در سال‌های اخیر تبلیغات گسترد‌ه‌ای درباره راه‌‌های برقراری صلح و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز در سطح جهان انجام شده است. در رویکردی بدبینانه به زندگی بشر، فعالیت‌‌هایی که در این حوزه صورت می‌گیرد ارزش چندانی ندارد. با این استدلال که این گونه فعالیت‌ها از واقعیت امروزی گرایش‌های جهانی به دور است، که همواره به کناره‌گیری از شر هشدار می‌دهد و به «نزاع برای بقا» به منزله اصلی بیولوژیکی پایبند است. در مقابل، دیدگاهی خوش بینانه نیز وجود دارد که همه افراد بشر را عضوی از یک خانواده می‌داند و همواره در پی کم کردن فاصله‌هاست. از این رو، در این پایان نامه در پی پاسخ به این پرسش‌ایم که در نگرش اسلامی اصل، منشأ، و مبداً «گفت‌وگو» چیست؟ در این پژوهش به روش وصفی - تحلیلی بر امکان ارائه خوانش‌‌های مختلف حتی در یک دین، مانند اسلام، تأکید شده است. با علم به این که هریک از این خوانش‌‌های مختلف مسیر خود را یافته است و بهره خود را از جریان‌‌های گوناگون بشری و امیال اجتماعی خواهد برد. مصداق‌ها و شمولیت این رویکرد در رویداد‌های پیچیده جهانی به بوته آزمایش گذاشته شده است، تا به بشر فرصتی دست دهد که کم‌کم بتواند بهترین راه را برای نزدیکی به آنچه حق پنداشته می‌شود برگزیند. هدف در این پایان نامه طرحی در خور با استانداردهای روز برای مرکز گفت و گوی تمدن ها می باشد.