کارکرد تمدنی قرآن؛ یک بررسی مقدماتی در قلمرو تمدن پیشین اسلامی

اگر تمدن را مجموعه ای از مؤلفه هایی بدانیم که مبتنی بر یک اندیشه بنیادی و در قالب نظام های گوناگون سامان می یابد، خاستگاه این اندیشه بنیادی در تمدن پیشین مسلمانان، آموزه های وحیانی اسلام بود که هسته مرکزی این آموزه ها در قرآن آمده است. به این ترتیب، قرآن بنیان معرفتی، منطق ترکیب و تعیین کننده چگونگی رابطه میان اجزا و ترسیم کننده جهت اصلی تمدن مسلمانان بوده است. این یافته را می توان با نگاهی درونی به قرآن و بررسی آموزه های تمدنی آن از یک سو و نگاهی بیرونی به واقعیت تمدن اسلامی، کارکردها و نقش آفرینی های قرآن در آن مستند ساخت. این نوشتار به موضوع دوم، یعنی کارکرد تمدنی قرآن پرداخته و آن را در دو محور اصلی بررسی کرده است: اثرگذاری قرآن بر روح کلی و جهت گیری های تمدن اسلامی و اثرگذاری قرآن بر اجزا و مظاهر تمدن اسلامی. در محور دوم دانش ها، هنرها، فضاهای کالبدی زیست بوم های مسلمانان و زندگی اجتماعی مسلمانان بررسی شده است. نتیجه اینکه کنار رفتن آموزه های قرآنی از صحنه اجتماع مسلمانان و محدود ماندن آن در ساحت مسائل اندیشه ای غیرمرتبط با نیازهای اجتماعی، نقطه آغاز ایستایی تمدن اسلامی خواهد بود، ولی وضعیت کنونی تمدنی بشر و پیچ تاریخی جا به جایی تمدن ها، زمینه ساز ورود دوباره قرآن به صحنه تمدن و محور قرار گرفتن آن در تمدن جدید اسلامی است.


139paper مرتبط

  •  

    نام

  •   139

    دسته بندی نشده

  •   1

    همایش ملی تبیین مفهوم اعتدال

  •   1

    همايش ملي تمدن نوين اسلامي

  •   14

    ایران

  •   128

    فارسی

  •   13

    نقد و نظر

  •   4

    تاریخ اسلام

  •   4

    آیینه پژوهش

  •   2

    کتاب نقد

  •   1

    غرب شناسی بنیادی

  •   19

    مطالعات بنیادین تمدن اسلامی

  •   1

    سیاست اسلامی

  •   1

    آموزه های قرآنی

  •   1

    تاریخ در آینه پژوهش

  •   2

    معرفت

  •   3

    پژوهش های قرآنی

  •   1

    فرهنگ و تحولات اجتماعی

  •   1

    اندیشه حوزه

  •   1

    پاسدار اسلام

  •   1

    مقالات و بررسی ها

  •   1

    مطالعات خاورمیانه

  •   2

    سوره

  •   1

    وحید

  •   7

    تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

  •   1

    فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)

  •   1

    پژوهش های اسلامی

  •   1

    سوره اندیشه

  •   1

    پژوهشنامه تاریخ

  •   1

    آینه میراث

  •   2

    مطالعات انقلاب اسلامی

  •   1

    آیین

  •   1

    رهیافت انقلاب اسلامی

  •   1

    دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

  •   1

    مهر

  •   1

    درس هایی از مکتب اسلام

  •   1

    ماهنامه مکتب اسلام

  •   1

    مربیان

  •   1

    کتاب ماه تاریخ و جغرافیا

  •   1

    معارف اسلامی(سازمان اوقاف)

  •   1

    کیان

  •   1

    ماهنامه خبری علمی و فرهنگی گزارش و گفتگو

  •   1

    کتاب ماه دین

  •   1

    سخن تاریخ

  •   1

    نامه فرهنگ

  •   1

    یغما

  •   1

    کتاب ماه هنر

  •   1

    بازتاب اندیشه

  •   1

    مطالعات قرانی

  •   1

    مطالعات راهبردی

  •   3

    تمدن پژوهی

  •   2

    تمدن نوین اسلامی

  •   1

    پژوهش های سیاست اسلامی

  •   2

    اسلام و مطالعات اجتماعی

  •   1

    مشرق موعود

  •   2

    اندیشه نوین دینی

  •   2

    اندیشه تمدنی اسلام

  •   1

    علوم سیاسی (باقرالعلوم)

  •   2

    پژوهشنامه تاریخ اسلام

  •   2

    فرهنگ رضوی

  •   1

    جستارهای سیاسی معاصر

  •   1

    انجمن معارف اسلامی

  •   1

    کیهان فرهنگی

  •   1

    تحقیقات بنیادین علوم انسانی

  •   1

    علوم انسانی اسلامی

  •   2

    معرفت سیاسی

  •   2

    دین و ارتباطات

  •   1

    قرآن،فرهنگ و تمدن

  •   3

    مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی

  •   1

    مشکوة

  •   1

    حوزه

  •   1

    پژوهش های اجتماعی اسلامی

  •   1

    تمدن اسلامی و دین پژوهی

  •   1

    پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی

  •   1

    شیعه پژوهی

  •   1

    قرآن و علم

  •   1

    اندیشه سیاسی در اسلام

  •   1

    محفل

  •   1

    الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

  •   1

    مطالعات تاریخ اسلام

  •   1

    مقالات و رسالات تاریخی

  •   1

    نظریه های اجتماعی متفكران مسلمان

  •   1

    اسلام و علوم اجتماعی

  •   1

    پژوهش نامه علوم انسانی اسلامی

  •   14

    آسیا

  •   2

    دانشگاه باقرالعلوم (ع)

  •   7

    پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

  •   1

    دانشگاه تهران

  •   1

    دانشگاه امام صادق (ع)

  •   1

    جامعة المصطفی العالمیه

  •   1

    دانشگاه معارف اسلامی

  •   6

    1392

  •   8

    1397

  •   3

    1396

  •   11

    1393

  •   3

    1376

  •   9

    1394

  •   7

    1391

  •   9

    1399

  •   7

    1387

  •   3

    1386

  •   3

    1388

  •   1

    1380

  •   1

    1382

  •   1

    1373

  •   4

    1385

  •   4

    1390

  •   1

    1348

  •   2

    1375

  •   1

    1381

  •   1

    1354

  •   1

    1352

  •   1

    1347

  •   3

    1377

  •   2

    1383

  •   1

    1350

  •   4

    1389

  •   1

    1378

  •   12

    1401

  •   9

    1400

  •   11

    1398

  •   4

    1395

  •   1

    1384

  •   1

    1402