728 x 90
728 x 90



کتاب ها


یادداشت ها


مقاله ها


57 مقاله
مطالعات اندیشه معاصر مسلمین
یکی از سرفصل‌های آسیب‌شناسی تمدن‌ها بررسی عوامل چالش زا و موانع پیش روی آن‌هاست. این بررسی، واکاوی مجموعه عواملی است که با اعوجاج در نهضت تمدنی و فرهنگ‌شهری، آن را از مسیر اصلی و یا شتاب متناسب با دوره زمانی و تاریخی‌اش دور می سازد. مقاله حاضر در پی آن…
مطالعات فرهنگی اجتماعی
دور شدن جامعه مسلمان از دوران رشد و شکوفایی تمدنی، پس از رویارویی مسلمانان با مدرنیته و تمدن غربی، آنان را به اندیشه‌ورزی ژرف و فراگیر درباره سازکار ورود دوباره جامعه مسلمان به چرخه تمدن واداشت. نظریه‌پردازی تمدنی اندیشمندان مسلمان در دو سده گذشته، فراز و فرود بسیاری داشته و…
پژوهشنامه سبک زندگی
کار و تلاش از عناصر مهم در تحقق سبک زندگی اسلامی است و از ارکان یا عناصر مقوم تمدن نیز به شمار می رود، اما مسلمانان در سده های اخیر با پدیده کم عملی و کم کاری مواجه بوده اند که شاید یکی از علل آن بی توجهی به روش…
اندیشه نوین دینی
چیستی، اعتباروکاربست نظریه دینی در علم تاریخ و مطالعات تاریخی، از مسائل اساسی فلسفه علم تاریخ دینی است. کاربردی کردن نظریه دینی در علم تاریخ و تحقق عینی تحلیل دینی تاریخ، ضرورت تحقیق را مضاعف می کند. (هدف و ضرورت مقاله) سؤال اصلی تحقیق برچیستی، اعتبار و کاربست نظریه دینی…
اسلام و مطالعات اجتماعی
موضوع رابطه دین و تمدن و نقش دین در فرایند تمدن سازی، از مباحث بسیار مهم در حوزه مطالعات تمدنی به شمار می رود. این نوشتار درصدد است چیستی و چگونگی رابطه دین اسلام و تمدن را در اندیشه امام خمینی(ره) مورد واکاوی قرار دهد. برای این هدف، با روش…
معرفت فرهنگی اجتماعی
الگوی تمدنی ترکیه، به عنوان یکی از کشورهایی که در سال های اخیر مورد توجه جریان های لیبرال اسلام گرا قرار گرفته است، درخور توجه ویژه می باشد. این نوشتار، درپی آن است که با بررسی تحلیلی انتقادی، جریان های اسلام گرای معاصر ترکیه، به دو الگوی تمدنی غالب در…
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی
یکی از شاخص‌های مهم فرهنگ و تمدّن در هر عصری پیشرفت‌های علمی و پرورش صاحبان اندیشه در عرصه علوم است. هدف اصلی نوشتارحاضر، مطالعه اجتماع علمی عصر صفوی و نقش آن در فرآیند تمدّنی آن روزگار است. این مقاله با الهام از الگوی نظری رندل کالینز و با روش توصیفی…
دین و ارتباطات
مقاله با این مقدمه که در آینده ای نه چندان دور، تحولات سخت افزاری ارتباطات و توسعه ابزارهای نوین ارتباطی، بشریت را وارد دوره جدیدی از مواجهه ادیان با یکدیگر خواهد نمود، بر این نکته تأکید نموده که در آن شرایط، وابستگان به هر یک از سه دین ابراهیمی فرصت…
معرفت
پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای سازوکار تأثیرگذاری قرآن کریم بر بنیان های فکری تمدن اسلامی را تبیین و بررسی کند. این پژوهش نشان می دهد که آیات قرآن کریم با تأثیر بر خردورزی و فطرت گرایی انسان ها، موجبات معرفت بخشی…
تاریخ اسلام در آینه پژوهش
نهضت تحریم تنباکو را می توان اولین نهضت بیداری ایرانیان در تاریخ معاصر دانست. این نهضت در عصری به وقوع پیوست که ایران اسلامی به وسیله استبداد و استعمار دچار ضعف و نابسامانی شدیدی شده بود. در این نهضت، با اینکه اقشار و گروه های گوناگون اجتماعی شرکت داشتند، جریان…
معرفت سیاسی
داشته های تمدنی، یعنی «میراث درون فرهنگی» و دستاوردهای برون فرهنگی، می توانند به ظرفیت هایی برای تمدن سازی نوین اسلامی، در تکاپوی تمدن سازانه انقلاب اسلامی تبدیل شوند. این تبدیل، نیازمند وجود شرایط و لوازمی است که تبیین آنها هدف اصلی این پژوهش است. بهره گیری از «میراث درون…
