الهیات تمدنی را می توان به دو مفهوم به کار برد: نگرش الهیاتی به مقولات تمدنی، و نگاه تمدنی به موضوعات الهیاتی. این مقاله، بسط این دو معنا از الهیات تمدنی است تا در نخستین گام، مفهوم نگرش الهیاتی به مقولات تمدنی را بررسی کرده و معنای این تعبیر (الهیات تمدنی) را بنابر اصطلاح قدیم و جدید از الهیات روشن نماید. آنگاه در گام دیگر امکان نگرش تمدنی به امور الهیاتی و نمونه های ممکن آن (همچون غیب، امید، قربانی و غیره) را در الهیات اسلامی مورد تأمل قرار دهد تا از این رهگذر راهی متفاوت برای اندیشه درباره بنیادها و ظرفیت های دین اسلام در صورت بندی تمدن اسلامی ارائه نماید.