بررسی سیر تحولات جوامع و تمدن‌ها از شکل‌گیری تا زوال آنها نشان می‌دهد که جوامع در درون خود مدام در حال تغییر و دگرگونی هستند و بر اساس همین دگرگونی‌هاست که پویایی جامعه تحقق می‌یابد. البته در فرایند پویایی و تکامل جامعه، مسائل و مشکلاتی پدید می‌آید که جامعه را از رسیدن به اهدافش باز می‌دارد و سبب پیدایش تعارض‌ها و تناقض‌هایی در جامعه می‌گردد و ساختار اجتماعی را به شدت تهدید می‌‌نماید و تداوم این شرایط در دراز مدت به انحطاط و مرگ آن تمدن می‌انجامد. با عنایت به مباحث یاد شده، چند پرسش اساسی مطرح می‌گردد: 1. تحولات در جوامع بر چه اساسی استوار است؟ 2. سیر تاریخی تمدن‌ها چگونه است؟ 3. آیا می‌توان با کشف قوانین حاکم بر تاریخ و جامعه، سرنوشت و آیندة اجتماع را به دست گرفت و کنترل کرد؟