دومین نشست از سلسله نشست‌های راهبردی ـ تمدنی، «مسئلۀ آب و آیندۀ آن در جهان اسلام» از سوی مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی، در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
در ابتدای نشست که اساتید و محققان مختلفی از گروه‌های علمی فلسفه، اخلاق، قرآن، علوم سیاسی، تاریخ، تمدن، و مطالعات جهان اسلام حضور داشتنند، دبیر جلسه دکتر حبیب اله بابائی، به فلسفۀ این سلسله نشست‌ها و ضرورت گفتگو در موضوعات انضمامی ـ تمدنی پرداخته و آنگاه مسئله تمدنیِ «آب» در جهان اسلام و سئوالات محتمل در این راستا را مورد اشاره قرار دادند.
در این مقدمه آنچه که دکتر بابائی برآن تأکید داشتند، نه صرفا نسبت بین «آب و قدرت»، یا «آب و امنیت»، بلکه توجه به ابعاد انسانی آب و تأمل در موضوع «آب و فرهنگ» را در جهان امروز اسلام مورد پرسش قرار دادند.
🔵آنگاه دکتر مهدی ضرغامی استاد تمام دانشگاه تبریز و مشاور معاونت آبفا در وزارت علوم به مسئله آب در جهان، آب در دنیای اسلام، و آب در ایران امروز پرداختند و در فراز مهمی از سخنان خود، به کانون‌های نزاع در جهان اسلام (همچون بین النهرین، کرانۀ باختری، غزه) و نقش آب در منازعات کنونی جهان اسلام و سهم ناچیز مسلمانان فلسطین از آب را در این منطقه توضیح دادند.
علاوه بر این منازعات منطقه‌ای بین اسرائیل و دنیای اسلام، ایشان به پروژههای بزرگ ترکیه موسوم به (GAP) اشاره کردند و تصریح نمودند که ترکیه با این پروژههای کلان، عملا قدرت را به دست می‌گیرد (رابطه دوسویه آب و قدرت)، و عراق و سوریه را در عمل قفل می‌کند. همین‌طور ایشان به مسئله رودخانه هیرمند و هریرود و چالش‌های محتمل میان ایران و افغانستان اشاره کردند. جناب ضرغامی با طرح مسئله «آب و انسان» به ظرفیت‌های آب در ایجاد «جنگ» و یا «صلح» پرداختند و تصریح نمودند که آب، دیپلماسی آب، و گفتگو بر محور آب می‌تواند وحدت و برادری اسلامی را در جهان اسلام توسعه ببخشد و همکاری و همدلی میان مسلمانان ایجاد نماید.
💠 آنگاه ایشان به مسئله آب در دوره جمهوری اسلامی نیز پرداختند و در پاسخ به برخی از سئوالات حضار در مورد آورده‌های جمهوری اسلامی در موضوع آب اشاره کردند و مسئلۀ سدسازی، مهار آب، و استفاده از آن در زمین‌های کشاورزی را از جملۀ این آورده‌ها ذکر نموده و البته به مسئله افراط و همین‌طور هجمه به طبیعت را جزو برخی از آسیب‌های جدایی اخلاق و دین در استفاده از محیط زیست برشمردند.
🌐استاد ضرغامی علاوه بر تحلیل آب در جهان اسلام، به برخی چالش‌های نظری آب و تمدن پرداخته و به مسائلی مانند حد و مرز ثروت افزایی، حد و حدود گسترش شهرها، حقوق بشر (آب به مثابه حق)، بحث خصوصی سازی درآب و مسئلۀ عدالت در آن، فناوری تهاجمی و فناوری تسالمی در موضوع آب، مهاجرت‌های کلان و بحث پناهندگی محیط زیستی (کسانی که به علل محیط زیستی به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند)، و بالاخره سرنوشت آب در جهان اسلام در دوره بعد مدرنیزاسیون اشاره کردند.
بعد از ارائه مباحث دکتر ضرغامی، اساتید و محققان حاضر در جلسه به طرح سئوالات، و ارائه نقطه نظرات خود در این موضوع در سطح کلان جهان اسلام پرداختند. و این جلسه بعد از سه ساعت بحث و گفتگو به پایان رسید.
