عضو هیأت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان نمود؛

فتح اندلس، دومین واقعه‌ مهم تمدّن‌ساز اسلام در ماه مبارک رمضان

محمد باغستانی: مسلمانان توانستند پس از فتح اندلس، این سرزمین را به یک دوره شکوفایی علمی و تمدنی برسانند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشکده اسلام تمدنی،محمد باغستانی مدیر گروه و عضو هیأت علمی گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی، در گفتگویی دومین واقعه مهم تمدن ساز اسلام در ماه مبارک رمضان را فتح اندلس عنوان نمود و گفت: یکی دیگر از اتفاق‌های مهم در صدر اسلام  در ماه مبارک رمضان، فتح اندلس است.

باغستانی گفت: یکی دیگر از وقایعی که در تاریخ اسلام و بعد هم تاریخ شرق جهان و بلکه تاریخ جهان غرب و اروپا تاثیر فوق العاده‌ای از خود بر جای گذاشته آغاز فتح سرزمینی است که در بین مسلمان‌ها  از سال ۹۱ هجری قمری در ماه رمضان به اندلس معروف شد.
مدیر گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی گفت: مسلمانان که تا قبل از آن خود را به مناطق شمال افریقا رسانده بودند و با این سرزمین همسایه شده بودند، به دلیل رفتارهای انسانی که با ساکنان منطقه داشتند و تسامحی که نسبت به ادیان و مذاهب گوناگون، نشان داده بودند توانستند نسبت به مسیحیان و یهودیانی که در شمال زندگی می‌کردند، از احترام و اقبال خوبی برخوردار شوند.

باغستانی افزود: به دنبال آشوب هایی که در شبه جزیره واندالوسیا یا ایبرو که تحت حاکمیت گت ها بود که آن ها دولت متحد روم را در قرن پنجم میلادی به روم شرقی و غربی تبدیل کرده بودند و حاکمیت ۳۰۰ ساله ای داشتند، اختلافات داخلی بین اشراف زادگان آن حکومت برپا شد. شماری از نمایندگان معترض،نزد مسلمانان نماینده ای فرستادند و از آن ها خواستند که در سرزمین آن ها امنیت برقرار کنند. مسلمانان بعد از گفتگو با خلیفه وقت ولید بن عبدالملک و جلب موافقت او، با یک حمله کوتاه به فرماندهی مسلمانان و راهنمایی ساکنان اندلس در شبه جزیره خضرا، توانستند از تنگه جبل الطارق وارد سرزمین اندلس شوند و آنجا را فتح کنند.

وی گفت: با ورود مسلمانان دوره جدیدی در تاریخ جنوب اروپا شروع شد و سپس به بقیه مناطق اروپایی که در آن دوره در قرون وسطی به سر می‌بردند استمرار پیدا کرد و گسترش یافت. مسلمانان حدود ۱۰۰۰ سال تقریباً در این سرزمین حضور داشتند که نزدیک ۹۰۰ سال آن، صاحب دولت بودند و حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ سال آن هم به صورت جمعیت اقلیت بدون دولت زندگی کردند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: مسلمانان در این دوره طولانی توانستند فرهنگ و آداب و رسوم شرقی و اسلامی را به این سرزمین منتقل کنند. از لحاظ تمدنی جهان جدید اسلامی را که از بخش‌هایی از امپراتوری رم و کل امپراطوری ایران که تحت حاکمیت مسلمانان قرار گرفته بود تشکیل شده بود، تا جنوب اروپا گسترش دادند. جهانی که تشکیل آن در عصر باستان بی‌سابقه بود.

باغستانی گفت: در این دوره مسلمانان جهانی بدون مرز ساختند. شهروندان این جهان توانستند از شرقی ترین مناطق در خراسان به غربی ترین آن ها در اندلس و شمال اسپانیا سفر کنند و به این ترتیب برای نخستین بار ارتباط تمدنی گسترده ای بین شرق و غرب در جهان پس از فتح اندلس اتفاق افتاد.

وی افزود: مسلمانان توانستند علوم، دانش ها و تجربیات متعددی را که در شرق جهان اسلام به دست آورده بودند از طریق رحله های علمی متقابلی که صورت می گرفت انتقال دهند. جمعیت زیادی از اندلس برای مراسم مذهبی به شمال افریقا و از آن جا به مصر و بغداد و مکه می آمدند. در حوزه های درسی بغداد شرکت می کردند و با آموزش هایی زیادی به اندلس برمی گشتند. حوزه های علمی متعددی از ساده ترین سطح یعنی آموزش قرآن شروع شد تا به ساخت مراکز علمی مستقل رسید. علوم گوناگونی که در شرق جهان اسلام رونق پیدا کرده بود به اندلس هم انتقال پیدا کرد.

عضو هیأت علمی گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی گفت: بنابراین مسلمانان در ۳۰۰ تا ۴۰۰ سال اولیه ای که در آن سرزمین حضور داشتند، توانستند اندلس را مستقل از بقیه اروپا به یک دوره شکوفایی علمی و تمدنی برسانند.