تحقیقات بنیادین علوم انسانی
این مقاله از دو بخش عمده تشکیل شده است: بخش اول، تبیین چهار رویکرد موجود درباره علم در میان مسلمانان و شعب گوناگون هر یک از رویکردهای مزبور به همراه با نقد مختصر هر یک از آنها؛ و بخش دوم، تبیین رویکرد پنجم به مثابه رویکرد مختار در قالب چهار…
مبانی فقهی حقوق اسلامی
هدف مقاله تعریف، تفسیر و تبیین زیرساخت های «تفقه در مقیاس کلان» یا «اجتهاد نظام ساز و تمدن ساز» است. مسأله مقاله این است که قلمرو اجتهاد، عملاً منحصر به «احکام فعل مکلف» شده است، آیا ظرفیت فقه، واقعا به همین مقدار است؟ فرضیه مؤلف چنین است: «اجتهاد، تلاش معرفتی…
کیهان فرهنگی
اندیشه تحریم و ماهیت شیعی آن از لحاظ کمی و کیفی جهت و نحوه عمل مقاومت منفی در ایران را ترسیم نمود و این نحوه اثر عمیق تر از آن بوده است که بتوان فقط آن را در راستای انحطاط اقتصادی جامعه ایران محدود کرد تحریم دارای ابعاد فرهنگی اجتماعی…
کیهان فرهنگی
گذشته چراغ راه آینده است. اگر به درستی ٤٠ ساله گذشته انقلاب اسلامی رصد و پایش گردد مسیر آینده آن هموار و طی طریق خواهد شد دیده بان انقلاب اسلامی در آغاز چهل ساله دوم انقلاب با منشوری کارساز بار دیگر عظمت اسلام و اهمیت استکبار ستیزی را به جهانیان…
مطالعات انقلاب اسلامی
تمدن نوین اسلامی یکی از مباحث نوظهور در اتمسفر فکری انقلاب اسلامی محسوب می شود. در این میان، بررسی بنیادهای این تمدن و نیز فرآیند و عناصر دخیل در شکل گیری آن، موضوعی است که این پژوهش به مثابه یک مسئله کلیدی به آن نگریسته است. ازآنجا که هر تمدنی…
جستارهای سیاسی معاصر
در چند دهه ی اخیر، نظام مردم سالاری دینی، به مثابه ی نظام سیاسی برآمده از آموزه های اسلامی، مورد توجه متفکران در حوزه های مختلفِ علوم انسانی قرار گرفته و از زوایا و رویکردهای گوناگون بدان نگریسته شده است. یکی از رویکردهایی که کمتر مورد توجه قرار گرفته، رویکرد…
--
همواره نظام های ارتباطی و تبلیغی به عنوان یکی از عوامل بسیار مهم در رشد و گسترش ادیان و مذاهب مختلف از جمله اسلام مطرح بوده اند. در دین مبین اسلام، رساندن پیام خدا به مخاطبان در حد یک تکلیف الهی مطرح است. در این راستا پیامبر بزرگوار اسلام (صلی…
اندیشه سیاسی در اسلام
عدالت سیاسی از مفاهیم اصلی، پرسروصدا و چالش برانگیز حوزه سیاست در طول تاریخ زندگی سیاسی بشریت بوده است. از این رو مکاتب مختلف بر اساس جهانبینی و مبانی فکری خود به تبیین آن پرداخته اند. مکتب حکمت متعالیه یکی از مکاتب حکمی در حوزه اندیشه اسلامی است که پایه…
فرهنگ رضوی
جریان امامت شیعی برای نخستین بار در عهد امام جواد (علیه السلام) با پرسش هایی متفاوت مواجه گردید. همین امر موجب شد تا آن حضرت از جایگاه ویژه و متمایزی برخوردار شود. حضرت با اینکه در خردسالی به امامت رسید، به خوبی توانست پاسخگوی مشکلات و پیشامدها باشد؛ چه در…
تاریخ و فرهنگ
در میان آراء سید قطب، دیدگاه او دربارۀ پدیدۀ تمدن چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در این جستار با روش تحلیلی انتقادی تلاش شده به این پرسش پاسخ داده شود که نوع نگرش او به جامعۀ متمدن و غیرمتمدن چگونه بوده و چه نقدهایی بر آن وارد است؟ بر…
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
هجرت امامزادگان از دیار اصلی خود و اقامت ایشان در مناطق مختلف ایران، از رخدادهای مهم تاریخ اسلام است که منشأ آثار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و موجب نضج و گسترش ایمان و امان مردم منطقه گردید. این نوشتار به روش تاریخی تحلیلی با رویکرد جامعه شناسانه و بر پایه…
