تمدن اسلامی به باور بسیاری از تمدن ‌پژوهان، یکی از تمدن ‌های بزرگ جهان است که بر پایه رویکردی متفاوت به خدا، هستی، انسان و طبیعت زندگی متفاوتی را برای دسته بزرگی از آدمیان رقم زد. این تمدن که در تضارب فرهنگ مسلمانان، تلاش ‌های هموندان جامعه اسلامی و با بهره‌ گیری از تمدن‌ های همجوار شکل گرفت، در دوره‌ ای از تاریخ به شکوفایی و عظمتی دست یافت که چشم جهانیان را خیره ساخته بود؛ اما در دوره‌ هایی از تاریخ، تابع علل و عواملی، دچار ضعف‌ ها و رکودهایی گردید. این پژوهش کوشید با تعریفی از تمدن اسلامی، مبانی آن را شناسایی کند و به دنبال آن دوره ‌هایی را که بر آن گذشت، به تصویر بکشد تا از آن طریق، راهی برای تمدنی بهتر شناسایی کند.