یکی از مسائل مهم تاریخ معاصر مواجهه تمدن اسلامی با تمدن غرب است بررسی رویکردهای اندیشمندان و عالمان دینی مسلمان نسبت به تمدن دارای اهمیت است چون بر اساس آن شناخت می‌توان ماهیت تمدن‌های رقیب را به دست آورد در این تحقیق روی کردهای مختلف همچون روی کرد تقابل و روی کرد تعامل عالمان شیعه (از 1850م تا 1950م) مورد بررسی قرار گرفته است در این نوشته روش تحقیق کتاب خانه‌ای مورد استفاده قرار گرفته است و سعی شده است از منابع دست اول در مورد مواضع نظری و عملی عالمان شیعه نیمه اول قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم استفاده شود. یافته‌های این تحقیق این است که مواضع نظری و عملی عالمان شیعه بر اساس شناخت آنان از تمدن غرب شکل گرفت و آنان برای اتخاذ مواضع از مبانی فقهی و کلامی استفاده کردند شناخت برخی عالمان دینی از تمدن غرب شناخت کامل و دقیقی نبوده آنان وقتی با تمدن غرب مواجهه شدند بیشتر مواضع تقابلی را در پیش گرفتند در مقابل آنان برخی عالمان شیعه دوره مورد بحث بر اساس شناخت خود که از تمدن غرب داشتند طبق مبانی فقهی و کلامی تا حدودی با تمدن غرب روی کرد تعاملی را در پیش گرفتند از برخی مظاهر مثبت تمدن غرب استفاده کردند و مردم را هم به سوی آن هدایت کردند. الاسلام یعلنو و لایعلی علیه، اصل حرمت دوستی با کفار، اصل لاضرر و لاضرار، اصل حرمت تشبه به کفار اصل نفی سبیل، اصل لزوم سوء ظن نسبت به دشمن اصل از مهم‌ترین مبانی عالمان شیعه‌ای که رویکرد تقابلی را داشتند، می‌باشد. همین طور از مهم‌ترین پیامدهای رویکرد تعاملی عالمان شیعه استفاده از تکنولوژی، توجه به دانش آموزی و..... می‌باشد.