2022 (۱۴۰۱ هـ.ش)

  •   8

    2021 (۱۴۰۰ هـ.ش)

  •   12

    2019 (۱۳۹۸ هـ.ش)

  •   5

    2016 (۱۳۹۵ هـ.ش)

  •   1

    2005 (۱۳۸۴ هـ.ش)