با توجه به اینکه نظام تعلیم و تربیت در تمدن های مختلف متاثر از تجربه‌ها و تحولات علمی و اجتماعی گوناگون در ادوار گذشته است مولف در این اثر به صورت ضمنی به مقایسه تحولات تعلیم و تربیت در گذشته تمدن اسلامی با شرائط موجود در عصر حاضر پرداخته است. این اثر با تحلیل نظام آموزشی دوره صفویه محورهای زیر را مورد بررسی قرار داده است: توجه به اوضاع سیاسی و اجتماعی و علمی آن دوره به‌صورت بخشی از ‏تاریخ اسلام و ایران، اطلاع از زندگی دولتمردان صفوی به‌صورت نمونه‌ای از حكومت كه تا حدودی بر مدار آموزه‌های شیعه یا دفاع از آن ‏شكل گرفته است، عامل اصلی و انگیزه دولتمردان صفوی در حمایت از دانشمندان و مدارس و به‌طور كلی تعلیم و تربیت چه بوده است، نقل جنبه‌های تاریخی تعلیم ‏و تربیت و تعیین دوره فعالیت آن از آغاز تا انجام به‌منظور آگاهی از احوال مجریان سازمان اداری و آموزشی مدارس دینی و غیردینی، ‏بررسی آثار و نتایجی كه از پرتو وجود این مدارس در شوون گوناگون علمی و اجتماعی پدیدار شد و این‌كه نفش آفرینی این تدابیر و اقدامات به چه میزان بوده و تا به کی استمرار یافته است.