موضوع پژوهش حاضر، الگو و نظریه‌ی کارآمدی دولت اسلامی با رویکرد تمدنی و تطبیق بر دلالت­های عملی آن از دیدگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری است. در جهت تحقق آرمان­های انقلاب اسلامی، تشکیل دولت اسلامی، سومین مرحله از فرآیند پنج مرحله­ای پیشرفت و دستیابی به تمدن اسلامی قرار دارد. اگر دولتی کارآمد باشد، می­تواند سبب تحقق تمدن نوین اسلامی گردد. پژوهش حاضر با علم به این موضوع، درصدد استخراج نظریه‌ی کارآمدی دولت اسلامی در اندیشه‌ی امامین انقلاب اسلامی است. پرسش اصلی پژوهش عبارت است از این که «الگو و نظریه‌ی کارآمدی دولت اسلامی در رویکرد تمدنی از دیدگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری چیست و چه دلالت­های عملی­ای دارد؟». برای دستیابی به پاسخ پرسش اصلی و نیز ارائه‌ی نظریه از روش گرندد تئوری و نرم­افزار MAXQDA بهره گرفته شد. بر اساس یافته­های پژوهش، کارآمدی دولت اسلامی، در زمینه‌ی مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی نظام و اجرای قانون اسلام در جامعه و بر پایه‌ی ساختار و فرآیند و نحوه‌ی تعامل و کنش دولت و کارگزاران در عرصه‌ی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، تقنینی و قضائی و نیز رعایت ویژگی­های اخلاقی و مدیریتی مسئولان و برطرف کردن و یا مقابله با موانع درونی و بیرونی است. تحقق جامعه و تمدن اسلامی و برقراری عدالت، دستیابی به اهداف والای اسلامی و عزت و استقلال و پیشرفت همه‌جانبه کشور، از جمله آثار و نتایج چنین دولت کارآمدی است.