در مقاله حاضر تلاش بر این بوده است که ضمن معرفی و توضیح سمبل، به بررسی نقش آن در شناخت مذاهب، عقاید و نحوه زندگی ملل قدیم از دید باستان شناسی بپردازیم و زمینه پیدایش این سمبلها را بر روی آثار برجای مانده از این ملل (شامل نقوش برجسته، نقوش کنده، مجسمه، مهر، ظروف و ، ) بیان نماییم. از بررسی سمبلها در می یابیم که بسیاری از آنها با سیر تاریخ دین و هر نسبت خویشاوندی تنگاتنگی دارند. بدین ترتیب باید گفت هیچ فرهنگی را نمی توان به درستی درک کرد مگر آنکه به کشف مسیر سمبل هایش پرداخته شود و هیچ جامعه ای را نمی توان یافت که بدون سمبل زندگی کند، چرا که منشا سمبل جوهر ذات انسان بودن ماست. نخستین حرکتی که در عالم از خود بروز دادیم - چه از دیدگاه مذهبی و چه از منظری علمی و تحقیقات - بخشی از معنای سمبلیک بوده است. بنابراین انسان بیش از تاریخ قبل از اینکه به زبان بیاید، بسیاری از حرکات متنوع دستها و پاهایش حالت سمبلیک داشته است. لذا اگر این حرکات کافی بوده شاید هرگز ارتباط و پیوند درونی بین افراد با یکدیگر و با محیط اطراف میسر نمی گردید، بدین لحاظ می توان گفت که مطالعه سمبلها به طور خاص چشم اندازی است که دریچه ای از اسرار و رموز گذشته را بر ما می گشاید.