سیره پژوهی اهل بیت
در شناخت و تحلیل محتوایی آنچه در غدیرخم روی داد، راه های فراوانی پیموده شده و شیعه در این میان، آن را به دیده مذهبی نظر کرده و به طور طبیعی فراتر از محاسبه های بشری و نگره های سیاسی اجتماعی نشانده است، اما در عین حال این پرسش اذهان…
علوم سیاسی (باقرالعلوم)
نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه، نخستین بار در اندیشه شیعه، همراه با پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی در صحنه عمل ظاهر شده و سپس از سوی مقام معظم رهبری، آیت الله خامنه ای ادامه یافته است. با مراجعه به اندیشه سیاسی…
مطالعات راهبردی
از جمله دانش های کاربردی با قابلیت نتایج محسوس برای جامعه بشری، مطالعات امنیتی است. این مطالعات آنگاه که با تجربه های امنیتی تاریخی عجین شود، جامعه را از آزمون های مجدد امنیتی حفظ می کند. ابن خلدون از جمله اندیشمندانی است که در آثار خود مباحث امنیتی را جمع…
اسلام و پژوهش های مدیریتی
مبانی هستی شناسی در آینده پژوهی بیانگر نگاهی است که آینده پژوه به هستی دارد. پیش از آینده پژوهی باید دیدگاه هستی شناسی به آینده مشخص گردد؛ زیرا تا دیدگاه آینده پژوهی به مبنای هستی شناسی آینده تعیین نشود، امکان درک مناسب و صحیح از آینده و گزاره های مربوط…
مدیریت فرهنگ سازمانی
روش شناسی آینده پژوهی اسلامی از مباحث پایه ای و اساسی در فرایند تولید دانش آینده پژوهی اسلامی است. تفاوت مبنای معرفت شناسی و هستی شناسی اسلامی موجب می شود روش شناسی آینده پژوهی اسلامی از سایر روش شناسی های موجود در این دانش متفاوت شود. ازین رو، سؤال اصلی…
اسلام و مطالعات اجتماعی
موضوع رابطه دین و تمدن و نقش دین در فرایند تمدن سازی، از مباحث بسیار مهم در حوزه مطالعات تمدنی به شمار می رود. این نوشتار درصدد است چیستی و چگونگی رابطه دین اسلام و تمدن را در اندیشه امام خمینی(ره) مورد واکاوی قرار دهد. برای این هدف، با روش…
حوزه
نـگاه تمدنـی در دورههـای قبـل از انقلاب بـه ایـران انباشـته از مفاهیم عرفیِ نهفتـه در تاریخ لفظ و دنیـوی بـود، در حالیکـه بعـد از انقلاب از معنـای سـکوالر«تمـدن» بـه مفهومـی دینـی، اسلامی و حتـی معنـوی تحـول یافـت. فلسـفه تمـدن و تمدنپژوهـی و فراینـد تمدنـی در غـرب در مسـیر تفکیک دین…
پژوهش های فلسفی - کلامی
ژیرار با ارجاع خشونت به سرشت انسان، تقلید را عامل اصلی خشونت می داند. از نظر ژیرار ستایش الگو، تقلید از تمایلات الگو را در ستایشگر برمی انگیزد. این امر به رقابت و خشونت میان مقلد و الگو منتهی می شود. ازآنجاکه تقلید ویژگی سرایت دارد و مسری است کل…
تمدن نوین اسلامی
مطابق اندیشه امـام خامنـه ای، تشـکیل تمـدن نـوین اسـلامی، هـدف غـایی انقلاب اسلامی است . از سوی دیگر در دوران غیبت کبری و بر پایه نظریه ولایـت فقیه ، اسلامی بودن حکومت و به دنبـال آن شـکل گیـری تمـدن اسـلامی نـوین ، منوط به حاکمیت ولی فقیه است که تحقق…
تمدن نوین اسلامی
سازمان های پیشرفته نمادی از رشـد تمدنیانـد. توسـعه و پیشـرفت هـر سـازمانی نیازمنـد نــوعی تــوان مغزافـزاری یــا بــه عبــارتی شـیوه ای خــاص از تفکــر جهــت تصمیم سازی و تصمیم گیری است . بررسی چگونگی عمق بخشی تفکـر علمـی در سازمان ها هدف اصلی این نوشتار است . مفروض این است…
تمدن نوین اسلامی
طبق روایات اسـلامی، تشـکیل حکومـت مهـدوی در زمـانی اتفـاق مـیافتـد کـه بینظمی فراگیری جهان را دربرگرفته ، و ظهور حضرت مهدی، مقابله بـا ایـن بینظمی است . مسئله ایـن پـژوهش اثبـات یـا رد مسـئله مهـدوی و نیـز سـنجش میزان صحت روایات نیسـت ، بلکـه در پـی یـافتن نظـم تمـدنی آرمـانی…
