رویکرد تمدنی اهل بیت علیهم السلام در ابواب تاریخی بحارالانوار؛ توحید به مثابه انگاره هدایت گر

تمدن سازی یکی از گفتمان های نوظهور است که در جوامع علمی اذهان متفکران را به خود جلب کرده است. با توجه به اهمیت ترسیم تمدن بر پایه روایات اهل بیت علیهم السلام، پژوهش حاضر، با روش تحلیل مضمون به گردآوری مضامین و کشف و استخراج رویکرد تمدنی اهل بیت…

مخالفان عزیمت سیّدالشهداء(ع) به کوفه در آینه آمار و ارقام

پس از آنکه سیّدالشهداء(ع) نامه مسلم بن عقیل مبنی بر مناسب بودن شرایط کوفه برای سفر به آن شهر را دریافت کرد، تصمیم گرفت مکه را ترک گفته و به عراق رود. بالا بودن مجموع آمار مخالفان عزیمت امام(ع) به کوفه در منابع شیعی و اهل سنت، قابل تأمل است.…

نقش عالمان در مناسبات مذهبی منطقه شام در عصر ممالیک (۹۲۳-۹۴۸ه.ق.)

مناسبات مذهبی در منطقه راهبردی شام، همواره تابعی از سیاست های حاکم بر رویکردهای فکری این منطقه بوده است. پرداختن به چگونگی ایفای نقش عالمان در جهت دهی به این روابط در عصر حساس و مهم ممالیک (923-648ه.ق.) می تواند بخشی از منازعات فکری این منطقه را ریشه یابی کند.…

مناسبات تقابلی دو دولت صفوی و عثمانی

در طول بیش از دو سده سلطنت صفویان بر ایران، میان دو دولت ایران و عثمانی، روابط بسیار پرفرازونشیبی برقرار بود. وقوع جنگ های متعدد و انعقاد معاهده های صلح مختلف از نمودهای بارز دوره های جنگ و صلح پیاپی میان دو دولت است. پرداخت به موضوع مناسبات میان دو…

ویژگی های اجتماعی و اعتقادی نزد اعراب معاصر با ظهور اسلام در اشعار خنساء

اشعار باقی مانده از دوران معاصر با ظهور اسلام که در بستر جامعه ی جاهلی سروده شده است یکی از منابع شناخت جامعه ی آن دوران است. خنساء به عنوان یکی از مشهورترین شاعران آن عصر در اشعارش به برخی از ویژگی های آن جامعه توجه داشته است. این پژوهش…

انسان مختار، انسان کاسب؟! بررسی اندیشه مقریزی در تاریخ نگاری تقابل یا تطابق دیدگاه کلامی بر اندیشه تاریخی؟ بررسی موردی تقی الدین علی مقریزی

چگونگی کنش­گری انسان در کنار قانون‏های فراگیر تاریخی از جمله موضوعاتی است که ذهن نظریه­پردازان تاریخ را به خود مشغول داشته است. با توجه به مکتب‏های گوناگون کلامی و مذهب‏های مختلف فقهی در جهان اسلام، این موضوع شایسته بررسی است که مورخان مسلمان باورمند به سنت‏های الهی که اغلب به…