مردم ایران آن هنگام که با دین اسلام آشنا شدند و آن را پذیرفتند، خود ناشر و مبلغ بزرگی برای اسلام شدند.در دوره استقرار تمدن اسلامیِ تحت تاثیر تمدن های تازه مسلمان شده ، ایرانیان با تکیه بر میراث تمدن ایران باستان نقش داشته اند. در دوره خلافت عباسی و دوره اعتلای تمدن اسلامی، ایرانیان با فهم هرچه بیشترِ اسلام و مبانی اسلامی، تمدنِ گذشته خود را واکاوی کرده و با آمیزش آن با تعالیم اسلامی در پایه گذاری تمدن اسلامی نقش خود را ایفا کردند. با استقرار دولت عباسیان نه تنها سازمانها و مهمترین نهادهای دولتی در اوایل این دولت از سازمانهای ایرانی اقتباس شد، بلکه مشهورترین دیوانسالاران و بیشتر وزرای دستگاه خلافت ایشان، ایرانی بودند. این افراد در اقتباس و انتقال مواریث حکومتداری ایران پیش از اسلام به دستگاه خلافت عباسی و حکومتهای بعد از آن،نقش داشته اند؛ و نقش آنان در توسعه قدرت عباسیان را نمی توان انکار کرد. تاثیرگذاری ایرانیان در تمدن اسلامی از جنبه های مختلف قابل ملاحظه است؛ از جمله توجه به جنبه های علمی، هنر و معماری، نظام اداری و حکومت داری.در این میان نقش ایرانیان در دیوانسالاریِ حکومت اسلامی، پیشرفت های صنعتی، پیشرفت در علوم و حوزه هنریِ تمدن اسلامی، با تاکید بر معماری و موسیقی بیشتر مورد تاکید و توجه خواهد بود.