تمدن همزاد نخستین بشر است. زیرا بشر مفطور به اجتماع و مدنی الطبع است. دو نوع تمدن در تاریخ بشرهمواره وجود داشته است : 1- تمدن الهی(انبیائی) 2- تمدن مادی (بشری) فرهنگ،حکومت واقتصاد سه مولفه مهم تمدن هستند. در این پژوهش ارتباط تنگاتنگ این سه مولفه با همدیگر ونقش زیربنایی ونرم افزاری فرهنگ به عنوان اساسی ترین مولفه شکل دهنده وپیوند دهنده به دیگر مولفه ها ونقش سخت افزاری حکومت به عنوان موثرترین عامل ایجاد اقتصاد پویا وپیشرفته تشریج گردیده و نقش اقتصاد مقاومتی در شکوفایی تشکیل تمدن اسلامی وضرورت تحقق آن در جامعه اسلامی تبیین شده است. برهمین اساس مبانی اقتصاد مقاومتی در قرآن به مبانی نظری(اعتقادی) که برخاسته از جهان بینی اسلامی ومبانی عملی که برگرفته از دستورات اخلاقی ، عبادی و اقتصادی اسلام(ایدیولوژی) است. تقسیم شده است. مبانی اعتقادی درسه عنوان کلی مبداء شناسی، راه وروش شناسی ، فرجام شناسی ومبانی عملی درسه عنوان عام رفتارهای اخلاقی محض،مناسک عبادی محض ودستورات اقتصادی محض تدوین شده است. با استناد به آیات قرآن کریم مبنای عملی دستورات اسلام ، مسئولیت پذیری درپنج لایه درهم تنیده فردی، خانوادگی ، اجتماعی، قبیله ای وجهانی دسته بندی شده است و جهاداقتصادی در قرآن به انجام وظائف مسلمین در پنج لایه مذکورتفسیر شده است که نتیجه آن تحقق اقتصاد مقاومتی در جامعه است. در این پژوهش ثابت شده است که قرآن کریم جهاد اقتصادی را بر جهاد نظامی ، مبارزه منفی را بر مبارزه مثبت وانجام وظیفه مردم را بر انجام وظیفه دولت مقدم داشته وتحقق اقتصاد مقاومتی را بر آن متوقف کرده است.