بررسی یك دوره كامل از تاریخ و تمدن اسلامی است. این كتاب از جمله كتابهای درسی و آموزشی در دانشگاهها و در رشته الهیات است. نویسنده، در چهار بخش (صدر اسلام، حكومت عباسیان، عصر مغول و قرون نوزدهم و بیستم) این تحولات تاریخی را همراه با طرح و نقشه و جدول و آمار بررسی كرده است. نویسنده كتاب گرچه غیرمسلمان و غربی است، اما توانسته است از منظر خود، فراز و نشیبهای تاریخ اسلام را در چهارده قرن گذشته تجزیه و تحلیل كند و عوامل تمدن اسلامی و همچنین آفات آن را بررسی نماید. عنوانهای كتاب عبارتاند از: مقدمه‌ای بر تاریخ جهانی اسلام، گهواره اسلام، حماسه محمدی، خلفای راشدین، خلافت امویان، خلافت عباسیان، گسترش اسلام، تبلیغ اسلام و تجارت، مغولان و اسلام، عصر عثمانی و تحولات آن، اسلام در قرن بیستم. نویسنده در پایان به گاهشمار تاریخی از رویدادهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام پرداخته است.
اثر دو جلدی حاضر، تحقیق مفصلی است درباره وجوه تمدن اسلامی که نگارنده سعی دارد با نگاهی نو قدرت تاثیرگذاری اندیشه اسلامی بر تحولات جهانی، را بررسی نماید.
کتاب که یک دوره از تاریخ و تمدن اسلام را در برمی‌گیرد، در چهار بخش اصلی تدوین گردیده است .(سه بخش اول در جلد نخست و بخش چهارم در جلد دوم).
در آغاز جلد یکم (کتاب حاضر) مقدمه‌ای بر تاریخ جهان اسلام گنجانده شده که در آن، از نارسایی‌های سنت تاریخی، شاخه‌های اسلام، محدوده جهان اسلام، فرهنگ اسلامی و چهار دوره مهم در تاریخ اسلام که تقسیم‌بندی مباحث کتاب نیز براساس آن صورت گرفته، بحث می‌شود.
بخش اول با عنوان عصر اعراب (از حضرت محمد (ص) تا اواسط قرن هشتم میلادی) شامل چهار فصل است:۱ـ گهواره اسلام : چند گانگی و وحدت، ۲ـ حماسه محمدی، ۳ـ خلفای راشدین و آغاز کشمکش‌های بزرگ، ۴ـ خلافت امویان دمشق.
بخش دوم که “عصر برخورد تمدن‌ها :سنت عرب و میراث خارجی ” نام گرفته، بررسی تمدن اسلامی در قرن هشتم تا یازدهم اسلامی را در برمی‌گیرد . این بخش مشتمل بر پنج فصل است:۱ـ عظمت و جاه طلبی‌های خلافت عباسی در بغداد، ۲ـ حکومت اسلامی به افق شرق، ۳ـ تحت لوای تجارت، ۴ـ جامعه‌ای متشنج و مضطرب، ۵ـ موفقیت‌های منطقه‌ای.
نگارنده در بخش سوم با عنوان “استیلای ترک و مغول و چهره‌های جدید اسلام “تاریخ و تمدن اسلامی را از قرن یازدهم تا پایان قرن هجدهم میلادی پی می‌گیرد و مباحث آن را در چهار فصل فراهم می‌آورد:۱ـ بقایای خلافت بغداد و دوران آشفتگی‌ها (تا اواسط قرن سیزدهم میلادی)، ۲ـ ممالیک و مغول‌ها (از اواسط قرن سیزدهم تا آغاز قرن پانزدهم میلادی)، ۳ـ عصر عصمانی، ۴ـ ترازنامه یک عصر :انحطاط یا ره‌آوردهای جدید؟.
لازم به ذکر است که این کتاب، برای یکی از منابع اصلی درس با همین عنوان در رشته الهیات و معارف اسلامی در مقطع کارشناسی به فارسی ترجمه شده است .