کتاب چهلستون تمدن به دنبال تبیین پایه‌هایی است که تمدن، در نگاه اسلامی و بویژه در چارچوب باور به مهدویت، بر آن بنا می‌شود. هر کدام از چهل فصل کتاب در بر گیرنده یک تبیین نظری از موضوعات مربوط به تمدن در نظامی معنی‌دار و هماهنگ است. بر این اساس تلاش شده تا در بخش نخست و با عنوان عوالم‌شناسی، ابتدا تصویری روشن از نظام خلقت و سازوکار حاکم بر آن ارائه شده، و سپس در بخش دوم تحت عنوان طبیعت‌شناسی، به شناخت آنچه بپردازیم که در پیرامون ما اعم از طبیعت و حیوانات، ملک، جن، ابلیس، روح و نور وجود دارد و نیازمند تبیین رابطه انسان با آن هستیم. در بخش سوم که با عنوان فرجام‌شناسی در کتاب آمده، مباحث معاد و نحوه حرکت در این عوالم در قالب مباحثی چون بهشت، جهنم، عمر، عالم ذرّ، ظهور و رجعت با رویکردی تمدنی و مهدوی توضیح داده‌ شده است. سرانجام در بخش چهارم به موضوع تمدن‌شناسی وارد شده و بر اساس مباحث سه بخش پیشین به طرح دیدگاهها و نتایجی در خصوص موضوعات اصلی مطالعات تمدن از قبیل نسبت آن با دین، علم، فرهنگ و پیشرفت، حکومت، آینده، تاریخ، جغرافیا و سرانجام، موضوع مهم انقلاب اسلامی، عاشورا و اربعین پرداخته‌ایم.