انقلاب اسلامی حرکتی عظیم در زمینه و زمانه تجدد است. امام خمینی1 هرچند هرگز به صورت منسجم و در یکجا سخن نگفته است، اما راهی را که ایشان در مقابل تمدن غرب گشود، فارغ از جدال با تجدد نبود. مسأله اصلی این تحقیق، کیفیت این راه و نتیجه آن - تمدن اسلامی - است.برای حصول این فهم، در این پژوهش تلاش شده که عمیق‌ترین معنای تجدد و الزامات آن بررسی شود در این معنا از تجدد، متافیزیک ریشه همه چیز است و غربزدگی در معنای عمیق آن- متافیزیک ‌زدگی- لحاظ شده است. از این رو در آثار مکتوب امام درباره غربزدگی- متافیزیک ‌زدگی تتبع شده است و تذکر امام به باطن فلسفه و عرفان - که به تعبیری همان متافیزیک است - در صورت‌های گوناگون خود توضیح داده شده است و در ادامه به نتایج نظری و عملی این تذکر نظر شد. نتیجه نظری این تذکر، امکان احیای دین و نتایج عملی آن، مواجهه تمدنی امام با غرب است.از نتایج این پژوهش آن است که امام تمدن به معنای مصطلح در علوم اجتماعی را به رسمیت نمی‌شناسد و ایجاد تمدن اسلامی- در معنای علوم اجتماعی آن - را به رسمیت نمی‌شناسد. تمدن در معنائی که حضرت امام مراد کرده است جز در سایه قیام لله و تحول انسان هرگز صورت نخواهد بست؛ این تمدن اسلامی نه تنها در تقابل با تمدن غرب است بلکه ما را به عالمی فرا‌ می‌خواند که مباین با عالم تجدد است.