تمدن نوین اسلامی
پیامبر اسلام در طول دوران رسالت خـویش توانسـت جامعـه بـدوی آلـوده بـه تعصبات و خرافات را با مجاهـدت عظـیم خـود و اصحابشـان ، بـه جامعـه مترقـی اسلامی تبدیل کند و در نظام حکومتی خود، شالوده و منظومه فکری فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تمدن اسلامی را بر پایه آموزه های…
تمدن نوین اسلامی
واضح است حرکت در مسیر تمدن سازی و ارائه هر طرح و نظریه ای در ایـن بـاب ، مبتنی بر فهم دقیق سازه های تمدن و عناصر تمدن ساز است . بـرای رهیافـت بـه این مهم ، تلاش کرده ایم با روشی تحلیلی و رویکردی انتقادی ضـمن تامـل در آرا…
تمدن نوین اسلامی
طرح موضوع تمدن نوین اسلامی، درواقع نشـانگر وحـدت نظـری اسـت کـه بـین ملت های مسلمان و مستضعفان جهان ، در تقابل با حصـرگرایی جهـان اسـتکبار، به منصه ظهور رسیده و حضور مقتدرانه چنین تمدنی در تمـام معـادلات جهـانی، حاکی از وجود عالمانه آن اسـت . مولفـه هـای ایـن تمـدن بـا…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
هدف مقاله حاضر شناسایی و ارائه نشانه ها و علائم تمدن نوین اسلامی با روش تحلیل مضامین می باشد؛ تمدن نوین اسلامی یک پدیده اسلامی است و نیازمند مفروضات و روش اسلامی برای آینده پژوهی است. شناسایی علائم تغییر یکی از روش های دیده بانی در علم آینده پژوهی است.…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
زمینه و هدف: تمدن عصاره فرهنگ، معرفت، دانش و خلقیات یک اجتماع است که در یک پروسه تاریخی تشکیل می‌شود. تمدن بازنمای اوضاع سیاسی، حکمرانی، هنجارهای اجتماعی و مدارای اجتماعی یک ملت تلقی می‌شود. همه اجتماعات برحسب نوع نظام سیاسی خود دارای تمدن‌هایی هستند و این دستاورد درگذر تاریخ با…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
در طول تاریخ زنان عناصری موثر در تغییر ارزش­ها، باورها و رفتارهای جامعه دانسته شده­ و می‌شوند. زن به واسطه جایگاه تربیتی­اش، محور کلیدی خانواده است و خانواده به عنوان مهم­ترین عنصر نظام اجتماعی و هسته بنیادین تحولات آن، نهاد فعال جامعه‌ساز تلقی می­شود؛ بنابراین زن در خانواده نقش بی‌بدیلی…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
امروزه الگوواره نوینی در برابر مدیریت راهبردی پدیدار شده است که در پرتو آن می‌توان بدیل موفقی با عنوان مدیریت آینده‌پرداز معرفی کرد. آینده‌پژوهان بر این باور هستند که با بهره‌گیری از الگوهای توسعه غربی کنونی، شتاب حرکت به‌سوی افق‌های متعالی اسلامی اندک است و این الگوها، به ارزش‌های بومی…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
حاکمیت اسلامی در عصر اخیر خواستار بازسازی چهره سیاسی خود در قالب عرضه تمدن نوین اسلامی به ملل و آحاد می­باشد . این جریان که در قالب حاکمیت دینی بر رفتار سیاسی جلوه نموده است به دلیل عدم پشتوانه سازی مناسب جریان فقاهت به توفیقی مستلزم شأن خود فائق نیامده…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
وضعیت امروزی جهان اسلام نشان می­دهد که به­رغم ظرفیت­های بسیار بالای تمدن سازی، دنیای اسلام هنوز با مشکلات و بحران­های فراوانی همراه است و نتوانسته است تمدن اسلامی را تحقق بخشد. این تحقیق در تلاش است با مدل چشم­انداز سازی ارگون که فرایندی متشکل از چهار گام و پرسش ساده…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
