مولف در این اثر بدون تفکیک عناصر فرهنگی و تمدنی اسلامی و عربی به توصیف تمدن اسلامی پرداخته و بر برخی عناصر و چالش های موجود در فرهنگ و تمدن اسلامی تمرکز نموده است. برخی از این مسائل عبارتند از: رویا و انعکاس آن در باورها و رفتارهای جوامع اسلامی، سحر و جادو، جن و پری و شیطان و فرشته و امثال آن، ظهور اسلام، تبدیل حكومت قبیلگی به حكومت مركزی در جزیره‌ العرب، گروههای اسلامی، و زیارت مكه می‏پردازد. سپس با بحث راجع به این عناوین، كتاب را به پایان می‏برد: نقش امام جعفر صادق (ع) در سنت علمی عرب؛ سیره پژوهی، حقوق كودكان در اسلام.