استاد فقید دکتر عبدالهادی حائری بر این اعتقاد است که پس از عصر روشنگری اروپا، به‌ ویژه از سال‌ های آغازین سده نوزدهم، جهان با تمدن بورژوازی غرب که دارای دو رویه نیرومند و پر تکاپو بود، به شیوه‌ ای گریزناپذیر رویاروی گردید. این دو رویه عبارت بودند از: رویه دانش و کارشناسی و رویه استعماری. در این اثر چگونگی رویارویی ایران با این دو رویه بررسی شده است. بدین منظور نویسنده نحوه برخورد دستگاه‌ های حاکم بر ایران با دانش و کارشناسی نوین و نیز با استعمار غرب را به اختصار بررسی و سپس به تفصیل برخوردهای اندیشه‌ گران و اصلاح‌ گران ایرانی با دو رویه تمدن بورژوازی غرب را ارزیابی می‌ کند.