هدف اصلی مقاله حاضر بررسی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در بیانات مقام معظم رهبری و نقش آن در تمدن سازی نوین اسلامی است. ازجمله مهم‌ترین دغدغه‌های مقام معظم رهبری در طول چند سال اخیر تلاش برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی است. یکی از مسیرهای رسیدن به این مهم، توجه به…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
امنیت بستر ظهور و ناامنی آغاز افول تمدنهاست، و رمز ماندگاری و توسعه و گسترش تمدنها در حفظ و ارتقای امنیت فرهنگی آنهاست. با مطالعه تاریخ تمدن بشری می توان دریافت که کارایی، قدرت نفوذ و اشاعه عناصر فرهنگی به جوامع دیگر از جمله ویژگی های مهم امنیت مقتدرانه بوده…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
مایه اصلی تمدن اسلامی، دین اسلام است. بعثت مبداء تمدن اسلامی و نزول تدریجی قرآن کریم، اخلاق و سیره عملی نبی اکرم(ص) و سنت‌های اجتماعی و مدنی که از ناحیه آن حضرت بنیان نهاده شده است از عناصر سازنده بنیادهای تمدن اسلامی است که برای امت به میراث گذاشته شده…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
«هنرمند» اولین وجه از صورت آفرینشگری «هنر» است که وجه انسانی آن بیش از هر زمان دیگری در مقابل دیدگان تجلّی می­یابد. این دو در ارتباط با «تمدّن اسلامی» در طول تاریخ نقش سازنده­ای بازی کرده­اند. به­طوریکه انسان هنرمند همواره موجب تحقّقِ یکی از تجلیّات مهّم تمدن – یعنی اثر…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
تمدن محصول باورها، نگرش­ها، احساسات و رفتارهای­انسان و ترکیبی از عوامل سخت افزاری و نرم افزاری است، مطابق رویکردتحلیل لایه­ای علت­ها آشکارترین وجوه تمدن رفتارها و نمادهایی هستند که توسط نهادها و ساختارهای برآمده از جهانبینی­ها و یا جهان­نگری­ها پشتیبانی می­شوند، علاوه براین در لایه­های زیرین تمدن استعاره­ها و اسطوره­ها…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
انقلاب اسلامی در عصری محقق شد که دنیای مغرب زمین با ادعای تمدن پایان تاریخ در پی ساماندهی و مدیریت همه شئون اجتماعی و تمدنی بشر امروز می باشد و شکل گیری تمدن را تنها یک پروسه نمی داند بلکه با تعریف پروژهای مختلف در حوزه های مختلف تمدنی به…
مطالعات بنیادین تمدن اسلامی
تحقق تمدن نوین اسلامی در عصر حاضر اهمیت ویژه ای پیدا کرده است و از ابعاد و زوایای مختلف بررسی گردیده است. در این مقاله هدف این است که از منظر تربیتی و با محوریت قراردادن مفهوم جهاد در قرآن چگونگی تحقق تمدن اسلامی بررسی شود و تربیت مبتنی بر…
علوم سیاسی
هدف پژوهش حاضر بررسی نحوه ی اثرگذاری تمدن، به عنوان یک پدیده ی نوظهور در نظام بین الملل است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و اطلاعات به شیوه کتابخانه ای گردآوری شده اند. حاصل این پژوهش، فهم چگونگی کارگزاری دولت تمدنی و تمایز آن با سایر بازیگران (هم چون…
علوم سیاسی
ورود مفاهیم جدید به دانش روابط بین الملل، طرح مباحث جدید، نظیر اقتصاد سیاسی بین الملل، الهیات سیاسی بین الملل، اخلاق در سیاست بین الملل و... را در پی داشت. ورود مفهوم تمدن نیز مناظره ای نظری پیرامون جایگاه این مفهوم را در روابط بین الملل و زیرمجموعه های آن،…
تاریخ اسلام
واکاوی تحولات تاریخی با بهره گیری از شاخص های جدید تمدنی، می تواند به داوری در باره فقدان یا وجود، و در صورت اخیر، سنجش سطح و میزان فرایند تمدنی در برش های گوناگون تاریخی مدد رساند. این نوشتار، به بررسی تحلیلی ویژگی ها و تحولات شهر حله در عصر…

پایان نامه ها


نشست های علمی


افراد